IBUK Libra

trzebęwzbogaceniasymbolikiswejwładzy,takżewdziedziniesemantyczno-

-nomenklaturowej.Jakówproceswzbogacaniaprzebiegał,skądbrałysiępo-

szczególnetytuły,jakiebyłyprzyczynywprowadzanianowychnazw,wreszcie,

jakzmieniałysięzasadynazywaniawładcówsłowiańskich1tozagadnienia

poruszanewtejksiążce.Jakohistoryk,niezaśjęzykoznawca,zajmęsięspo-

łeczno-politycznymkontekstemnomenklaturymonarszej,nierozstrzygającpro-

blemówjęzykoznawczych.Wielokrotnieprzyjdziemijednaksięgaćtupousta-

leniajęzykoznawstwa,anawetpróbowaćkorygowaćpewneopinie,szczególnie

gdywźródłachhistorycznychpojawiasięobrazinnyodprzyjętegowtejdzie-

dzinienauki.Wkręgumoichzainteresowańznajdąsię,oczywiście,nazwysło-

wiańskie,aleteżgreckieiłacińskie.Niepoddanezostanąanalizienazwypo-

jawiającesięwźródłacharabskich,jakożewżadensposóbniewpływałyna

kształtowaniesiętytułówwładcówsłowiańskich.Pochodzązzewnętrznejob-

serwacjiSłowian,obserwacji1jakpowiedzielibyetnologowie1nieuczestni-

czącej.Niezostanąuwzględnionerównieżźródłaskandynawskie1sagiipieśni

spisanewjęzykachnordyckich.Ilośćwzmianekowładcachsłowiańskichjest

wnichznikoma,anazewnictwoklasycznieskandynawskie,czyliograniczone

dotytułujarlaikonunga.Ponieważliczbaokreśleńużywanychnaoznaczenie

władcyjestdośćznaczna,niektóreznichniezostanątupoddaneomówieniu.

Wyłączonookreśleniawystępującewtekstachnarracyjnychpojedynczo1na

przykładniebyłopodstawdoomówieniaterminunmonarcha”.Nieuwzględnio-

notakżetytułówbizantyńskich,używanychprzezniektórychrządzącychsło-

wiańskich,mającychrangęurzędnikówczynamiestnikówbasileusówznadbo-

sforskiejstolicy.Nigdyniezostałyonewłączonedotytulaturywłasnejniezależ-

nychwładcówsłowiańskich.Zanalizywyłączonotakżeterminy,którepojawia-

łysięprzyokazjinazywaniasłowiańskichwładców,aktórenigdyniestałysię

tytułami.Takimigrzecznościowymiokreśleniamibyłyłacińskindominus”czy

greckinkyrios”.Niestałysięonejednaknigdynazwamipospolitymi.

ZasięgiembadańobjętocałośćdziejówwczesnośredniowiecznejSłowiań-

szczyzny,czyliczasodVIdoXIIwieku.Toklasyczneipodręcznikoweujęcie

cezurwczesnegośredniowiecza.WiekVItoczasnwstąpieniaSłowiandohisto-

rii”1wówczaspojawilisięoninaareniedziejów,apojawieniezostałoodno-

towanewtekstachpisanych.Oczywiścietrzebasięliczyćzwcześniejszą,długą

historiątegoludu,alewskutekbrakuprzekazówźródłowychpozostajeonadla

naszakryta.ObserwacjategookresudziejówSłowianmożliwajesttylkona

podstawiemateriałujęzykowegoiarcheologicznego,wsprawachpolitycznych,

któretunasbędązajmować,trudnegodowykorzystania.ZokresusprzedVI

wiekuzachowałasiętylkojednawzmiankaowładcysłowiańskim1okrólu

Antów,niejakimBoozie.Kontekstopowiadanianakazujeumieścićczasjego

życiawIVstuleciu.Wiemyonimtylkotyle,ilechcielipowiedziećKasjodor

iprzepisującyjegodziełoJordanes.IchopowieśćdotyczyłajednakdziejówGo-

tów,toteżoBooziewzmiankowalitylkotyle,żezpewnościąniebyłosobąmło-

~10~

Brak wyników