Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
obowiązkinaczelnikamiastaiprzewodniczącegoKomisji
Wykonawczej.Tenmłodziutki,dwudziestotrzyletnimężczyzna,chory
najaskręiniemalślepy,stałsięrzeczywistymprzywódcąpowstania,
dźwigajączniezłomnąwoląstraszliwyciężarodpowiedzialności
zalosykraju.Podtymogromnymbrzemieniemugiąłbysięnawet
doświadczonygenerał.
DlaRosjanwybuchpowstaniaokazałsiękompletnymzaskoczeniem.
NieposądzaliPolakówotakądeterminację,złudzenibiernym
zachowaniemwładzpodziemnychpodczasbranki.Dopieronastępnego
dniaksiążęnamiestnikogłosiłstanwojennynatereniecałegokraju.
DowódcąarmiirosyjskiejzostałgenerałEdvardRamsay,Szwed
wsłużbiecara.Najegorozkazgenerałowieściągnęlizmiast
imiasteczekplacówkiwojskowe,tworzącznichpotężnekolumny,
złożonezpiechoty,kawaleriiiartylerii,wspomaganeprzezsotnie
kozackie.Kolumnyporuszałysięwewszystkichkierunkach,
zwalczającpartiepowstańcze.Wtymczasiearmiarosyjskaliczyła
okołostutysięcyżołnierzy.Dowódcyotrzymalirozkazzmiażdżenia
powstania,zanimogarnieonocałykraj.Zimperiumnieustannie
nadchodziłyposiłkiibroń.Siłpowstańczychniktnieliczył.Można
jedynieprzypuszczać,żewnajlepszymokresiebyłoniewięcejniż
trzydzieścitysięcyżołnierzy.
JużpoczątekwalkibyłdlaPolakówniepomyślny.AtaknaPłock
okazałsięnieudany,apułkownikPadlewskinieprzybyłdoswego
oddziału.Źleuzbrojonapartia,nieudolniedowodzona,rozbiegłasię
wpanice,rozgromionaprzeznieprzyjaciela.WKieleckiemnaczelnik
Kurowskibezżadnegopowodurozpuściłswojąpartię,odwołując
akcję.NaterenieGórŚwiętokrzyskichzzaplanowanychataków
naosiemmiejscowościtylkopułkownikLangiewiczuderzył
naSzydłowiec,braciaDawidowiczenaBodzentyn,aNarcyzFigietty
naJedlnię.Jedynietenostatniatakbyłudany.Powstańcy,zdobywszy
nanieprzyjacielubrońiamunicję,wycofalisięzmiasteczkasprawnie
iprawiebezstratwłasnych.
Sukcesemzakończyłsięrównieżatakmłodzieżywarszawskiej
nakompaniępułkumuromskiegowlasachKampinosu.Polacy,
dowodzeniprzezAleksandraRogalińskiego,porąbaliRosjankosami,
zabijającpułkownikaKozlanina.WPodlaskiemiŁomżyńskiem
dowalkiwyruszyływszystkiezgrupowania.Dużepartietoczyłytam
zaciętebojeiutrzymałysię,odcinającWarszawęodPetersburga,
przechwytującrosyjskichkurierówirozkręcającszynykolejowe.
