Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.25
Księgapierwsza.Częśćogólna
Miejscezamieszkaniazdefiniowanewart.25określanejestwjęzykuprawniczymjakoobranemiejsceza-
mieszkania(domiciliumvoluntarium)
470
.Zprzepisutegowynika,żemiejscemzamieszkaniaosobyfizycznej
jestmiejscowość,anielokal(czyadreslokalu),wktórymdanaosobazamieszkuje
471
.Jesttomiejscowość
powiązanazosobąfizycznąwokreślonysposób,tj.osobataprzebywawniejzzamiaremstałegopobytu.
Mającnauwadzepowyższewymaganieustawodawcy,przyjmujesię,żenapojęciemiejscazamieszkania
wrozumieniuart.25składająsiędwawystępującełącznieelementy:
1)faktyczneprzebywaniewdanejmiejscowości(tzw.corpus,czylielementzewnętrznyzwanyteżobiek-
tywnym)oraz
2)zamiarstałegowniejpobytu(tzw.animusmanendi,czylielementwewnętrzny,zwanyteżsubiektywnym)
472
.
Faktyczneprzebywaniewdanejmiejscowości,abystanowiłopodstawęuznaniajejzamiejscezamieszkania,
powinnobyćtrwałe,leczniemusimiećcharakteruciągłego
473
.Doutratydotychczasowegomiejscazamiesz-
kanianiedochodzibowiemwskutekprzejściowego(nawetdługotrwałego)opuszczeniadanejmiejscowości
(np.wzwiązkuzpodjęciemstudiówlubpobytemwzakładziekarnym)
474
.Dopierozamiarstałegopobytu
winnejmiejscowościwpołączeniuzprzebywaniemwniejkonstytuujenowemiejscezamieszkania.Istot-
nejestprzytym,żezgodniezprzyjętym,przekonującympoglądemanimusmanendi(mimożeokreślany
jestjakoelementwewnętrznylubsubiektywny)należyoceniaćwsposóbzobiektywizowany.Oznaczato,
żeotym,czynagruncieart.25danejosobiemożnaprzypisaćzamiarstałegopobytuwdanejmiejscowo-
ści,rozstrzygato,czyzpunktuwidzeniatypowegoobserwatoramiejscowośćtastanowigłównyośrodek
aktywnościżyciowejtejosoby(jejosobistychimajątkowychinteresów)
475
.Kryteriumoceny,czyistnieje
animusmanendi,niestanowiwięcwolawewnętrznaosobyfizycznej
476
,alesposóbprzebywaniatejosoby
wdanejmiejscowości
477
.Powyższąinterpretacjęuzasadniaargument,żeokreśleniemiejscazamieszkania
osobyfizycznejmaznaczenietakżedlainnychosób
478
.
2.Przesłankiukonstytuowaniasięmiejscazamieszkaniaosobyfizycznejprzewidzianewart.25sąokolicz-
nościamifaktycznymi.Wszczególnościniebudziwątpliwości,żewyrażeniezamiarustałegopobytunie
wymagazłożeniaoświadczeniawoli;wystarczy,żetakizamiarnwynikazzachowaniadanejosobypolega-
jącegonaześrodkowaniuswojejaktywnościżyciowejwokreślonejmiejscowości”
479
.Ponieważwyrażenie
zamiarustałegopobytuniejestczynnościąprawną,możegowyrazićskutecznietakżeosobaniemająca
zdolnościdoczynnościprawnych
480
.Przekonujeprzytympogląd,żemiejscazamieszkaniawrozumie-
niuart.25niemająosoby,którymzuwaginapoziomrozwojuumysłowegolubstanpsychicznyniemoż-
naprzypisaćzamiarustałegopobytu
481
.Należyjednakzastrzec,żeskorozgodniezprzyjętąinterpretacją
oistnieniuanimusmanendinierozstrzygawolawewnętrzna,totakżewodniesieniudowskazanychwyżej
470
Zob.np.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.333.
471
Zob.np.SądNajwyższywuzasadnieniuuchwałyz24.09.1980r.,IIICZP31/80,OSNC1981/5,poz.71,zglosąZ.Kołodziej,
OSPiKA1981/7-8,poz.132;wyrokSNz23.06.1998r.,IIICKU24/98,OSNC1998/12,poz.222;Z.Radwański,A.Olejniczak,Pra-
wo…,2013,s.146.
472
Zob.np.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.333-334;M.Pazdan[w:]SystemPrawaPrywat-
nego,t.1,red.M.Safjan,2012,s.1108;Z.Radwański,A.Olejniczak,Prawo…,2013,s.146.
473
Zob.np.E.Michniewicz-Broda[w:]Kodekscywilny…,red.P.Księżak,M.Pyziak-Szafnicka,LEX2014,art.25,nt5.
474
Zob.np.wyrokSNz7.06.1983r.,IIUR4/84,OSPiKA1984/12,poz.265;postanowienieNSAz6.07.2012r.,IIOSK1553/12,
LEXnr1333393;S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.334;M.Pazdan[w:]SystemPrawa
Prywatnego,t.1,red.M.Safjan,2012,s.1108.
475
Zob.np.postanowienieNSAz13.05.2011r.,IOW11/11,LEXnr1081105;postanowienieNSAz21.07.2011r.,IOW65/11,
LEXnr1082851;postanowienieNSAz21.02.2018r.,IOW325/17,LEXnr2445695;Z.Radwański,A.Olejniczak,Prawo…,2013,
s.147;S.Dmowski,R.Trzaskowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.J.Gudowski,2014,art.25,nt3.
476
Zob.postanowienieSNz15.07.1978r.,IVCR242/78,OSNC1979/6,poz.120,zglosąA.Mączyńskiego,OSPiKA1981/2,poz.24;
K.Piasecki,Kodekscywilny…,2003,art.25,nt7.
477
Zob.Z.Radwański,A.Olejniczak,Prawo…,2013,s.147.
478
Z.Radwański,A.Olejniczak,Prawo…,2013,s.147.
479
M.Pazdan[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,red.M.Safjan,2012,s.1109;takteżnp.NSAwpostanowieniu10.02.2009r.,
IOW164/08,LEXnr518246,orazNSAwpostanowieniuz19.04.2012r.,IOW19/12,LEXnr1336430;zob.teżnp.Z.Radwański,
A.Olejniczak,Prawo…,2013,s.147.
480
M.Pazdan[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,red.M.Safjan,2012,s.1109.
481
Zob.np.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.335i337;M.Pazdan[w:]SystemPrawaPry-
watnego,t.1,red.M.Safjan,2012,s.1109.PoglądydoktrynynaomawianytematprzedstawiaE.Michniewicz-Broda[w:]Kodeks
74
AnitaLutkiewicz-Rucińska
