Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TytułII.Osoby
Art.29
Douznaniazazmarłegokoniecznejest,abykumulatywniewystąpiłydwieprzesłanki:
1)zaginięcieosobyfizycznej,
2)upływczasuokreślonyprzezustawodawcę
512
.
Nawymaganyprzezustawodawcęokres,poktóregoupływiezaginionymożebyćuznanyzazmarłego,
mawpływto,wjakichokolicznościachdoszłodozaginięcia.Jeżelizaginięciunietowarzyszyłyokolicz-
nościzwiększająceprawdopodobieństwośmierciosobyzaginionej(awięcwprzypadkachtypu:nXwy-
szedłzdomu1.03.2000r.iniewrócił”),czastenjestdłuższy,natomiastgdymiałyonemiejsce,określony
przepisamiczasnoczekiwania”nazaginionegojestkrótszy
513
.Zaginięcieczłowiekawokolicznościachnie-
zwiększającychprawdopodobieństwajegośmierciokreślasięwnaucejakozaginięcieproste,wpozostałych
przypadkachwystępujetzw.zaginięciekwalifikowane
514
.
Wart.29zostałyuregulowaneprosteprzypadkizaginięcia;codoprzypadkówkwalifikowanych
zob.art.30wrazzkomentarzem.Nagruncieart.29ustawodawcaprzewidziałjakoregułętermin10-let-
ni,poktóregoupływiezaginionymożebyćuznanyzazmarłego.Termintenbiegnieodkońcarokuka-
lendarzowego,wktórymwedługistniejącychwiadomościzaginionyjeszczeżył(awięcod31grudnia
danegoroku).Odwskazanejregułyzachodządwawyjątki,związanezwiekiemzaginionego.Zgodnie
zpierwszym,gdybywchwiliuznaniazazmarłegozaginionyukończyłlat70,wystarczaupływlat5.
Wmyśldrugiegouznaniezazmarłegoniemożenastąpićprzedkońcemrokukalendarzowego,wktórym
zaginionyukończyłbylat23.
Jeżeliwięcnp.1.03.2000r.wyszedłzdomuiprzepadłbezwieści40-letniX,mógłonzostaćuznanyza
zmarłegopo10latachliczonychod31.12.2000r.,awięcnajwcześniej1.01.2011r.JednakgdybyXwchwili
zaginięciamiałlat62(awięcwraziestosowaniaregułyogólnejwchwiliuznaniazazmarłegoukończył-
bylat70),mógłbyćuznanyzazmarłegonajwcześniejjuż1.01.2006r.Wtakimbowiemprzypadkuogólny
termin10-letniskracasiędo5lat
515
.NatomiastgdybywchwilizaginięciaXmiałlat12,10-letnitermin
noczekiwania”uległprzedłużeniustosowniedoart.29§2.JeżeliwięcdatąurodzeniaXbyłnp.1.09.1988r.,
mógłonzostaćuznanyzazmarłegonajwcześniej1.01.2012r.
2.Postępowanieouznaniezazmarłegotoczysięwtrybienieprocesowym,zgodniezprzepisami
art.526-534k.p.c.Wydaneprzezsądpostanowienieouznaniuzazmarłegomacharakterkonstytutyw-
ny
516
.Natematskutkówwydaniapostanowieniaouznaniuzazmarłegozob.komentarzdoart.31.
3.Odpostępowaniaouznaniezazmarłegonależyodróżnićpostępowanieostwierdzeniezgonu.Jestono
uregulowanewart.535-538k.p.c.idotyczyprzypadków,gdyśmierćdanejosobyjestniewątpliwa,leczzgon
512
Zob.np.A.Brzozowski,W.J.Kocot,E.Skowrońska-Bocian,Prawo…,2018,s.134;A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawo
cywilne…,2020,s.234.
513
Zob.np.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.314-315;A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,
Prawocywilne…,2020,s.234.
514
Taknp.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.314-315;J.Strzebińczyk[w:]Kodekscywilny…,
red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,art.29,ntII.3.
515
Takteżsposóbobliczaniaterminuprzewidzianegowart.29§2k.c.infineinterpretujeR.Strugała[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gnie-
wek,P.Machnikowski,2019,art.29,nt3.Należyjednakzaznaczyć,żewliteraturzedominujepogląd,zgodniezktórymwomawianym
przypadkuustawodawcaskróciłogólnytermin10-letnimaksymalniedolat5.Zgodnieztympunktemwidzeniaczłowiek,który
zaginął,mająclat62,możebyćuznanyzazmarłegopo8latachliczonychodkońcarokukalendarzowego,wktórymwedługistnieją-
cychwiadomościjeszczeżył.Takiestanowisko,ujmująceomawianyterminjakonruchomy”,prezentująZ.Radwański,A.Olejniczak,
Prawo…,2013,s.155;takiteżpoglądprzyjmująwszczególnościA.Doliwa,Prawo…,2004,s.119-120;T.Sokołowski[w:]Kodeks
cywilny…,t.1,red.A.Kidyba,2012,art.29,nt9;E.Michniewicz-Broda[w:]Kodekscywilny…,red.P.Księżak,M.Pyziak-Szafnicka,
LEX2014,art.29,nt21;J.Strzebińczyk[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,art.29,ntII.5.Jeszczeinaczej
terminwskazanywart.29§2k.c.infineobliczaK.Mularski,któregozdaniempowołanyprzepisskracatermin10-letnidolat5dla
osób,którezaginęłypoukończeniu65.rokużycia-K.Mularski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.M.Gutowski,2018,art.29,ntIII.3;
takteżM.Załucki[w:]Kodekscywilny…,red.M.Załucki,2020,art.29,ntII.4.
516
Taknp.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.314;Z.Radwański,A.Olejniczak,Prawo…,2013,
s.154;A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawocywilne…,2020,s.234.
AnitaLutkiewicz-Rucińska
79