Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.26
inaczej,jaktylkopoprzezpoświęceniein‑
negodobrachronionegoprawem.Dopóki
istniejemożliwośćuniknięciaujemnych
następstwowegozagrożeniawpostaci
zniszczenialubuszczupleniadobrachro‑
nionegobezpoświęcaniainnegodobra
korzystającegozochronyprawnej,do‑
pótypoświęcenietegoostatniegoniejest
realizacjąstanuwyższejkonieczności”
(wyrokSOwGliwicachz13.03.2015r.,
VIKa992/14,LEXnr1831795).Zkolei
zasadaproporcjonalnościobowiązuje
wobupostaciachstanuwyższejkoniecz‑
ności,jednakwystępujewnimwróżnym
kształcie.Właśnieonstanowipodstawę
rozróżnieniastanuwyższejkonieczności
wyłączającegobezprawnośćiwyłączają‑
cegowinę.Proporcjonalnośćwobuwy-
padkachdasięsprowadzićdowymogu
istnieniaokreślonegostosunkuwartości
dobraratowanegodowartościdobrapo-
święcanego.
10.Wwypadkukontratypuokreślo‑
negow§1dobropoświęconemusiprzed‑
stawiaćwartośćniższąodratowanego.
Wwypadkuokolicznościwyłączającej
winędobropoświęcanemożemiećwar‑
tośćrównąwartościdobraratowanegolub
nawetwyższąodniej,jednakniemożebyć
towartośćoczywiściewyższa.
11.Oczywistawyższośćwartoścido‑
brajesttowyższość,którąmożnastwier‑
dzićbezuciekaniasiędogłębszejinter‑
pretacji.Jesttowyższośćwidocznana
pierwszyrzutoka(Wolter,Nauka,s.182;
Warylewski,Prawo,s.268).
12.Przepisyostaniewyższejkoniecz‑
nościzakładajązatemistnienieokreślo‑
nejhierarchiidóbrchronionychprawem.
Ustaleniejejmazasadniczeznaczeniedla
interpretacjiart.26.Zastosowanieprzepi‑
su§1wymagaustalenia,czypoświęcone
dobrojestcenniejsze,czymniejcenneod
ratowanego.Wwypadkuustalenia,żedo‑
bratesąrównejwartości,zastosowanie
124
Częśćogólna
znajdujeprzepis§2.Wwypadku,kiedy
okażesię,żesprawcapoświęciłdobrocen‑
niejszeodratowanego,należyustalić,czy
takaproporcjamiędzywartościamidóbr
byłaoczywista,czynie.Wkażdymzatem
wypadkunależydokonaćocenywartości
dobrapoświęcanegoiratowanego.
13.Ocenatakamożenastręczaćtrud‑
ności.Niebudziwątpliwości,żechodzi
oobiektywnąwartośćdóbr(Wolter,Na-
uka,s.182).Niewątpliwiewiążącyjesttu
systemwartościprzyjętyprzezustawo‑
dawcę.Znaczeniemożemiećtuwyso‑
kośćsankcjiprzewidzianychzanarusze‑
nieokreślonychdóbr.Wskazówkicodo
hierarchiidóbrprawnychzawierająteż
przepisyKonstytucjiRP.Możemiećtuteż
znaczeniesystematykaczęściszczególnej
iwojskowejKodeksukarnego.Zreguły
dobrawyższejwartościsąchronioneprzez
normyumieszczonewKodeksiekarnym
wcześniejniżprzepisychroniącedobra
mniejwartościowe.Jednakniejesttokry‑
terium,naktórymmożnasięwpełniopie‑
rać.OkreślonasystematykaKodeksukar‑
negowynikazwieluwzględówiprzepisy
chroniącedobraowyższejwartościmogą
byćpoprzedzaneinnymi,chroniącymido‑
braomniejszejwartości(Wąsek[wo]Gór‑
niokiin.,t.1,s.362;Daniluk,Stanwyższej
koniecznościjakookolicznośćwyłączającabez-
prawność,s.120in.;Daniluk[wo]Stefański,
Kodeks,s.286;Grześkowiak[wo]Grześko‑
wiak,Wiak,s.76–277;por.teżzastrzeżenia
Lachowskiego,Stan,s.125).
14.Wydajesię,żewwypadkudóbr
chronionychprzepisamiprawakarne‑
gonajczytelniejszymkryteriumjestwy‑
sokośćkargrożącychzaichnaruszenie.
Należyjednakmiećnauwadze,żewiele
typówczynówzabronionychwprowa‑
dzawięcejniżjedenprzedmiotochro‑
ny.Wysokośćkarmożebyćróżnicowana
takżezewzględunapobocznyprzedmiot
ochrony.
MarekKulik
