Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TytułII.Osoby
Art.23
czylijegofizycznąipsychicznąintegralnośćorazprzejawydziałalnościtwórczej
355
,powszechnieuznawane
wdanymspołeczeństwie,wobecczegozzakresuochronyprawnejzostająwyłączoneprzypadkibłahe,któ-
re,pomimoosobiścieodczuwanejprzykrościprzezdotkniętegonaruszeniem,niezasługująwprzekonaniu
społecznymnaochronę.Podkreślasięponadto,żedobraosobistestanowiąoindywidualnościczłowieka
ijegopozycjiwspołeczeństwie,umożliwiającjegosamorealizację
356
;ponadtoreprezentująwartościetycz-
ne-zwłaszczagodnośćiwolność
357
.
2.Dobraosobistesąwartościamiprzynależnymiwszystkimkategoriompodmiotówprawacywilnego,ztym
żedoosóbprawnychorazdoniezupełnychosóbprawnychprzepisyodobrachosobistychosóbfizycznych
stosujesięodpowiednio(art.43i33
1
wzw.zart.43).Stosowniedodokonywanegowdoktryniepodziału
nadobraosobistenaturalne,czyliprzyrodzone,którychźródłanależyupatrywaćwprawienaturalnym,
aniepozytywnym(tobowiemtylkodeklaratywniejestwierdza)oraznadobraosobisteniejakowtórne,
przyznaneprzezprawo,któremogąbyćprzezpodmiotnabywanewtokuswegożycia/istnienia,należy
odnotować,żewrazzpodmiotempowstajetylkoczęśćnajbardziejfundamentalnychdóbrosobistych
(np.życie,zdrowie,godność);zkoleiinnedobraosobiste,np.związaneztwórczością,mogąbyćnabywane
później.Niezależnieodtego,doktórejzpowyższychkategoriinależą,sąonetakściślezwiązanezpod-
miotem,któremuprzysługują,żewrazznimgasną
358
.Zakresyposzczególnychdóbrosobistychniemają
charakterurozłącznego,leczmogąsięczęściowonakładaćidlategoichwyróżnienienastępujewrezulta-
ciedokonywaniapodziałówtypologicznych,anieścisłejklasyfikacji(stądpochodzipojęcietypówdóbr
osobistych)
359
.
3.Niektóredobraosobistemogąprzysługiwaćjednocześniekilkupodmiotom,stającsięichwspólnym,wielo-
podmiotowymdobrem.Wtakimprzypadkukażdazosóbuprawnionychmożeniezależnieodpozostałych
dochodzićochrony.PrzykładamidóbruznanychprzezSądNajwyższyzawspólnesąkultpamięciosoby
zmarłejjakowspólnedobroosobistejejkrewnych
360
oraznazwazespołuartystycznegojakowspólnedobro
członkówzespołu
361
.
II.Katalogdóbrosobistych
1.Uwagiogólne
4.Niejestmożliweprzedstawienieprecyzyjnejlistydóbrosobistychzuwaginaotwartyichkatalogity-
pologicznycharakterichwyróżnienia;sąonezwykledookreślaneprzezjudykaturęidoktrynęwdrodze
twórczejwykładniprzyuwzględnieniuprzepisówkonstytucyjnychoprawachiwolnościachobywatelskich
orazwiążącychPolskękonwencjimiędzynarodowych
362
.Niekiedyspornebywarozstrzygnięcie,czymamy
doczynieniazeszczególnąpostaciąogólnieokreślonegodobra,czyteżzodrębnym,nowymdobremoso-
bistym
363
.Naruszeniedóbrosobistychmożegodzićjednocześniewkilkadóbr.Prezentacjaposzczególnych
dóbrosobistychnastąpiwedługzastosowanegowyłączniewceluporządkującymkryteriumskodyfikowania
dóbrosobistychwKodeksiecywilnym;omówienietozuwaginaspecyfikętejmateriiizakreskomentarza
niejestwyczerpujące.Wypadajedyniewspomnieć,żepozaKodeksemcywilnymzostałyunormowanetak
fundamentalnedobraosobistejakżycie
364
czystancywilny(art.2ust.1p.a.s.c.),natomiastwdrodzewy-
355
J.Panowicz-Lipska,Majątkowaochronadóbrosobistych,Warszawa1975,s.29;A.Cisek,Dobraosobisteiichniemajątkowaochrona
wkodeksiecywilnym,Wrocław1989,s.39.
356
Z.Radwański,Prawocywilne-częśćogólna,Warszawa2005,s.160-161.
357
M.Wilejczyk,Zagadnienia…,s.163-168.
358
Zob.wyrokSNz26.10.2001r.,VCKN195/01,LEXnr53107.
359
Z.Radwański,Prawocywilne…,2005,s.161-162;wyrokSNz15.04.2004r.,IVCK284/03,LEXnr176084.
360
WyrokSNz12.07.1968r.,ICR252/68,OSNC1970/1,poz.18.
361
WyrokSNz30.05.1988r.,ICR124/88,OSNC1989/5,poz.87.
362
WyrokSNz26.10.2001r.,VCKN195/01,LEXnr53107.
363
Zob.M.Pazdan[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,red.M.Safjan,2007,s.1118-1119.
364
WyrokSAwKatowicachz12.02.2004r.,IIAKa15/04,OSA2005/1,poz.1.
AnnaSylwestrzak
65
