Kodeks karny. Komentarz

Violetta Konarska-Wrzosek, Jerzy Lachowski, Arkadiusz Lach, Igor Zgoliński, Agata Ziółkowska, Tomasz Oczkowski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8358-237-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

1673

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Konarska-Wrzosek, Violetta; Lachowski, Jerzy; Lach, Arkadiusz; Zgoliński, Igor; Ziółkowska, Agata; Oczkowski, Tomasz. Kodeks karny. Komentarz. Red. . : Wolters Kluwer Polska SA, 2023, 1673 s. ISBN 978-83-8358-237-5

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Konarska-Wrzosek, V.

A1 Lachowski, J.

A1 Lach, A.

A1 Zgoliński, I.

A1 Ziółkowska, A.

A1 Oczkowski, T.

T1 Kodeks karny. Komentarz

PB Wolters Kluwer Polska SA

YR 2023

SN 978-83-8358-237-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 299413, author = "Konarska-Wrzosek, Violetta and Lachowski, Jerzy and Lach, Arkadiusz and Zgoliński, Igor and Ziółkowska, Agata and Oczkowski, Tomasz", editor = "", title = "Kodeks karny. Komentarz", publisher = "Wolters Kluwer Polska SA", year = "2023", address = "", isbn = "978-83-8358-237-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Konarska-Wrzosek, Violetta

AU - Lachowski, Jerzy

AU - Lach, Arkadiusz

AU - Zgoliński, Igor

AU - Ziółkowska, Agata

AU - Oczkowski, Tomasz

ED -

TI - Kodeks karny. Komentarz

PB - Wolters Kluwer Polska SA

CY -

PY - 2023

SN - 978-83-8358-237-5

ER -

Netografia (standard APA):

Konarska-Wrzosek, Violetta; Lachowski, Jerzy; Lach, Arkadiusz; Zgoliński, Igor; Ziółkowska, Agata; Oczkowski, Tomasz. Kodeks karny. Komentarz [baza danych online] : Wolters Kluwer Polska SA, 2023 [dostęp: 28 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/kodeks-karny-komentarz-violetta-konarska-wrzosek-299413.

Karne postępowanie, Karne prawo, Karne skarbowe prawo

W 4. wydaniu komentarza uwzględniono i poddano wnikliwej analizie wszystkie zmiany normatywne, które miały miejsce w latach 2020–2023 w przepisach Kodeksu karnego, w tym m.in.:

likwidację kary 25 lat pozbawienia wolności; wprowadzenie...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8358-237-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

