Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Aspektykultury
1.2.Aspektykultury
13
Kulturaistniejewdwóchaspektach:waspekciejejtworzeniaiwas-
pekciezobiektywizowanychwytworów.Waspekcietworzeniajestto
przedewszystkimświatduchowykażdegoczłowiekatworzącegoczyna-
wetpodtrzymującegokulturę(jesttotwórczośćczyjejpopularyzacjapisa-
nauczonego,artysty,działaczaspołecznego,oświatowego,politycznego).
Wdrugimaspekcietwórczośćjesttym,cojestzobiektywizowanewposta-
cipracnaukowych,powieści,wierszy,dziełmalarskich,architektury,usta-
nowieńprawnych,ładupolitycznego.Towszystkomożnaoceniaćzróż-
nychwzględów.Stosunkowołatwojestoceniaćtwórczośćnaukową,bojest
onaraczejwolnaoduwarunkowańnarodowychczypolitycznych.Twór-
czośćnaukowazawieraskarbyludzkiejodważnejibezkompromisowej
wiedzy,aleteżniejestwolnaodróżnychniebezpieczeństwwynikających
zjejstosowania(technikiwojenne,biotechnologia).
Twórczośćartystycznajestzpewnościąbezporównaniabardziejzwią-
zanazuwarunkowaniamispołecznymi,narodowymi,ztradycją.Bywa
tak,żewielkiedziełajednychnarodówsątrudnedoodczytaniadlain-
nych,np.DziadyA.MickiewiczaczyKordianJ.Słowackiegolubwiele
utworówliteraturychińskiej,japońskiej.Sąjednakutwory,któretrafia-
jądowszystkich(choćnieprzezwszystkichsąjednakowoodbierane),
np.dziełaDantego,Szekspira,Balzaca,Dostojewskiego.Wnajwiększych
dziełachliteratury,wnajwiększychdziełachsztuki,takżewskarbnicymą-
drościludowejpojawiająsięogólnoludzkiewartości,uznawaneiprzyjmo-
waneprzezwieki.Występująonetakżewwielkichreligiachświatowych.
Sątozasadymiłościbliźniego,uczciwości,miłosierdzia,poszanowania
ludzkiejgodności,piękna,przyjaźni,patriotyzmuitd.Natychaksjolo-
gicznychzdobyczachludzkościopierająsięwswymdziałaniuwszystkie
najważniejszeorganizacjewspółczesności,jakOrganizacjaNarodówZjed-
noczonych,UNESCO,MiędzynarodowyTrybunałHaski,atakżewspól-
notymiędzynarodowe,jakUniaEuropejska.
Wśródwartościkulturyważnemiejscezajmująwciążwartościna-
rodowe.Dlanassątomiędzyinnymiobiektykulturynarodowej:Wa-
wel,ZamekKrólewskiwWarszawie,obrazyJ.Matejki,dziełaliterackie
A.Mickiewicza,J.SłowackiegoczyS.Wyspiańskiego,muzykaF.Chopina,
wielkiewydarzeniazojczystejhistorii,naszjęzyk,naszetradycje,nasze
zdobyczecywilizacyjne.Każdyokresmaswojespojrzenienatewartości
icoinnegowysuwanaplanpierwszy.Gdybytakterazidwadzieścia
lattemuizalatdwadzieściaprzeprowadzićankietęnatematstunaj-
wybitniejszychPolaków,stunajbardziejznaczącychwydarzeń,dziesięciu
