Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Taksiążkaniejestpodręcznikiemdlastudentówkierunkunawigacja,jak-
kolwiekzawieracałośćmateriałuwzakresiewyszkoleniamarynarzywymaga-
negokonwencjąSTCW,więcmożewtakimcharakterzebyćużyta.Jednakza-
sadniczymcelemtegoopracowaniajestpróbakompleksowegospojrzeniana
zagadnieniezpozycjioficerawachtowegoinawigatora,dlaktóregoistotnym
problememjestdokładneokreślaniekierunkunamorzuiumiejętnośćoceny
poprawnościtejinformacji.Dlategopołożyłemnacisknawyjaśnieniezjawisk
fizycznychpowodującychtakie,anieinnezachowaniesiękompasu,jednocze-
śniestarającsięograniczyćopismatematyczny,jeślitobyłomożliwe.Wielolet-
niedoświadczeniedydaktyczneutwierdziłomniebowiemwprzekonaniu,że
oczywiścieukładrównańróżniczkowychjestdoskonałymaparatemmatema-
tycznymdoopisuwszelkichprocesówzwiązanychzinterpretacjązjawisk,
zwłaszczawodniesieniudożyrokompasów,lecztylkoczęśćwspółczesnych
studentów(zakładamwięc,żepodobniekształtujesiętowśródabsolwentów
naszychuczelnimorskich)potrafiinterpretowaćtezapisy.Uważam,żezrozu-
mienieistotyfunkcjonowaniakompasuzpunktuwidzeniaosobyodpowiedzial-
nejzażeglugęstatkuwymagawpierwszymrzędziezrozumieniacharakteru
błędówkompasujakospecyficznegoprzyrządupomiarowego,interpretacjijego
wskazańwłączniezocenąwiarygodnościprezentowanychdanychisposobu
określaniatychżeniedoskonałościpomiarowych.Jednaktrudnoopisaćtezjawi-
skabezwyjaśnieniaprocesówfizycznychzachodzącychwtrakciepracyoma-
wianychurządzeń.Opisaniebudowykompasówpozwalarównieżzwrócićuwa-
gęnazłożonośćpojęcia„dokładnośćkursu”,ponieważczęstopokutujeodruch
traktowanianaprzykładkompasużyroskopowegotak,jakmagnetycznego,
podczasgdyjedenjestprostym,wistociejednoelementowyminstrumentem
pomiarowym,drugizaśrozbudowanymsystememdynamicznym.Wobectego
nietylkocharakterbłędówjestcałkowicieinny:dlakompasumagnetycznego
możnaprzyjąć,żewpewnychprzedziałachczasowychjegobłędysąniezmien-
ne,podczasgdywodniesieniudożyrokompasuwistocieniemożnamówić
obłędachstałych,mająonebowiemcharakteroscylacji.Złożonabudowakom-
pasówżyroskopowychpowodujeponadto,żeczęśćsystemumożepracować
poprawnie,amimowszystkomogąsiępojawićbłędy,naprzykładwjednym
zpowtarzaczykursu,wskutekbłędówsystemuprzekazywaniainformacji.
Producencikompasówpowszechniestosujązasadędefiniowaniajakości
pomiarówpoprzezpodanieśredniegobłędupomiarutak,jakbybyłtoproces
całkowicielosowy.Tymczasembłędy(nieoznaczonośćpomiaru)różnychmier-
nikówcechująsięrównieżodmiennymwidmemzmienności,awięcnietylko
amplitudatychzmianjestistotna,lecztakżecechyopisującetęzmienność.
Przedewszystkimnależyzwrócićuwagęnato,żebywająkompasyobłędach
wolnozmiennych,alebywająinne,którychbłędyzmieniająsięszybko,iwiedza
otymwwielusytuacjachstajesięniezwykleistotna.
13