1673

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów | str21
Od Autora | str31
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny(tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1138 ze zm) | str33
Część ogólna | str35
Art. 1.         [Pojęcie przestępstwa] | str37
Rozdział I. Zasady odpowiedzialności karnej | str37
Art. 2.         [Przestępstwa skutkowe z zaniechania] | str46
Art. 3.         [Zasada humanitaryzmu] | str51
Art. 4.         [Zasady stosowania ustawy karnej] | str54
Art. 5.         [Zasada terytorialności] | str66
Art. 6.         [Czas i miejsce popełnienia czynu zabronionego] | str68
Art. 7.         [Kwalifikacja przestępstw. Zbrodnia i występek] | str74
Art. 8.         [Zasada ustalania strony podmiotowej] | str76
Art. 9.         [Strona podmiotowa czynu. Umyślność i nieumyślność] | str78
Art. 10.       [Zdolność wiekowa odpowiedzialności karnej] | str90
Art. 11.       [Jedność czynu. Zbieg przepisów ustawy] | str95
Art. 12.       [Czyn ciągły] | str101
Rozdział II. Formy popełnienia przestępstwa | str111
Art. 13.       [Usiłowanie] | str112
Art. 14.       [Wymiar kary za usiłowanie] | str124
Art. 15.       [Czynny żal przy usiłowaniu i jego prawnokarne skutki] | str126
Art. 16.       [Przygotowanie i jego karalność] | str131
Art. 17.       [Bezkarność karalnego przygotowania] | str137
Art. 18.       [Formy sprawstwa] | str139
Art. 19.       [Wymiar kary za podżeganie i pomocnictwo] | str164
Art. 20.       [Niezależność odpowiedzialności osób współdziałających] | str166
Art. 21.       [Zasada indywidualizacji odpowiedzialności. Odpowiedzialność współdziałających za przestępstwa indywidualne co do sprawcy] | str167
Art. 22.       [Przejaw akcesoryjności odpowiedzialności podżegacza i pomocnika] | str168
Art. 23.        [Czynny żal współdziałającego i jego prawnokarne skutki] | str170
Art. 24.       [Odpowiedzialność prowokatora] | str171
Art. 25.       [Kontratyp obrony koniecznej] | str176
Art. 26.       [Stan wyższej konieczności. Kolizja obowiązków] | str188
Art. 27.       [Kontratyp ryzyka nowatorskiego] | str197
Art. 28.       [Błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego] | str200
Art. 29.        [Błąd co do okoliczności wyłączającej odpowiedzialność] | str208
Art. 30.       [Błąd co do bezprawności] | str213
Art. 31.       [Niepoczytalność, poczytalność ograniczona. Warunki odpowiedzialności karnej] | str216
Rozdział IV. Kary | str224
Art. 32.       [Katalog kar] | str225
Art. 33.       [Kara grzywny] | str230
Art. 34.       [Kara ograniczenia wolności. Czas jej trwania i treść] | str239
Art. 35.       [Treść kary ograniczenia wolności – rozwinięcie] | str244
Art. 36.       (uchylony) | str250
Art. 37.       [Kara pozbawienia wolności] | str250
Art. 37a.     [Możliwość stosowania wolnościowych kar zamiennych] | str254
Art. 37b.     [Możliwość orzekania kary mieszanej (łączonej)] | str259
Art. 38.       [Obniżenie albo nadzwyczajne obostrzenie górnej granicy kary] | str264
Art. 39.       [Katalog środków karnych] | str267
Rozdział V. Środki karne | str267
Art. 40.       [Pozbawienie praw publicznych] | str277
Art. 41.       [Zakazy związane z wykonywaniem pracy zarobkowej] | str284
Art. 41a.     [Zakaz kontaktowania się] | str302
Art. 41b.     [Zakaz wstępu na imprezę masową] | str316
Art. 41c.     [Zakaz hazardowy] | str331
Art. 42.       [Zakaz prowadzenia pojazdów] | str338
Art. 43.       [Okres obowiązywania środków karnych] | str351
Art. 43a.     [Świadczenie pieniężne] | str354
Art. 43b.     [Podanie wyroku do publicznej wiadomości] | str358
Art. 43ba.   [Degradacja] | str361
Art. 43bb.   [Rozszerzenie przesłanek orzekania degradacji] | str366
Art. 43c.     [Obowiązek zawiadomienia właściwego sądu rodzinnego] | str370
Art. 44.       [Przepadek narzędzi i przedmiotów pochodzących z przestępstwa] | str372
Rozdział Va. Przepadek i środki kompensacyjne | str372
Art. 44a.     [Przepadek przedsiębiorstwa] | str379
Art. 44b.     [Przepadek pojazdu mechanicznego lub jego równowartości] | str387
Art. 45.       [Przepadek korzyści osiągniętych z przestępstwa] | str391
Art. 45a.     [Orzekanie przepadku bez skazywania sprawcy] | str399
Art. 46.        [Środek kompensacyjny oraz „kompensacyjna” nawiązka] | str404
Art. 47.       [Nawiązka] | str412
Art. 47a.     (uchylony) | str417
Art. 48.       [Granice nawiązki] | str417
Art. 49–52. (uchylone) | str417
Rozdział VI. Zasady wymiaru kary i środków karnych | str418
Art. 53.       [Zasady i dyrektywy ogólne wymiaru kary] | str419
Art. 54.       [Dyrektywy szczególne wymiaru kary] | str438
Art. 55.       [Indywidualizacja wymiaru kary] | str441
Art. 56.       [Odpowiednie stosowanie] | str441
Art. 57.       [Zbieg podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia lub obostrzenia kary] | str443
Art. 57a.     [Wymiar kary za występek chuligański] | str446
Art. 57b.      [Kara orzekana za przestępstwo będące czynem ciągłym] | str448
Art. 58.       [Wybór rodzaju kary. Prymat kar wolnościowych] | str449
Art. 59.       [Samoistne orzekanie innych środków zamiast kary] | str452
Art. 59a.     (uchylony) | str454
Art. 60.       [Nadzwyczajne złagodzenie kary] | str454
Art. 60a.     (uchylony) | str464
Art. 61.       [Odstąpienie od wymierzenia kary] | str464
Art. 62.       [Określenie rodzaju i typu zakładu karnego oraz systemu terapeutycznego] | str466
Art. 63.       [Zaliczenia na poczet kary lub środków karnych] | str468
Art. 64.       [Recydywa szczególna podstawowa i wielokrotna] | str473
Rozdział VII. Powrót do przestępstwa | str473
Art. 64a.     [Podwyższenie górnego ustawowego zagrożenia karą] | str483
Art. 65.       [Stałe źródło dochodu lub działania w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym bądź przestępstwo o charakterze terrorystycznym] | str484
