Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Сучаснаянацыянальнаямовапрадстаyляесабоюскладануюс.стэму
разнастайныхфункцыянальнарозныхразнав.днасцей,сяродяк.хасобнае
.пануючаеyякасныхаднос.нахмесцазаймаеяенарматыyнаяформа-
л.таратурнаямова,якаямаетэндэнцыюyб.рацьусябетэрытарыяльныя
(дыялектныя)разнав.днасц.мовы.стацьупоyнымсэнсеслова
агульнанароднай.
nры
yс.х
сва.х
адрозненнях
(тэрытарыяльных,
стыл.стычных,часавых)нацыянальнаямоваyтойжачасзаyсёдызастаецца
самасабою,прадстаyляесабоюпэyнаеадз.нства[Аванесаy1964:8].
DalejautorWstępuskupiauwagęnaopozycjijęzykliteracki-dialekty,
konstatując:
Ускладзенацыянальнаймовыл.таратурнаямовавылучаеццаякякасна
асобнаеyтварэнне,супрацьстаyленаедыялектнаймове.дыялектам.
Л.таратурнаямова,якаязвычайнанесупадаен.заднымздыялектных
разнав.днасцеймовы,узвышаеццанад.м..закл.канабыцьадз.нымсродкам
знос.н,як.абслугоyваеyсюнацыю.Унутрымовыданайнацы.дыялектная
мовасупрацьстаyленал.таратурнаймове:кожнаяздыялектных
разнав.днасцеймовыраспаyсюджананапараyнальнаабмежаванай
тэрыторы..служыцьнаёйдляштодзённыхбытавых.вытворчыхпатрэб
мясцоваганасельн.цтва,пераважнасялянства;наадварот,л.таратурная
моваyтойц.
.ншайступен.распаyсюджананаyсёйтэрыторы.данай
нацы.,янапрызначанабыцьсродкамсувяз.пам.жчленам.нацы.yцэлым,
быцьзброяйагульнанацыянальнайкультуры,мовайнавук..л.таратуры,
атаксамаагульнайгутарковаймовайнацы.[Аванесаy1964:10].
Konkludującpowyższespostrzeżenia,możnadojśćdowniosku,żedialekt,
wodróżnieniuodjęzykaliterackiego,wyróżnianieoficjalnystatus;przewa-
gaformyustnej(pisemnetekstypowstająjedyniewtranskrypcjifonetycz-
nejnapotrzebybadańdialektologicznych);brakkodyfikacjioraztendencja
doograniczonegozastosowania,jegoużytkownikamisąbowiemwyłącznie
mieszkańcywsi.Wjęzykubiałoruskimdialektymająszczególneznaczenie,
ponieważtonaichpodstawie,poczynającodXVIIIwieku,kształtowałsię
współczesnybiałoruskijęzykliteracki.
ZainteresowaniegwarąbiałoruskąsięgapierwszejpołowyXIXwieku,
kiedyetnografowieifolkloryści,zapisującpieśni,bajki,legendyiprzysłowia,
podjęlipróbęodzwierciedleniaosobliwościmowymieszkańcówbadanego
przezsiebieregionu.Opróczzawartościtekstowejtegotypupracezawierały
niewielkiesłowniczkizleksemamigwarowymidanejmiejscowościorazopis
fonetyczny[Бл.нава,Мяцельская:1980].WartowymienićtupraceZoriana
Dołęgi-Chodakowskiego[Dołęga-Chodakowski1818],RomualdaZienkiewi-
cza[Zienkiewicz1851],PiotraBessonowa[Бессонов1871],PawłaSzejna
22
