Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
LewSzestow,Kierkegaardifilozofiaegzystencjalna
pytaniaowijanoprzędząwysocetechnicznychterminówineutralizowanoprzezza-
mknięciewkokonieskładni.Społecznąfunkcjąjęzykajestostatecznietyleżochro-
na,cokomunikowanie.ByćmożeSzestowjestprzykłademkorzyści,jakiedaje
rosyjskiekulturalne»opóźnieniefl:żadnejscholastycznejteologiiifilozofiiw
przeszłości,małofilozofiiuniwersyteckichkatedr,natomiastmnóstwoludzifilo-
zofujących,itonamiętnie,nawłasnysposób.Szestowjestczłowiekiemwykształco-
nym,alenieprzeszedłprzezgrzecznązaprawę,wjakiejspecjalizowałysięuniwer-
sytetyzachodnioeuropejskie,iniewielegoobchodzi,czykiedymówioPlatonie
czyArystotelesie,niegwałciczasemprawideł-czyliniestarałsiębyć»przyzwo-
ityfl.Właśniedziękitejswobodziejegomyślstałasiędaremdlaosób,którezna-
lazłysięwsytuacjachrozpaczliwychiwiedziały,żekokonyskładninanicsięjuż
imnieprzydadzą.SoranaGurianbyłaprzecieagnostyczką,właściwiepozajaką-
kolwiekreligijnątradycją,niebyłateżfilozofemwtechnicznymsensietegosłowa.
Kogóżmiałaczytać?TomaszazAkwinu?Hegla?Traktatyzlogikimatematycznej?
Albomożepoprosturozwiązywaćkrzyżówki?
Czegoistota,któranazywasiebie»jafl,chcedlasiebie?Chcebyć.Drobiazg!
Tylkotyle?Jużwdzieciństwiezaczynasięjednakprzekonywać,żemożewygó-
rowanetożądanie.Przedmiotyzachowująsiętak,jakmająwzwyczajuiwykazują
brakzainteresowanianaszymogromnieważnym»jafl.ścianajesttwardaikiedy
uderzymysięonią,czujemyból,ogieńparzynampalce,szklankaupuszczonana
podłogęrozbijasięnakawałki.Takzaczynamyuczyćsięszanowaćsiłętego,co
znajdujesię»nazewnątrzfl,pozostającąwkontraściedokruchościnaszego»jafl.Co
więcej,równieżnasze»wewnątrzflstopniowotraciswoje,jemujedyniewłaściwe,
cechy.Impulsy,pragnienia,namiętnościzdająsiębyćnieróżneodtych,jakie
przeżywająinneokazyludzkiegogatunku.Bezprzesadyrzecmożna,że»jafltraci
swojeciało:wlustrzewidziistotę,któraurodziłasię,dorasta,jestpoddananisz-
czącejmocyczasuimusiumrzeć.Jeżelidoktorpowie,żeumieramnajakąśchoro-
bę,jestemjedynie»wypadkiemfl,tojestzdarzyłosię,żewobecstatystycznej
prawidłowościtakich»wypadkówflrejestrowanychcoroku,znalazłemsięwich
liczbie.
»Jaflmusiuznać,żestoiwobecświata,którypodlegaswoimprawom,świata,
któremunaimięKonieczność.TowłaśniewedługSzestowaznajdujemyupodstaw
tradycyjnejfilozofii,najpierwfilozofiigreckiej,następniewszelkiejfilozofiiidącej
wjejślady.Jedynieto,cokonieczne,ogólneizawszeobowiązujące,będziegodne
uwagiirefleksji.Cokolwiekzdarzasięraz,cokolwiekjestposzczególneichwilo-
we,rozbijawielkąjedność-takuczyłjużAnaksymander.Późniejsigreccymyśli-
cielewysławialitęwszystkoobejmującąJednośćiprzedstawialiindywidualneist-
nieniejakorysęnadoskonaległadkiejpowierzchniJednego,skazę,zaktórąindy-
widuummusizapłacićśmiercią.ZpunktuwidzeniaSzestowazarównogreckanauka
jakmoralnośćobrałytęsamądrogę:sumakątówwtrójkącierównasiędwómkątom
