Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Księgapierwsza.Jurysdykcjakrajowa
Podstawątejdwoistościrozumieniapojęciajurysdykcjikrajowejbyłowistocie-jak
słuszniezauważyłK.Weitz-wyróżnieniewpostępowaniucywilnym,wskazanych
jużwyżej,dwóchaspektówkompetencjiorganówkrajowychwzględemzagranicy,
zktórychpierwszydotyczyłtego,czyorganydanegopaństwapowołanedorozpo-
znaniairozstrzygnięciaokreślonejsprawyzewzględunajejpowiązanieztympań-
stwem,adrugiodnosiłsiędozagadnienia,czyrozpoznanieirozstrzygnięciedanej
sprawymieścisięwramachprzysługującejdanemupaństwuwładzydostosowania
prawaiutrzymywaniaporządkuprawnegonaswoimterytorium(władzajurysdyk-
cyjnasądówpaństwaforum).Jakopierwszywliteraturzepolskiejkwestiędualizmu
pojęciajurysdykcjikrajowejrozważałH.Trammer(H.Trammer,Zarysproblematyki
międzynarodowegoprocesucywilnegopaństwkapitalistycznych,Warszawa1956,s.18;
H.Trammer,Wsprawieperpetuacjijurysdykcjikrajowej,PiP1960/1,s.123).Autorten
nagrunciekodeksuz1930r.rozważał,czyjurysdykcjakrajowaoznaczajedną,czy
dwieinstytucjeprawne,wskazując,żezjednejstronyjurysdykcjaoznaczaabstrakcyjną
właściwośćsądówdanegopaństwa,azdrugiejobejmujenormyregulującezwolnie-
niespodwładzydanegopaństwa(immunitety).Późniejsiautorzynierozważalisze-
rzejrozróżnieniazaproponowanegoprzezH.Trammera(por.natentematK.Weitz,
Jurysdykcjakrajowawpostępowaniucywilnym,Warszawa2005,s.76,przypis329).
KoncepcjęrozwinąłiuzasadniłdopieroK.Weitz(Jurysdykcjakrajowawpostępowa
niu…,passim).Monistycznerozumieniejurysdykcjikrajowejoznaczałowistociepołą-
czeniewramachjednejregulacjidwóchodmiennychzjawiskprocesowych,które,jak
słuszniewskazywanowliteraturze(K.Weitz,Jurysdykcjakrajowawpostępowaniu…,
s.92),powinnybyćunormowaneoddzielnie.Krytykatakiegostanurzeczydoprowa-
dziładonowelizacjizdniem1.07.2009rprzepisówKodeksupostępowaniacywilnego
dotyczącychjurysdykcjikrajowej.Nowelizacjąz5.12.2008r.zmienionosystematykę
częściczwartejkodeksu.Ponowelizacjiksięgapierwszaczęściczwartejzawieranormy
jurysdykcyjneregulująceinstytucjęjurysdykcjikrajowejrozumianejjakowłaściwość
międzynarodowasądówwzakresierozpoznawaniairozstrzyganiasprawwpostępo-
waniucywilnym,aksięgapierwszaawyszczególniawypadkiwyłączeniawładzyju-
rysdykcyjnejpaństwa(immunitetsądowyiegzekucyjny).
II.Charakterprawnynormyjurysdykcyjnej
Pojęcienormyjurysdykcyjnejniejestwliteraturzerozumianejednolicie.J.Jod-
łowskiwskazuje,żenormajurysdykcyjnajesttonormapostępowaniawysłowiona
wprzepisachprawnych,którychprzedmiotemjestjurysdykcjakrajowa,przyzna-
jącawłaściwymorganompaństwakompetencjędorozstrzygnięciadanejkategorii
spraw(J.Jodłowski,Kilkakwestiizteoriimiędzynarodowegopostępowaniacywil
nego,PiP1974/2,s.101,przypis17).Odmienneznaczenietemupojęciuprzypisują
H.Trammer(Owłaściwemiejscedla„czystych”normmaterialnegoprawacywilno
‑jurysdykcyjnego,PN1949/1-2,s.20)orazW.Broniewicz(Normy,przesłankiizarzuty
AnnaHrycaj
27