Rozdział VIII. Środki związane z poddaniem sprawcy próbie | str488
Art. 66.       [Warunkowe umorzenie postępowania – przesłanki] | str489
Art. 67.       [Okres próby. Dozór. Obowiązki] | str495
Art. 68.       [Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego] | str500
Art. 69.       [Warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary] | str504
Art. 70.       [Okresy próby] | str510
Art. 71.       [Grzywna orzekana w razie zawieszenia kary] | str512
Art. 72.       [Obowiązki probacyjne] | str515
Art. 73.       [Dozór] | str527
Art. 74.       [Wysłuchanie skazanego przed nałożeniem obowiązków. Możliwość dokonywania zmian w zakresie obowiązków i dozoru] | str528
Art. 75.       [Zarządzenie wykonania zawieszonej kary – obligatoryjne albo fakultatywne. Możliwość skrócenia kary zarządzonej do wykonania] | str531
Art. 75a.     (uchylony) | str536
Art. 76.       [Zatarcie skazania przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary] | str536
Art. 77.       [Warunkowe przedterminowe zwolnienie – przesłanki materialne. Wyznaczenie surowszych ograniczeń warunkowego zwolnienia] | str537
Art. 78.       [Przesłanki formalne] | str545
Art. 79.       [Przesłanki formalne przy odbywaniu dwóch lub więcej kar niepodlegających łączeniu] | str548
Art. 80.       [Okresy próby] | str550
Art. 81.       [Ponowne warunkowe zwolnienie] | str552
Art. 82.       [Uznanie kary za odbytą. Zaliczanie odbytej kary na poczet kary łącznej] | str554
Art. 83.       [Możliwość zwolnienia od reszty kary ograniczenia wolności] | str555
Art. 84.       [Możliwość skrócenia okresu wykonywania środków karnych] | str558
Art. 84a.     (uchylony)                                                                                                     563
Art. 85.       [Warunki orzekania kary łącznej] | str564
Rozdział IX. Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych | str564
Art. 85a.      [Okoliczności uwzględniane przy orzekaniu kary łącznej] | str568
Art. 86.       [Kara łączna. Wymiar] | str571
Art. 87.       [Łączenie kary pozbawienia wolności z ograniczeniem wolności] | str573
Art. 88.       [Kara łączna 25 lat lub dożywotniego pozbawienia wolności] | str575
Art. 89.       [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej] | str576
Art. 89a.     [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej. Dopuszczalność orzeczenia grzywny. Okres próby] | str579
Art. 90.        [Środki karne i środki zabezpieczające oraz ich łączenie] | str582
Art. 91.       [Ciąg przestępstw] | str585
Art. 91a.     [Wyrok łączny] | str592
Art. 92–92a. (uchylone) | str593
Art. 93.       (uchylony) | str594
Art. 93a.     [Środki zabezpieczające – katalog] | str594
Rozdział X. Środki zabezpieczające | str594
Art. 93b.     [Orzekanie środków zabezpieczających] | str598
Art. 93c.     [Podmiotowy zakres stosowania] | str603
Art. 93d.      [Czas orzekania i stosowania środków zabezpieczających] | str609
Art. 93e.     [Obowiązek poddania się nieprzerwanej kontroli] | str613
Art. 93f.      [Obowiązki sprawcy związane z orzeczoną terapią] | str614
Art. 93g.     [Przesłanki orzekania umieszczenia w zakładzie psychiatrycznym] | str615
Art. 94–98. (uchylone) | str619
Art. 99.       [Orzekanie zakazów lub nakazów jako środka zabezpieczającego] | str619
Art. 100.     (uchylony) | str621
Art. 101.     [Przedawnienie karalności] | str622
Rozdział XI. Przedawnienie | str622
Art. 102.     [Przedłużenie terminów przedawnienia] | str628
Art. 103.     [Przedawnienie wykonania orzeczonej kary] | str631
Art. 104.     [Spoczywanie terminu przedawnienia] | str633
Art. 105.     [Wyłączenie przedawnienia] | str634
Art. 106.     [Istota zatarcia skazania i jego skutki] | str637
Rozdział XII. Zatarcie skazania | str637
Art. 106a.   [Wyłączenie spod zatarcia skazania] | str639
Art. 107.     [Terminy wymagane do zatarcia skazania] | str640
Art. 107a.   (uchylony) | str642
Art. 108.     [Zatarcie dwóch lub więcej skazań] | str642
Rozdział XIII. Odpowiedzialność za przestępstwa popełnione za granicą | str644
Art. 109.     [Odpowiedzialność obywatela polskiego] | str645
Art. 110.     [Odpowiedzialność cudzoziemca] | str647
Art. 111.     [Warunek uznawania czynu za przestępstwo w miejscu jego popełnienia] | str649
Art. 112.     [Bezwarunkowe stosowanie ustawy polskiej] | str651
Art. 112a.   [Rozszerzenie bezwarunkowego stosowania ustawy polskiej] | str653
Art. 113.     [Zasada represji wszechświatowej] | str657
Art. 114.     [Ukaranie za granicą a polska jurysdykcja] | str661
Art. 114a.   [Zasada wzajemnego uznawania orzeczeń skazujących w ramach UE] | str669
Art. 115. § 1.         [Definicja czynu zabronionego] | str672
Rozdział XIV. Objaśnienie wyrażeń ustawowych | str672
Art. 115. § 2.         [Mierniki stopnia społecznej szkodliwości czynu] | str674
Art. 115. § 3.         [Podobieństwo przestępstw – kryteria] | str679
Art. 115. § 4.         [Korzyść majątkowa lub osobista odnoszona z czynu zabronionego] | str681
Art. 115. § 5–7.     [Definicja mienia znacznej oraz wielkiej wartości; szkody znacznej oraz w wielkich rozmiarach] | str683
Art. 115. § 8.          (uchylony) | str686
Art. 115. § 7a.       [Szkoda w wielkich rozmiarach] | str686
Art. 115. § 9.         [Zakres pojęcia rzeczy ruchomej lub przedmiotu] | str686
Art. 115. § 9a.       [Wykładnia pojęcia szczególnej zuchwałości] | str689
Art. 115. § 10.       [Definicja młodocianego sprawcy] | str691
Art. 115. § 11.       [Krąg osób najbliższych] | str693
Art. 115. § 12.       [Zakres znaczeniowy groźby bezprawnej] | str695
Art. 115. § 13.       [Krąg osób o prawnokarnym statusie funkcjonariusza publicznego] | str696
Art. 115. § 14.       [Pojęcie dokumentu] | str704
Art. 115. § 14a.     [Pojęcie faktury] | str706
Art. 115. § 15.       [Prawnokarne rozumienie statku wodnego] | str708
