Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Szczechla,Kobiecatożsamośćwnarracji.ProzaYukoTsushimy
Kraków2007,ISBN978-83-233-2332-7,©byA.Szczechla&WUJ
17
tykęmimowolnościidobrowolności.Mimowolność,czyliinaczejkonieczność,
wiążesięznasząnie-podmiotowością,zcielesnościąidoznawaniem.Dobro-
wolność,czylimożnośćdziałania,jesttakżeograniczonaprzezkonstytutywne
dlabyciasobądoznawanie.
Ricoeurstwierdza,żeczłowiekujmujeswojeżycieisiebiesamegojako
pewnąjednośćotyletylko,oilepotrafionimopowiedzieć.Opowiadając
życie,któregoautoremniejestemcodoistnienia,stajęsięjegoautoremco
dosensu7.
Tozdaniefancuskiegofilozofaprzyjmujęjakopunktwyjściadlamoichroz-
ważańnadtożsamościąbohaterekYūkoTsushimy.Parametrami,wyznaczają-
cymiichtożsamość,będzieczas,przestrzeńorazciągłośćichczasuiprzestrze-
ni,spójnośćświatazaśbędziewarunkowanarelacjamiprzynależności,inaczej
„mojości”8.KierującsiętezamiRicoeura,będęstarałasięwięcinterpretować
sensijednośćżycia/tożsamościomawianychpostaci,kierującsięichwłasną
osobieopowieścią.Wtymmomenciewkraczamywdziedzinęnarratywistów.
StanowiskoRicoeurawsprawienarracjiodwiększościwspółczesnychnar-
ratywistów,takichjakAlasdairMacIntyre,DavidCarrczyRoySchaffer,żni
siętym,żepodczasgdyonitraktująnarracjęjako„prymarnyaktumysłu”,
umożliwiającysamorozumienie9dlaRicoeuranarracjajesttekstemzapośred-
niczonympoprzezkodykultury.
Istniejewielkażnicamiędzyżyciemafikcją.Życiejestprzeżywane,anarracjesą
opowiadane.Tażnicapozostajenieprzekraczalna,leczmożnajączęściowoznieść
dziękinaszejzdolnościodnoszeniadosiebieplotów,któreczerpiemyznaszejkultury
iwypróbowywaniażnychról,przyjmowanychprzeznaszychulubionychbohaterów
opowieści,któresąnambliskie10.
Niezrozumielibyśmywięcwłasnejhistorii,anaszedziałanianiezyskałyby
formynarracyjnej,ipoprzezniąznaczenia,bezodniesieniadotradycjihisto-
ryczno-literackiej,bezinterpretacji„cudzychtekstów”.„Samorozumienie,nar-
racyjnakonstytucjatożsamościjednostkiniemożezdaniemRicoeuraobyć
siębezzapośredniczeniaprzezkodykultury”piszeRosner11.Operacjanarra-
cyjnarozwija,wedługRicoeura,oryginalnepojęcietożsamościdynamicznej,
pozwalającpołączyćpozornieprzeciwstawnekategorietożsamościiżnorod-
7Ibid.,s.268.
8„MojośćtobardzoważnakategoriawteoriitożsamościRicoeura.Jeżelipodmiotstwarzasobie
przestrzeń,wktórejistniejąsilneukładyprzynależnościowe,wktórejcośjestjegoitylkojegoalbocoś
należydoczegoś,stwarzatymsamymjakąśniszę,przestrzeńalternatywną.Niechodzitutajtylko
oposiadanie,aleoprzynależnośćduchową,spirytualną,którajestważnymskładnikiemtożsamości.
(PodajęzaM.Nowotną,rozmowatelefonicznazA.S.,19.01.2005r.).
9Takiepojęcienarracjijestwłaściwebadaczom,którzyzaHeideggeremiHusserlem,zakładającza-
sowośćludzkiegosposobuistnieniaiczasowycharakterrozumieniaświataisiebieK.Rosner,Narracja,
tożsamośćiczas,Universitas,Kraków2003,s.127.
10P.Ricoeur,NarrativeandInterpretation,red.D.Wood,WarwickStudiesinPhilosophyandLite-
rature,Routledge,LondonandNewYork1991,s.32.Cytatwrazzprzypisempodajęza:K.Rosner,
op.cit.,s.132.
11K.Rosner,op.cit.,s.132.