Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.1
Kodekskarny.Częśćogólna
119.Zasadalexretrononagit-obokgwarancyjnego-matakżeznaczeniekryminalnopo-
lityczne.Jeżelinormaprawnamamotywowaćadresatanormydookreślonegozacho-
waniasię,toznaturyrzeczyniemożetegoczynićwstosunkudozachowańpoprze-
dzającychwydanienormy.JaksłuszniestwierdzaA.Spotowski,njest(ł)niezmiernie
ważne,abyobywatelmiałmożliwośćprzewidywaniaewentualnychdziałańorganów
państwaidziałańwłasnych.Obliczalnośćiprzewidywalnośćskutkówprawnychza-
chowańwłasnychidziałańorganówpaństwaniweczone,gdynowoustanowionemu
prawuoniekorzystnychdlaobywatelinastępstwachnadajesięmocwsteczną”(A.Spo-
towski,Zasadalexretro…,s.15).SłusznieW.Wróbelłączypostulatpewnościistabil-
nościprawa(nierozumianejoczywiściejakowartośćabsolutna)zochronąwolności
człowieka.nWistociepromocjawolnościczłowiekawymaganietyleniezmienności
obowiązującegoprawa,coraczejprzewidywalnościkierunku,wjakimbędzieonoule-
gaćzmianom”(W.Wróbel,Zmiana…,s.369;zob.teżJ.Nowacki,Pewność…,s.27).
120.Zakazwstecznegodziałaniaustawykarnejodnosisiętakżedośrodkówkarnychiin-
nychnastępstwskazania(np.zatarciaskazania).Kwestiąniezwyklespornąjestod-
noszeniezakazuwstecznegodziałaniaustawykarnejdoprzedawnieniakaralności
przestępstwa.Nawstępietrzebajednakwyraźniestwierdzić,żeewentualnyzakaz
ponownegowprowadzeniakaralności(ponastąpieniuprzedawnienialubzastosowa-
niuamnestiialboabolicji)niewynikazart.1.Chodzibowiemowypadek,gdyczyn
byłzabronionypodgroźbąkaryprzezustawęobowiązującąwczasiejegopopełnie-
nia(zob.W.Wróbel,Zmiana…,s.420).Zakaztenmożebyćwyprowadzanyjedynie
zzasadkonstytucyjnych,itotakżeinnychniżwynikającezart.42ust.1Konsty-
tucjiRP(zob.M.Królikowski(w:)M.Błaszczyk,J.Długosz,M.Królikowski(red.),
J.Lachowski,A.Sakowicz,A.Walczak-Żochowska,W.Zalewski,R.Zawłocki(red.),
S.Żółtek,Kodeks…,t.1,s.97).Omawianietejkwestiiwramachproblemówzwią-
zanychzart.1jestusprawiedliwionepodobieństwemsytuacji,gdyżnowaustawa,
znoszącskutkiprzedawnienia,wprowadzakaralnośćczynu,któryprzedjejwejściem
wżycieniepodlegałjużkarze.
121.Odpowiedźnapytanie,czyzmianazmocąwstecznąprzepisówoprzedawnieniuna
niekorzyśćsprawcówprzestępstwnaruszazasadęlexretrononagit,zależyodrozstrzyg-
nięciasporudotyczącegocharakteruprawnegoprzedawnienia.Jeżeliprzedawnienie
traktujesięjakoinstytucjęprocesową,toodpowiedźnawyżejpostawionepytanie-
dzieprzecząca.Przedawnienie,szczególniewujęciupolskiegokodeksukarnego,jako
przedawnieniekaralności,maprzedewszystkimcharaktermaterialnoprawnyiozna-
cza,żepoupływieokreślonegowustawieczasuustajekaralnośćprzestępstwa.Oznacza
to,żesprawcatakiegoprzestępstwaniepodlegajużkarze(zob.uwagidoart.101).
122.Niebudziszczególnychwątpliwościdopuszczalnośćprzedłużeniabieguprzedaw-
nieniawobectychprzestępstw,wstosunkudoktórychkaralnośćjeszczenieusta-
82
AndrzejZoll