Art. 115. § 16.       [Pojęcie stanu nietrzeźwości i jego probierze] | str708
Art. 115. § 17.       [Pojęcie żołnierza] | str710
Art. 115. § 18.       [Pojęcie rozkazu] | str711
Art. 115. § 19.         [Zakres pojęcia osoby pełniącej funkcję publiczną] | str711
Art. 115. § 20.       [Definicja przestępstwa o charakterze terrorystycznym] | str714
Art. 115. § 21.       [Chuligański charakter występku] | str717
Art. 115. § 22.       [Pojęcie handlu ludźmi] | str720
Art. 115. § 22a.     [Pojęcie adopcji] | str725
Art. 115. § 23.       [Pojęcie niewolnictwa] | str726
Art. 115. § 24.       [Rozmiar działalności przedsiębiorstwa] | str726
Art. 115. § 25.       [Maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytów i pożyczek konsumenckich] | str727
Art. 116.       [Zakres stosowania przepisów części ogólnej Kodeksu karnego] | str729
Rozdział XV. Stosunek do ustaw szczególnych | str729
Część szczególna | str735
Rozdział XVI. Przestępstwa przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstwa wojenne | str737
Art. 117.     [Wojna napastnicza] | str738
Art. 118.     [Eksterminacja] | str740
Art. 118a.   [Zbrodnie przeciwko ludzkości] | str743
Art. 119.     [Dyskryminacja] | str750
Art. 120.     [Stosowanie środków masowej zagłady] | str752
Art. 121.     [Wytwarzanie, gromadzenie zakazanych środków lub obrót nimi] | str753
Art. 122.     [Niedopuszczalne sposoby lub środki walki] | str755
Art. 123.     [Zamach na życie lub zdrowie jeńców wojennych lub ludności cywilnej] | str757
Art. 124.     [Przestępne naruszenie prawa międzynarodowego] | str760
Art. 125.     [Uszkadzanie i zabieranie dóbr kultury] | str762
Art. 126.     [Bezprawne używanie znaków] | str764
Art. 126a.   [Publiczne nawoływanie do przestępstw przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych lub pochwalanie ich] | str764
Art. 126b.   [Odpowiedzialność osób niedopełniających obowiązku należytej kontroli] | str765
Art. 126c.   [Karalność przygotowania] | str767
Art. 127.     [Zamach stanu] | str769
Rozdział XVII. Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej | str769
Art. 128.     [Zamach na konstytucyjny organ RP] | str772
Art. 129.     [Nadużycie zaufania w stosunkach z zagranicą] | str774
Art. 130.     [Szpiegostwo] | str776
Art. 131.     [Klauzula niekaralności] | str782
Art. 132.     [Dezinformacja wywiadowcza] | str784
Art. 132a.   (utracił moc) | str785
Art. 133.     [Znieważenie Narodu lub Państwa Polskiego] | str785
Art. 134.     [Zamach na życie Prezydenta RP] | str786
Art. 135.     [Czynna napaść lub znieważenie Prezydenta RP] | str787
Art. 136.     [Czynna napaść lub znieważenie przedstawiciela obcego państwa] | str790
Art. 137.      [Publiczne znieważenie znaku lub symbolu państwowego] | str792
Art. 138.     [Zasada wzajemności] | str793
Art. 139.     [Przepadek przedmiotów] | str794
Rozdział XVIII. Przestępstwa przeciwko obronności | str795
Art. 140.     [Zamach na jednostkę Sił Zbrojnych RP] | str798
Art. 141.     [Podjęcie służby w obcym wojsku] | str805
Art. 142.     [Zaciąg do wojska obcego] | str813
Art. 143.     [Samouszkodzenie i inne podstępne zabiegi w celu zwolnienia od służby wojskowej] | str817
Art. 144.     [Uchylanie się od odbywania służby wojskowej] | str824
Art. 145.     [Uchylanie się od pełnienia służby zastępczej] | str829
Art. 146.     [Dobrowolny powrót] | str833
Art. 147.     [Niezdolność do pełnienia służby] | str834
Art. 148.     [Zabójstwo] | str835
Rozdział XIX. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu | str835
Art. 148a.   [Przyjęcie zlecenia zabójstwa] | str857
Art. 149.     [Dzieciobójstwo] | str861
Art. 150.     [Zabójstwo eutanatyczne] | str865
Art. 151.     [Namowa do samobójstwa lub pomoc w nim] | str868
Art. 152.     [Przerwanie ciąży za zgodą kobiety] | str872
Art. 153.     [Przerwanie ciąży bez zgody kobiety ciężarnej] | str878
Art. 154.     [Śmierć kobiety ciężarnej] | str880
Art. 155.     [Nieumyślne spowodowanie śmierci] | str881
Art. 156.     [Ciężki uszczerbek na zdrowiu] | str884
Art. 156a.    [Nakłanianie albo zmuszanie do spowodowania u siebie wycięcia lub okaleczenia narządu płciowego] | str892
Art. 157.     [Średnie i lekkie uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia] | str895
Art. 157a.   [Uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia w okresie prenatalnym] | str898
Art. 158.     [Udział w bójce lub pobiciu] | str901
Art. 159.     [Bójka lub pobicie z użyciem niebezpiecznego przedmiotu] | str909
Art. 160.     [Narażenie życia albo zdrowia na niebezpieczeństwo] | str915
Art. 161.     [Narażenie na zarażenie] | str924
Art. 162.     [Nieudzielenie pomocy] | str928
Rozdział XX. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu | str932
Art. 163.     [Sprowadzenie katastrofy] | str933
Art. 164.     [Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy] | str939
Art. 165.     [Sprowadzenie niebezpieczeństwa powszechnego] | str940
Art. 165a.   [Finansowanie terroryzmu] | str945
Art. 166.     [Przejęcie kontroli nad statkiem wodnym, powietrznym lub środkiem transportu publicznego] | str949
Art. 167.     [Umieszczenie niebezpiecznej substancji lub urządzenia na statku lub pojeździe] | str950
Art. 168.     [Karalność przygotowania] | str951
Art. 169.     [Czynny żal] | str952
Art. 170.     [Rozbójnictwo morskie] | str953
Art. 171.      [Wytwarzanie substancji niebezpiecznych lub obrót nimi] | str953
Art. 172.     [Przeszkadzanie akcji ratowniczej] | str956
Art. 173.     [Katastrofa w komunikacji] | str957
Rozdział XXI. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji | str957
Art. 174.     [Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy] | str962
Art. 175.     [Przygotowanie do spowodowania katastrofy] | str965
Art. 176.     [Czynny żal przy sprowadzeniu katastrofy] | str965
