Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Kapitałkulturowy
Mojebadaniamożnawięcinterpretowaćjakopróbękontekstualizacji
teoriiBourdieuorazjejinterpretacjiwwykonaniuSzelényiego,rozumia-
nejjakoprzejścieoduniwersalnych,ahistorycznychmodelistratyfikacji
społecznejdoopisowychanaliz,zdefiniowanychwkategoriachkonkret-
nej,historycznejgenezyiregionalnejspecyfiki.PropozycjeSzelényiego
mogąbyćodbieranetakżejakomodelbardziejopisowyniżabstrakcyjne
kategoriezaproponowaneprzezBourdieu.Tenostatniniebyłoczywiście
zwolennikiemuogólniającychmodeli,wskazującnakoniecznośćindywi-
dualnegopodejściadoopisukażdegozbadanychświatówspołecznych,
nazywanychprzezniegopolami.Niezajmowałsiętakżesystematycznie
międzynarodowymibadaniamiporównawczymi,nierozwinąłwięcapara-
tupozwalającegonamodelowaniezróżnicowańpomiędzyposzczególnymi
społeczeństwami.Przedstawionetustudiumjest,wstosunkudopracy
Szelényiego,rozwinięciemregionalnejihistorycznejkontekstualizacji,
mającejwzamyśleprecyzyjniejszedopasowaniedokonkretnejrzeczywi-
stościspołecznejjęzykaudoskonalonegoprzezBourdieu.Proponowane
tuujęcieniejestjednakopisoweiściślehistoryczne.Wistociepomija
wdużymstopniuszczegółowąanalizęhistoryczną,wybierajączniejtylko
kilkaelementówuznanychzakluczowe,wwiększościodnoszącychsiędo
badańostatnichdziesięcioleci.Zaprezentowanepodejściejestwięcpró-
bąwypracowanianowejwersjikompromisupomiędzybiegunami—ahi-
storycznym(bezkontekstowym)iopisowo-historycznym(kontekstowym).
Analogicznepróbyosiągnięciarównowagipomiędzyuniwersalnościąpo-
jęćinarzędzibadawczych,umożliwiającychszerokieporównania,aich
dopasowaniemdospecyfikiposzczególnychspołecznościizakorzenieniu
wkontekściehistorycznymprzedstawiłJózsefBöröcz(1997).Pisałon
opojęciachnadmiernieoderwanychodhistorii(underhistoricizednotions),
atakże—nadmiernieuzależnionychodkontekstuhistorycznego(overhi-
storicizednotions).Znalezieniepośrednich,zrównoważonychpojęćteore-
tycznychumożliwiającychzarównouogólnienia,jakiszczegółoweporów-
nania,jest—jakuważaBöröcz—jednymzgłównychzadańsocjologii
EuropyŚrodkowo-Wschodniej.
Należypodkreślić,żepojęcia,którymiposługujesięniniejszapra-
ca,naczelezpojęcieminteligencji,niesątutraktowanewkategoriach
obiektywnych,alerozumianejakosubiektywnetożsamościbędąceobiek-
temwspółzawodnictwa,aniekiedyotwartejwalkipolitycznejowpływna
kształtkategoriisymbolicznychdefiniującychżyciespołecznewbadanych
krajach.Biorąctopoduwagę,możnaokreślićuświadomioneinieuświa-
domioneinteresyposzczególnychaktorówspołecznych,wchodzących
wkonfliktywpływającenakształtomawianychtukategorii.Definicje
ikategoryzacjeproponowanewmojejpracynieaspirująwięcdomia-
naobiektywnych,nieuwikłanychwimplikacjepolityczneustaleń.Są
propozycjamianalizybadanychzagadnień,którestanowićmogąpunkt
odniesieniadodalszychdebatczyporównywaniaichzinnymimożliwy-
misposobamikategoryzacjipolskiejirosyjskiejprzestrzenispołecznej.
Wostatnimrozdzialeczęścipierwszejprzedstawionazostaniepropozycja
