Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej
Art.9
7.Postaciezamiaru.Treśćprzepisuart.9§1k.k.niepozostawiawątpliwości,żeustawo-
dawcarozróżniadwiepostaciezamiaru:zamiarbezpośredni,któregoistotawyczer-
pujesięwtym,żesprawcachcepopełnićczynzabroniony,orazzamiarewentualny,
którypoleganatym,żesprawcagodzisięnapopełnienieczynuzabronionego(nate-
matkoncepcjiobjaśniającychzamiarewentualnyzob.np.M.Królikowski[w:]Kodeks
karny.Częśćogólna…,red.M.Królikowski,R.Zawłocki,2017,s.265in.;J.Lachowski
[w:]SystemPrawaKarnego,t.3,red.R.Dębski,2013,s.549-556).
8.Zamiarbezpośredniazamiarewentualny.Wdoktrynieprawakarnegopodkreślasię,
żedoodróżnieniazamiarubezpośredniegoodewentualnegokoniecznejestprzyjęcie
założenia,żemiędzytym,cosprawcasobieuświadamia,atym,comazamiarzrea-
lizować,możezachodzićróżnica(takJ.Giezek,Świadomośćsprawcył,s.209ipo-
wołanitamautorzy).Niewszystkieelementyrzeczywistościnależącedoznamion
ustawowychczynuumyślnegomusząbyćobjętewolą,alewszystkiepowinnyznaj-
dowaćsięworbicieświadomościsprawcy.Dlaodróżnieniazamiarubezpośredniego
odewentualnegowskazujesięnanastępującekryteria:cel,naktórybyłoukierunko-
wanezachowaniesprawcy,prawdopodobieństwozrealizowaniastanurzeczy,naktóry
ukierunkowanebyłojegozachowanie(J.Giezek,Świadomośćsprawcy…,s.211).Wy-
dajesięjednak,żekryteriumodróżniającezamiarbezpośredniodzamiaruewentual-
negostanowinietyleprawdopodobieństwourzeczywistnieniaznamionprzedmioto-
wychczynuzabronionego,ilepoziomuświadomieniasobietegoprawdopodobieństwa
przezsprawcę(taknp.K.Buchała,Prawokarnematerialne,Warszawa1980,s.343;
tak-jaksięwydaje-równieżSNzwyrokuz30.10.2013r.,IIKK130l13).Oczywiście
imwiększejesttoprawdopodobieństwo,tymbardziejprawdopodobnejest,żesprawca
uświadomiłsobiewycinekrzeczywistościobjętyustawowymiznamionami.Imwięk-
szebowiemprawdopodobieństwourzeczywistnieniaznamion,tymbardziejmożebyć
onodostrzegalne.Dotegokryteriumautorzyodwołująsiętakżedlaodróżnieniaza-
miaruewentualnegoodnieumyślnościświadomej(zob.np.A.Zoll[w:]Kodekskarny.
Częśćogólna,t.1,Komentarzdoart.1-52,red.W.Wróbel,A.Zoll,s.134-136).Ta-
kiepodejściedorzeczonegozagadnieniakrytykujeT.Kaczmarek(Sporneproblemy…,
s.42-43),stwierdzając,żeustawodawcaodrzucatokryteriumzuwaginanieostrość
pojęciaprawdopodobieństwa.Dlaodróżnieniazamiarubezpośredniegoodewentual-
negoniemożebyćpomocnateoriamanifestacji(zamanifestowanieprzezsprawcęwoli
uniknięciaczynuzabronionego),ponieważpozwalaonaodróżnićzamiarewentualny
odnieumyślnościświadomej,aniezamiarewentualnyodzamiarubezpośredniego.
Raczejniemawątpliwości,żejeśliskutekzachowaniasprawcyjawisięjakonieuchron-
ny,pewny,tokoniecznejestprzypisaniezamiarubezpośredniego(por.np.wyrokSA
wWarszawiez11.02.2016r.,IIAKa438l15,LEXnr2044285).ZdaniemJ.Giezka(Świa-
domośćsprawcył,s.213)wykazanie,żesprawcadążyłdookreślonegocelu,niejestwy-
starczającedoprzypisaniazamiarubezpośredniego.Autorpodkreśla,żekoniecznejest
jeszczestwierdzeniewysokiegoprawdopodobieństwapopełnieniaczynuzabronionego,
JerzyLachowski
81