Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
monografiiodbiegaodujęciaczystogeograficznego,któretraktujenpogra-
nicze”jakonobszarwpobliżugranicydzielącejpewneprzestrzenie”[SJP].
Bliskienatomiastjeststanowiskonaukspołecznychokreślającychnpo-
granicze”jakonobszar,którystanowiprzedmiotwpływówiwzajemnego
przenikaniasięzjawiskdwusąsiadującychnarodówwwarunkachnad-
rzędnościlubrównorzędności,alebezzniszczeniazwiązkówzwłasnym
obszaremnarodowym”[Sakson,Traba2007:17].Takiepodejściezakłada,
żenpogranicze”stajesięterytoriumwspółwystępowaniaiwspółoddziały-
waniakilkukulturijęzyków,wrezultacieczegopowstająnowewartości,
obyczaje,tradycje,językietc.Wświetlepodjętejprzezemnietematyki,naj-
wyraźniejinajdokładniejdefiniujenpogranicze”-miejscenzetknięciasię,
przenikania,nakładania”[Sadowski1995;Babiński1997;Nowicka1999],
npromieniowaniaikrzyżowaniasięróżnorakichwpływówkulturowo-cywi-
lizacyjnych,językowych,gospodarczych,demograficznychipolitycznych”
[Sakson,Traba2007:18]-JustynaStraczuk,autorkawybitnejmonogra-
fiiCmentarzistół[2006],wskazujenadualnośćpogranicza,nazywającje
nstrefąrozmytą,wktórejmamydoczynieniazróżnymiformamikulturo-
wejpodwójności,gdziegranicemiędzystykającymisiękulturamiulegają
zatarciu,nabierającczęstocechprzechodniości,takżeniemożliwestajesię
przypisanieposzczególnychcechdookreślonegosystemu”[Straczuk2006:
247-248].Otakimkontekścieirozumieniupojęcianpogranicza”będępa-
miętać,charakteryzującKomarowszczyznę.
Prymarnyjęzyk-jestużywanyprzezjednostkęwcodziennejkomuni-
kacjiorazprzekazywanymłodszympokoleniombezudziałuinnegojęzyka
[Zawadowski1961;Zielińska1996:22-23].Przeciwieństwemjęzykapry-
marnegojestjęzyksekundarny,którymczłowiekposługujesięwróżnych
sytuacjachkomunikacyjnych,zmuszającychgodoużywaniainnegojęzyka
niżprymarny(np.nacodzieńrozmówcaużywagwarybiałoruskiej,czyliję-
zykaprymarnego,awszkoleuczysiębiałoruskiegojęzykaliterackiego,to
jestjęzykasekundarnego,wsytuacjachoficjalnychsięgadoregionalnejod-
mianyjęzykarosyjskiego-językasekundarnegoitd.).
Strefydialektalne-powstająwwynikupodziaługwarbiałoruskich
zuwaginaspecyfikęcech,którewyodrębniająsięwrezultacierozwojukultu-
rowo-historycznegoorazwspółoddziaływaniazinnymijęzykami.Podstawą
wyróżnieniastrefdialektalnychsącechyleksykalne.
Tożsamość-terminten,podobniejaknpogranicze”,jestużywany
wróżnychdyscyplinachnaukowych,zktórychkażdapróbujedefiniowaćgo
wedługwłasnychpotrzeb.Nieulegajednakwątpliwości,żentożsamość”ma
charakterspołeczny,procesualny,dynamicznyizmienny[Melosik,Szkudla-
rek1998:58;Mamzer2003:50].Wswoichrozważaniachprzyjmujędefi-
20
