Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Stanbadań
17
więczakresieKantmożeipowinienbyćpostrzegany(wbrewtezie
ChristopheraInsole’a)jakowprawdziewywrotowy,alejednak
ninterpretatordoktrynychrześcijańskiej”
21
.
2.Stanbadań
To,żeKantwidziałwchrześcijaństwieantytezęreligiiżydow-
skiej
22
,orazto,żezerwałztradycyjnymsamorozumieniemchrze-
ścijaństwajakowypełnionegojudaizmu,zostałojużodnotowane
wliteraturzeprzedmiotu.ZdaniemMichaelaGraetzatowłaśnie
owousunięciejudaizmuzhistorycznegonprocesuzbawienia”
(Heilsprozess),awkonsekwencjipozbawieniegostatusuistotnej
składowejpostępuludzkościodróżniaKantaodSpinozyiLessinga
23
.
AutorzytakodlegliodsiebiewczasieipoglądachjakBrunoBauch
24
iDavidNierenberg
25
dostrzegli,żecelemKantowskiejfilozofiireligii
jestdejudaizacjachrześcijaństwa.ZkoleiAmyNewmanzauważa
wswoimprzeglądowymartykulenatematjudaizmuwmyślinie-
mieckiegoprotestantyzmuodLutradoHegla,żeantyjudaizm
Kantawtymsensiewnosinnowąjakość”dogłównegonurtuteo-
logiioświeceniowej,żelekceważyodróżnieniehebraizmustaro
-
testamentowegoodjudaizmurabinicznego
26
.Jednakkwestiata
21
Ch.J.Insole,KantandtheDivine.FromContemplationtotheMoralLaw,
NewYork2020,s.1.
22
Por.B.Rosenstock,PhilosophyandtheJewishQuestion.Mendelssohn,
Rosenzweig,andBeyond,NewYork2010,s.195;M.Mack,GermanIdealismandthe
Jew.TeInnerAnti-SemitismofPhilosophyandGermanJewishResponses,Chicago-
London2003,s.31-41;por.teżF.Salvetti,JudaïsmeetchristianismechezKant:du
respectdelaloiàsonaccomplissementdansl’amour,Paris2016,s.114-119,137-139.
23
Por.M.Graetz,DieErziehungdesMenschengeschlechtsundjüdisches
Selbstbewusstseinim.19.Jahrhundert[w:]JudentumimZeitalterderAuflärung,
red.G.Schulz,Wolfenbüttel1977,s.278-279.
24Por.B.Bauch,KantundLuther,Berlin1904,s.185.
25Por.D.Nierenberg,Anti-Judaismł,s.359.
26
Por.A.Newman,TeDeathofJudaisminGermanProtestantToughtfrom
LuthertoHegel,nJournaloftheAmericanAcademyofReligion”1993,61(3),s.459.
