Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej
Art.8
nionegowodrębnymartykule.Czynitaknp.wart.155(nKtonieumyślniepowoduje
śmierćczłowieka”).Częstsząformąokreśleniaklauzulinieumyślnościjestodwołanie
sięwodrębnymparagrafiedoopisuczynuzabronionego,określającegoznamiona
przedmiotoweumyślnegoczynuzabronionego.Wart.156§2ustawawprowadzatyp
nieumyślnegoczynuzabronionegocharakteryzującegosięspowodowaniemciężkiego
uszczerbkunazdrowiuwpostaciachokreślonychwart.156§1.Jeszczeinaczejfor-
mułowanajestklauzulanieumyślnościnp.wart.231§3(njeżelisprawcaczynuokreś-
lonegow§1działanieumyślnieł”).Oczywiścieużytewtejklauzulipojęciedziałania
należyrozumiećszerokojakoobejmującetakżezaniechanie(zob.G.Rejman,Zasa
dy…,s.12).Wprzedstawionychtuwypadkachnieumyślnośćmożebyćspowodowana
błędemcodoktóregokolwiekznamieniaokreślającegostronęprzedmiotowączynu
zabronionego(podmiotuczynuzabronionego,relacjiczyn-skutek,przedmiotubez-
pośredniegodziałania,okolicznościmodalizującychczyn).Mówisięwtakichwypad-
kachopełnejklauzulinieumyślności.
6.Odtychwypadkównależyodróżnićsytuacje,wktórychnieumyślność,jakoznamię
stronypodmiotowejczynuzabronionego,jestodnoszonatylkodoniektórychzna-
mioncharakteryzującychczynzabroniony.Wart.292znamięnieumyślnościodnosisię
wyłączniedotego,żerzecz,którąsprawcanabywalubwktórejzbyciusprawcaudziela
pomocyalboktórąsprawcaprzyjmujelubpomagadojejukrycia,zostałauzyskanaza
pomocączynuzabronionego.Dotakdziałającejklauzulinieumyślnościodnosisiępo-
jęcieograniczonejklauzulinieumyślności.Równieżwwypadkuograniczonejklauzuli
nieumyślnościmamydoczynieniazwystępkiempopełnionymnieumyślnie.
7.Powyższestwierdzenieodnoszącesiędoograniczonejklauzulinieumyślnościniedo-
tyczytychsytuacji,wktórychklauzulanieumyślnościodnosisiędonastępstwaczy-
nuzabronionego,odktóregozależywyższakaralność(przestępstwakwalifikowane
przeznastępstwo).Wtakichwypadkachmazastosowanieart.9§3,uzależniający
odpowiedzialnośćzatakienastępstwaczynuzabronionegoodmożliwościichprzewi-
dzenia(natematkryteriumustalanianmożliwościprzewidzenia”zob.uwagidoart.9
§2i3).Ponieważart.9§3mazastosowaniezarównodowypadków,wktórychtyp
podstawowypopełnianyjestumyślnie(przestępstwokwalifikowaneprzeznastępstwo
umyślno-nieumyślne),jakidowypadków,wktórychjużtyppodstawowypopełnia-
nyjestnieumyślnie(przestępstwokwalifikowaneprzeznastępstwonieumyślno-nie-
umyślne),klauzulanieumyślnościzawartawtymprzepisienieprzesądzaonieumyśl-
nymcharakterzecałegoprzestępstwa.
8.Zpunktuwidzeniastronypodmiotowejczynuzabronionegomożnawięcwyróżnić
przestępstwaumyślne,umyślno-nieumyślne,nieumyślneinieumyślno-nieumyśl-
ne.Zgodniezart.8tylkoprzestępstwaumyślnemogąbyćzbrodniami,przestępstwa
umyślno-nieumyślne-tylkowtedy,gdyobjętenieumyślnościąnastępstwoczynuza-
AndrzejZoll
143