Art. 177.     [Spowodowanie wypadku w komunikacji] | str967
Art. 178.     [Zaostrzenie karalności wobec sprawcy katastrofy lub wypadku] | str972
Art. 178a.   [Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego] | str976
Art. 178b.   [Niezatrzymanie pojazdu na wezwanie] | str981
Art. 179.     [Dopuszczenie do ruchu niebezpiecznego pojazdu] | str983
Art. 180.     [Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych] | str984
Art. 180a.   [Konsekwencje prowadzenia pojazdu mechanicznego mimo decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami] | str985
Art. 181.     [Powodowanie zniszczeń w przyrodzie] | str989
Rozdział XXII. Przestępstwa przeciwko środowisku | str989
Art. 182.     [Zanieczyszczenie środowiska w znacznych rozmiarach] | str993
Art. 183.     [Nieodpowiednie postępowanie z odpadami] | str996
Art. 184.     [Nieodpowiednie postępowanie z materiałem promieniotwórczym] | str999
Art. 185.     [Kwalifikowane typy przestępstw] | str1000
Art. 186.     [Brak dbałości o urządzenia ochronne] | str1002
Art. 187.     [Niszczenie lub uszkadzanie chronionych terenów lub obiektów] | str1003
Art. 188.     [Działalność zagrażająca środowisku] | str1004
Art. 188a.   [Nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpienie od jej wymierzenia] | str1006
Art. 189.     [Bezprawne pozbawienie wolności] | str1007
Rozdział XXIII. Przestępstwa przeciwko wolności | str1007
Art. 189a.   [Handel ludźmi] | str1011
Art. 190.     [Groźba karalna] | str1013
Art. 190a.   [Stalking – uporczywe nękanie] | str1016
Art. 191.     [Zmuszanie do określonego zachowania] | str1021
Art. 191a.   [Wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej] | str1026
Art. 191b.   [Doprowadzenie innej osoby do zawarcia małżeństwa lub innego związku] | str1030
Art. 192.     [Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta] | str1032
Art. 193.     [Zakłócenie miru domowego] | str1035
Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania | str1039
Art. 194.     [Dyskryminacja wyznaniowa] | str1040
Art. 195.     [Złośliwe przeszkadzanie w wykonywaniu aktów religijnych] | str1042
Art. 196.     [Obraza uczuć religijnych] | str1045
Rozdział XXV. Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności | str1048
Art. 197.     [Zgwałcenie] | str1049
Art. 198.     [Seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności] | str1064
Art. 199.     [Seksualne wykorzystanie zależności] | str1067
Art. 200.     [Seksualne wykorzystanie małoletniego] | str1073
Art. 200a.   [Nawiązywanie kontaktu z małoletnim w celu seksualnego wykorzystania] | str1081
Art. 200b.   [Propagowanie zachowań o charakterze pedofilskim] | str1086
Art. 201.     [Kazirodztwo] | str1088
Art. 202.     [Publiczne prezentowanie treści pornograficznych] | str1091
Art. 203.     [Zmuszenie do uprawiania prostytucji] | str1098
Art. 204.     [Stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo] | str1101
Art. 205.     (uchylony) | str1106
Art. 206.     [Przestępstwo bigamii] | str1107
Rozdział XXVI. Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece | str1107
Art. 207.     [Znęcanie się] | str1109
Art. 208.     [Rozpijanie małoletniego] | str1114
Art. 209.     [Uchylanie się od alimentacji] | str1116
Art. 210.     [Porzucenie małoletniego lub osoby nieporadnej] | str1121
Art. 211.     [Uprowadzenie małoletniego lub osoby nieporadnej] | str1124
Art. 211a.   [Organizowanie adopcji dzieci] | str1126
Rozdział XXVII. Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej | str1129
Art. 212.     [Zniesławienie] | str1130
Art. 213.     [Wyłączenie bezprawności zniesławienia] | str1138
Art. 214.     [Zniewaga ze względu na formę zarzutu] | str1144
Art. 215.     [Ogłoszenie wyroku w sprawach o zniesławienie] | str1145
Art. 216.     [Zniewaga] | str1146
Art. 217.     [Nietykalność cielesna] | str1151
Art. 217a.   [Naruszenie nietykalności cielesnej w związku z interwencją] | str1154
Rozdział XXVIII. Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową | str1156
Art. 218.     [Naruszenie praw pracownika] | str1157
Art. 218a.   [Powierzanie wykonywania pracy w handlu wbrew zakazowi] | str1163
Art. 219.     [Niezgłoszenie danych dotyczących ubezpieczenia społecznego] | str1167
Art. 220.     [Niedopełnienie obowiązków z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy] | str1168
Art. 221.     [Niezawiadomienie o wypadku przy pracy] | str1172
Rozdział III. Wyłączenie odpowiedzialności karnej? | str1173
Art. 222.     [Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza] | str1180
Rozdział XXIX. Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego | str1180
Art. 223.     [Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego] | str1183
Art. 223a.   [Publiczne nawoływanie do udostępnienia informacji] | str1185
Art. 223b.   [Udostępnienie bez zgody informacji] | str1187
Art. 224.     [Wywieranie wpływu na czynności urzędowe] | str1188
Art. 224a.   [Fałszywy alarm] | str1191
Art. 224b.   [Nawiązka i świadczenie pieniężne w razie skazania za przestępstwo z art. 224a] | str1192
Art. 225.     [Udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony środowiska i inspekcji pracy] | str1193
Art. 226.     [Znieważenie funkcjonariusza publicznego] | str1194
Art. 227.     [Przywłaszczenie funkcji funkcjonariusza publicznego] | str1196
Art. 228.     [Łapownictwo bierne] | str1197
Art. 229.     [Łapownictwo czynne] | str1201
Art. 230.     [Podejmowanie się płatnej protekcji] | str1203
Art. 230a.   [Nakłanianie do płatnej protekcji] | str1206
Art. 231.     [Przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego] | str1207
Art. 231a.   [Rozszerzenie ochrony funkcjonariusza publicznego] | str1210
Art. 231b.   [Rozszerzenie ochrony na osoby niebędące funkcjonariuszami publicznymi] | str1211
