Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Częśćczwarta.Przepisyzzakresumiędzynarodowegopostępowaniacywilnego
jurysdykcyjnewprocesiecywilnym,St.Pr.-Ek.1969/2,s.63),wedługktórychtermin
nnormyjurysdykcyjne”oznaczanormyzpograniczaprawamaterialnegoiprocesowe-
go.Normyjurysdykcyjne,stanowiącskładnikwewnętrznegosystemuprawnego(tak
J.Jodłowski[w:]J.Jodłowski,Z.Resich,J.Lapierre,T.Misiuk-Jodłowska,K.Weitz,
Postępowanie…,s.539),częściąprawapublicznego(T.Ereciński,J.Ciszewski,
Międzynarodowepostępowaniecywilne,Warszawa2000,s.106).Mająonecharakter
normkompetencyjnych,cooznacza,żeorgany,którymnormyjurysdykcyjneprzy-
znająkompetencjędorozpoznaniasprawy,mająobowiązekuczynieniaztejkompe-
tencjiużytku(codonormprzyznającychokreślonekompetencjeorganompaństwa
por.S.Wronkowska,Z.Ziembiński,Zarysteoriiprawa,Poznań2001,s.105).Normy
jurysdykcyjnenaogółmającharakternormiuscogens,chociażwniektórychsytua-
cjachdopuszczalnejestmodyfikowaniezasadjurysdykcjiwynikającejzokreślonych
normjurysdykcyjnychmocąwolistronwyrażonąwformiezawarciatzw.umowy
jurysdykcyjnej(takP.Grzegorczyk,Jurysdykcjakrajowawsprawachzzakresuprawa
własnościprzemysłowej,Warszawa2007,s.103).Wliteraturzewskazujesię,żezna-
czenienormjurysdykcyjnychnieograniczasięjedyniedowskazaniapaństwa,któ-
regoorganywłaściwedorozpoznaniasprawy.Znaczenienormjurysdykcyjnych
jestszersze,ponieważpośredniopozwalająoneokreślić,napodstawiejakiegoprawa
procesowegoorazmaterialnegonastąpimerytorycznerozstrzygnięciesprawy.Jest
takdlatego,żesądystosująwłasneprawoprocesowe(locusiudicii)orazwłasneprawo
międzynarodoweprywatne.Wkonsekwencjinormyjurysdykcyjneokreślasięniekie-
dyjakonswoistenormykolizyjnedrugiegostopnia”,ainaczejnmetanormykolizyjne”
(takP.Grzegorczyk,Jurysdykcjakrajowa…,s.109).
Normyjurysdykcyjnepowstająwdwojakisposób.Popierwsze,wwynikujednostron-
nego,władczegoikonstytutywnegoaktudecyzyjnegopodjętegoprzezkompetentny
organpaństwa(takJ.Jabłońska-Bonca,Wstępdonaukprawnych,Poznań1996).Nor-
mytemającharakterjednostronny.Oznaczato,żewskazująonenazastosowanie
własnegoprawaprocesowegodlastosunkówodpowiedniopowiązanychzwłasnymob-
szaremprawnym,anienormująjurysdykcjisądówinnegopaństwa.Arbitralnenormo-
waniejurysdykcjisądówinnegopaństwaprzezorganyprawodawczepaństwaobcego
stanowiłobyoczywisteijawnepogwałceniezasadysuwerennościpaństw.Podrugie,
normyjurysdykcyjnemająswojeźródłorównieżwumowachmiędzynarodowych,
dwustronnychiwielostronnych,które-jaksłuszniezauważonowliteraturze-stano-
wiąobecniennajbardziejpożądanyinstrumentrozwojuwspółpracymiędzynarodowej,
znaczniebardziejefektywnyiprzydatnywpraktycetransgranicznegoobrotupraw-
negoniżjednostronneibardzozróżnicowaneregulacjekrajowe”(takK.Weitz,Kon
wencjazLugano.Wykonalnośćzagranicznychorzeczeńprzedsądamipolskimi,Warsza-
wa2002,s.19).Normyjurysdykcyjnezawartewumowachmiędzynarodowychoraz
waktachprawaunijnegopozwalająbowiemustalić,któremupaństwuprzysługuje
jurysdykcjakrajowawdanejsprawie.
28
AnnaHrycaj