Rozdział XXX. Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości | str1212
Art. 232.     [Wymuszanie czynności sądu] | str1213
Art. 233.     [Fałszywe zeznania] | str1215
Art. 234.     [Fałszywe oskarżenia] | str1223
Art. 235.     [Tworzenie fałszywych dowodów w celu podjęcia ścigania o przestępstwo] | str1226
Art. 236.     [Zatajenie dowodów niewinności osoby podejrzanej] | str1229
Art. 237.     [Złagodzona odpowiedzialność lub odstąpienie od karalności] | str1230
Art. 238.     [Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie] | str1231
Art. 239.     [Poplecznictwo. Utrudnianie lub udaremnianie postępowania] | str1234
Art. 240.     [Karalne niezawiadomienie o przestępstwie] | str1238
Art. 241.     [Naruszenie tajemnicy postępowania przygotowawczego lub rozprawy] | str1243
Art. 242.     [Bezprawne samouwolnienie] | str1246
Art. 243.     [Uwolnienie osoby pozbawionej wolności] | str1253
Art. 244.     [Niestosowanie się do orzeczonych środków karnych] | str1254
Art. 244a.   [Niestosowanie się do zakazu wstępu lub nakazu osobistego stawiennictwa] | str1257
Art. 244b.   [Niestosowanie się do obowiązków związanych z orzeczonym środkiem zabezpieczającym] | str1259
Art. 244c.    [Uchylanie się od wykonania orzeczonego przez sąd środka kompensacyjnego] | str1261
Art. 245.     [Przemoc wobec stron postępowania] | str1263
Art. 246.     [Wymuszanie zeznań przez funkcjonariusza publicznego] | str1266
Art. 247.     [Znęcanie się nad osobą pozbawioną wolności] | str1269
Art. 247a.   [Czyny popełnione w związku z postępowaniem przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym] | str1271
Art. 248.     [Naruszenia przy przebiegu wyborów] | str1273
Rozdział XXXI. Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum | str1273
Art. 249.     [Zakłócenie przebiegu wyborów] | str1276
Art. 250.     [Bezprawne naruszenie swobody głosowania] | str1278
Art. 250a.   [Łapownictwo wyborcze] | str1279
Art. 251.     [Naruszenie tajności głosowania] | str1282
Art. 252.     [Wzięcie zakładnika] | str1285
Rozdział XXXII. Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu | str1285
Art. 253.     (uchylony) | str1287
Art. 254.     [Udział w zbiegowisku] | str1287
Art. 254a.     [Zakłócenie działania urządzeń użyteczności publicznej] | str1288
Art. 255.     [Publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstwa lub jego pochwalanie] | str1290
Art. 255a.   [Rozpowszechnianie treści mogących ułatwić popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym] | str1291
Art. 256.     [Propagowanie ideologii totalitarnej] | str1293
Art. 257.      [Publiczne znieważanie lub naruszenie nietykalności ze względu na przynależność narodową, etniczną, rasową, wyznaniową lub z powodu bezwyznaniowości] | str1296
Art. 258.     [Udział w zorganizowanej grupie lub związku mającym na celu popełnienie przestępstwa] | str1297
Art. 259.     [Czynny żal] | str1300
Art. 259a.   [Przekroczenie granicy RP w celu popełnienia przestępstwa o charakterze terrorystycznym] | str1301
Art. 259b.   [Nadzwyczajne złagodzenie kary] | str1302
Art. 260.     [Udaremnianie zebrania, zgromadzenia lub pochodu] | str1303
Art. 261.     [Znieważenie pomnika lub miejsca] | str1304
Art. 262.     [Znieważenie zwłok] | str1305
Art. 263.     [Nielegalny obrót bronią palną] | str1306
Art. 264.     [Nielegalne przekroczenie granicy RP] | str1309
Art. 264a.   [Umożliwianie lub ułatwianie nielegalnego pobytu] | str1312
Art. 265.     [Ujawnienie prawnie chronionej informacji] | str1314
Rozdział XXXIII. Przestępstwa przeciwko ochronie informacji | str1314
Art. 266.     [Ujawnienie tajemnicy] | str1318
Art. 267.     [Naruszenie tajemnicy komunikowania się] | str1320
Art. 268.     [Niszczenie zapisu informacji] | str1326
Art. 268a.   [Wpływanie na przetwarzanie informacji] | str1328
Art. 269.     [Niszczenie informacji o szczególnym znaczeniu] | str1330
Art. 269a.   [Zakłócenie pracy systemu informatycznego lub sieci teleinformatycznej] | str1331
Art. 269b.   [Tworzenie narzędzi hakerskich lub obrót nimi] | str1332
Art. 269c.   [Ustawowe darowanie kary] | str1334
Art. 270.     [Fałsz materialny dokumentu] | str1336
Rozdział XXXIV. Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów | str1336
Art. 270a.   [Fałsz materialny faktury] | str1342
Art. 271.     [Fałsz intelektualny dokumentu] | str1345
Art. 271a.   [Fałsz intelektualny faktury] | str1348
Art. 272.     [Wyłudzenie poświadczenia nieprawdy] | str1350
Art. 273.     [Użycie dokumentu poświadczającego nieprawdę] | str1351
Art. 274.     [Zbycie dokumentu stwierdzającego tożsamość] | str1352
Art. 275.     [Rozporządzenie cudzym dokumentem stwierdzającym tożsamość lub prawa majątkowe] | str1354
Art. 276.     [Niszczenie dokumentów] | str1356
Art. 277.     [Niszczenie znaków granicznych] | str1358
Art. 277a.   [Fałsz faktury na znaczną kwotę] | str1360
Art. 277b.   [Wysokość grzywny] | str1360
Art. 277c.   [Nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpienie od wymierzenia kary] | str1361
Art. 277d.   [Nadzwyczajne złagodzenie kary] | str1362
Art. 278.     [Kradzież] | str1364
Rozdział XXXV. Przestępstwa przeciwko mieniu | str1364
Art. 278a.   (uchylony) | str1372
Art. 279.     [Kradzież z włamaniem] | str1372
Art. 280.     [Rozbój] | str1374
Art. 281.     [Kradzież rozbójnicza] | str1388
Art. 282.     [Wymuszenie rozbójnicze] | str1391
Art. 283.     [Wypadek mniejszej wagi] | str1396
Art. 284.     [Przywłaszczenie] | str1398
Art. 285.     [Uruchomienie impulsów telefonicznych] | str1401
Art. 286.     [Oszustwo] | str1404
Art. 287.     [Oszustwo komputerowe] | str1407
Art. 288.     [Zniszczenie mienia] | str1409
Art. 289.     [Zabór pojazdu w celu krótkotrwałego użycia] | str1412
Art. 290.     [Kradzież drzewa z lasu] | str1414
Art. 291.     [Paserstwo umyślne] | str1416
Art. 292.     [Paserstwo nieumyślne] | str1421
Art. 293.     [Paserstwo programu komputerowego] | str1423
Art. 294.     [Obostrzenie odpowiedzialności] | str1425
Art. 295.       [Nadzwyczajne złagodzenie kary. Odstąpienie od ukarania] | str1427
Rozdział XXXVI. Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym | str1429
Art. 296.     [Wyrządzenie szkody w obrocie gospodarczym] | str1430
Art. 296a.   [Łapownictwo na stanowisku kierowniczym] | str1439
Art. 296b.   (uchylony) | str1444
Art. 297.     [Oszustwo kredytowe] | str1444
Art. 298.     [Wyłudzenie odszkodowania] | str1455
Art. 299.     [Pranie pieniędzy] | str1459
Art. 300.      [Udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela] | str1469
Art. 301.     [Pokrzywdzenie wierzyciela, bankructwo] | str1479
Art. 302.     [Uprzywilejowanie wierzycieli, łapownictwo w postępowaniu upadłościowym lub restrukturyzacyjnym] | str1483
Art. 303.     [Nierzetelna dokumentacja gospodarcza] | str1486
Art. 304.     [Karalna lichwa, żądanie nadmiernych korzyści za korzystanie z udzielonego kapitału] | str1489
Art. 305.     [Zakłócenie przetargu publicznego i innego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego] | str1494
Art. 306.     [Fałszowanie znaków identyfikacyjnych] | str1501
Art. 306a.   [Ingerencja w drogomierz pojazdu mechanicznego] | str1502
Art. 306b.   [Kwalifikowane typy przestępstw gospodarczych z uwagi wartość szkody, mienia lub korzyści] | str1504
Art. 306c.   [Zabór i inne czyny dotyczące tablic rejestracyjnych] | str1506
Art. 307.     [Nadzwyczajne złagodzenie kary, odstąpienie od jej wymierzenia] | str1507
Art. 308.     [Odpowiedzialność karna reprezentanta dłużnika lub wierzyciela] | str1508
Art. 309.     [Obostrzenie kary grzywny] | str1508
Art. 310.     [Fałszowanie pieniędzy, innych środków płatniczych oraz papierów wartościowych] | str1509
Rozdział XXXVII. Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi | str1509
Art. 311.     [Oszustwo kapitałowe] | str1514
Art. 312.     [Wprowadzenie do obiegu fałszywych pieniędzy, innych środków płatniczych oraz papierów wartościowych] | str1515
Art. 313.     [Fałszowanie urzędowych znaków wartościowych] | str1516
Art. 314.     [Fałszowanie znaku urzędowego] | str1516
Art. 315.     [Fałszowanie zalegalizowanego narzędzia pomiarowego lub probierczego] | str1517
Art. 316.     [Przepadek sfałszowanych pieniędzy, dokumentów, znaków i przedmiotów służących do popełnienia przestępstw z rozdziału XXXVII k.k.] | str1518
Część wojskowa | str1519
Rozdział XXXVIII. Przepisy ogólne dotyczące żołnierzy | str1521
Art. 317.     [Stosowanie ustawy do żołnierzy] | str1522
Art. 318.     [Rozkaz wojskowy] | str1528
Art. 319.     [Ostateczna potrzeba] | str1535
Art. 320.     [Odpowiedzialność karna sprawcy niezdolnego do służby wojskowej] | str1538
Art. 321.     [Przekazanie młodocianego sprawcy występku do dowódcy] | str1539
Art. 322.     [Areszt wojskowy] | str1543
Art. 323.      [Odbywanie kary ograniczenia wolności przez żołnierzy] | str1546
Art. 324.     [Środki karne – katalog] | str1550
Art. 325.     (uchylony) | str1551
Art. 326.     [Wydalenie z zawodowej służby wojskowej] | str1551
Art. 327.     (uchylony) | str1554
Art. 328.     (uchylony) | str1554
Art. 329.     [Zamienna kara aresztu] | str1554
Art. 330.     [Zamienna kara ograniczenia wolności] | str1555
Art. 331.     [Odstąpienie od wymierzenia kary] | str1556
Art. 332.     [Zbieg przestępstw] | str1558
Art. 333.     [Warunkowe umorzenie postępowania] | str1559
Art. 334.     [Obowiązki podczas okresu próby, dozór] | str1560
Art. 335.     [Zawieszenie wykonania kary] | str1561
Art. 336.      [Odroczenie wykonania kary, zwolnienie z odbycia kary] | str1562
Art. 337.     [Zatarcie skazania] | str1568
Rozdział XXXIX. Przestępstwa przeciwko obowiązkowi pełnienia służby wojskowej | str1571
Art. 338.     [Samowolne opuszczenie jednostki wojskowej] | str1572
Art. 339.     [Dezercja] | str1576
Art. 340.     [Dobrowolny powrót] | str1581
Art. 341.     [Odmowa pełnienia służby wojskowej] | str1582
Art. 342.     [Samouszkodzenie] | str1585
Rozdział XL. Przestępstwa przeciwko zasadom dyscypliny wojskowej | str1588
Art. 343.     [Niewykonanie rozkazu] | str1589
Art. 344.     [Usprawiedliwione niewykonanie rozkazu] | str1592
Art. 345.     [Czynna napaść na przełożonego] | str1593
Art. 346.     [Przemoc lub groźba bezprawna wobec przełożonego] | str1596
Art. 347.     [Znieważenie przełożonego] | str1598
Art. 348.     [Odpowiednie stosowanie przepisów wobec innych żołnierzy] | str1601
Art. 349.     [Odpowiednie stosowanie przepisów wobec żołnierzy państw sprzymierzonych] | str1601
Art. 350.     [Poniżenie, znieważenie podwładnego] | str1603
Rozdział XLI. Przestępstwa przeciwko zasadom postępowania z podwładnymi | str1603
Art. 351.     [Naruszenie nietykalności cielesnej podwładnego] | str1606
Art. 352.      [Fizyczne lub psychiczne znęcanie się nad podwładnym] | str1607
Art. 353.     [Odpowiednie stosowanie przepisów] | str1611
Rozdział XLII. Przestępstwa przeciwko zasadom obchodzenia się z uzbrojeniem i uzbrojonym sprzętem wojskowym | str1612
Art. 354.     [Nieostrożne posługiwanie się bronią] | str1613
Art. 355.     [Wypadek komunikacyjny] | str1621
Art. 356.     [Naruszenie regulaminu] | str1625
Rozdział XLIII. Przestępstwa przeciwko zasadom pełnienia służby | str1625
Art. 357.     [Stan nietrzeźwości lub odurzenia w służbie] | str1629
Art. 358.     [Samowolne dysponowanie mieniem wojskowym] | str1632
Rozdział XLIV. Przestępstwa przeciwko mieniu wojskowemu | str1632
Art. 359.     [Utrata mienia wojskowego] | str1635
Art. 360.     [Niszczenie mienia wojskowego] | str1636
Art. 361.     [Użycie statku] | str1638
Art. 362.     [Użycie pojazdu] | str1640
Art. 363.     [Rozporządzanie przedmiotem wyposażenia] | str1642
Bibliografia | str1645
O Autorach | str1671

RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej

Art.9

Nieumyślnośćświadomąbędziemożnaprzypisać,jeślisprawcapodjąłtakiezacho-

waniawówczas,gdyobiektywniemógłjeszczezapobiecpopełnieniuczynuzabronio-

nego,aletosięnieudało.Jeżelijednakpodjąłtakieczynnościwówczas,gdywżaden

sposóbczynowijużniemożnabyłozapobiec,oczymsprawcawiedział,towskazana

okolicznośćniemożeraczejprowadzićdoniemożliwościprzypisaniazamiaru.Jeśli

skutkowiniemożnabyłojużzapobiec(odnośniedoczegosprawcabłądził),aspraw-

capodejmowałczynnościzmierzającedojegoodwrócenia,toniemożnawykluczyć

przypisanianieumyślnościświadomej.Wdoktrynietrafniezauważasię,żepodobnie

jakwprzypadkuzamiaruewentualnego,równieżwsytuacjinieumyślnościświado-

mejprzewidywanyczynzabronionyjestpostrzeganyjakoswoistyproduktuboczny

zachowaniazmierzającegodoosiągnięciainnegocelu(J.Giezek,Świadomośćspraw-

cył,s.193).Jestonzatemantycypowanyprzezsprawcę,spodziewany.

16.Nieumyślnośćnieświadoma.Istotanieumyślnościnieświadomejwyczerpujesięwmoż-

liwościprzewidywaniapopełnieniaczynuzabronionegoprzezsprawcę.Wdoktrynie

spornejest,czytęmożliwośćprzewidywanianależypostrzegaćindywidualno-kon-

kretnie,czyteżchodzitutajoobiektywnąprzewidywalnośćpopełnieniaczynu.Zda-

niemA.Wąska(Kodekskarny…,1999,s.117)wprocesiewykładniprzepisuart.9§2

infinek.k.należyodwołaćsiędoliteralnegobrzmienia,któreniepozostawiawątpliwo-

ści,żechodzitutajowymaganąodsprawcymożliwośćprzewidzeniaczynuzabronio-

nego.Autortenpodnosi(Kodekskarny…,1999,s.117-118),żedoustaleniamożliwości

przewidzeniapopełnieniaczynuzabronionegokoniecznejestnajpierwstwierdzenie,czy

nasprawcyspoczywałanormatywnapowinnośćprzewidywaniatakiegostanurzeczy.

DalejA.Wąsekzaznacza,żetępowinnośćustalasięprzezodwołaniesiędopewnego

standardupostępowania,awięckoniecznejestustalenie,czydlarozważnegoobywatela

popełnienieczynubyłoprzewidywalne,następnieniezbędnejestodwołaniesiędoindy-

widualnychcechsprawcy,abypotwierdzićtęprzewidywalnośćwkonkretnymprzypad-

ku(Kodekskarny…,1999,s.117-118).Jeślipostroniesprawcyzajdąjakieśnadzwyczajne

okoliczności,któreniepozwoliłymuprzewidziećtego,coobiektywnieprzewidywalne,

niebędziemożnamuprzypisaćnieumyślnościnieświadomej.Takiepodejścieodrzuca

A.Zoll,którystwierdza,żemożliwośćprzewidywaniamusibyćocenianaobiektywnie,

zgodniezpewnymwzorcempostępowania,wedługmodelowegoobywatelamającego

kwalifikacjedowykonywaniadanejczynnościorazsumienniewypełniającegoswo-

jeobowiązki(A.Zoll[w:]Kodekskarny.Częśćogólna,t.1,Komentarzdoart.1-52,

red.W.Wróbel,A.Zoll,s.166-167).Założenietakiestanowiwyrazinnegopostulatu

autora,mianowiciekoniecznościjednoznacznegooddzieleniastronypodmiotowejczy-

nuzabronionegoodwiny.Wtymmiejscuwartoodnotowaćprezentowanewliteratu-

rzestanowisko,zgodniezktórymoddzielenienieumyślnościodwinyniejestmożliwe

(takW.Mącior,Zasadyodpowiedzialnościkarnejwprojekciekodeksukarnegoz1995r.,

PiP1996l6,s.70).Odnoszącsiędotegoostatniegopoglądu,należystwierdzić,żejest

onnietrafny.Wprzypadkunieumyślnościświadomejoddzieleniestronypodmioto-

JerzyLachowski

Brak wyników

Kodeks karny. Komentarz

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra