Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tabela1.15.Strukturaosobowości
nionezostanąprocedurysprawdzonedostatecz-
(napodstawieAKOPD,1998)
niepodwzględemkryteriówpsychometrycz-
Wymiarystrukturalne
nych:obiektywności(stopieńniezależnościprze-
Postrzeganiewłasnejosoby
prowadzenia,ocenyiinterpretacjiprzezbadają-
Postrzeganieinnych
cego),rzetelności(stopieńwiarygodności)itraf-
Samokontrola/kontrolapopędów
ności(stopieńważności),dlaktórychpodanowar-
Obrona
Zdolnośćnawiązywaniarelacji
tościnormatywnewzględniereferencyjnewcelu
Zdolnośćporozumiewaniasię
uporządkowaniawartościindywidualnychwod-
Wyróżniającesiętendencjeosobowości
niesieniudogrupkontrolnych.Dalszekryteriase-
Zależna
lekcjiprzytoczonychprocedurobejmująwszcze-
Afektywna
gólnościwypróbowaniewpraktyceklinicznej,np.
Anankastyczna
Asteniczna
wbadaniach,jakrównieżopracowaniewersjinie-
Dyssocjalna(antyspołeczna)
mieckojęzycznych.
Histeryczna
Wdrożenieprocedurbadaniapsychologicz-
Narcystyczna
negostanowiwprawdzieważnyelementprocesu
Paranoiczna
Schizoidalna
diagnostycznego,musibyćjednakuzupełnione
Niepewnasiebie
innymiaspektamibadania,np.informacjamize-
branymiodinnychosóblubteżobserwacjąza-
chowaniapodczastestowegobadaniapsycholo-
1.5
Badaniefizykalne
gicznego.
izużyciemaparatury
Procedurybadaniapsychologicznegopowin-
Każdepierwszebadaniepowinnoobejmować
nyzawszeznajdowaćzastosowanie,gdynapod-
badaniefizykalno-neurologicznewceluzdiagno-
stawiewywiadu(podrozdz.1.2),rozmowyklinicz-
zowaniawzględniewykluczeniamożliwejorga-
nej,klinicznegobadaniaokreślonychfunkcji(pa-
nicznejprzyczynyzaburzeniapsychicznego.To
mięć,koncentracja)względniesubiektywnychre-
zkoleipowinnobyćuzupełnioneprzynajmniej
lacjilubskargpacjentamożnawnosićopoczuciu
orientacyjnądiagnostykąlaboratoryjną(morfolo-
krzywdy,zaburzeniachlubdeficycie.
gia,jonogram,enzymywątroboweiin.)idodatko-
Dziękiznormalizowaniuwiększościprocedur
wymibadaniamizużyciemaparatury(EEG,TK,
testowebadaniepsychologicznedajezreguły
MRIitd.).
wynikiłatwedosklasyfikowania(IQ=96=prze-
ciętnainteligencja).Przykażdejprocedurzeważ-
nejestjednakuwzględnieniespecyficznegobłędu
1.6
Diagnostykapsychologiczna
pomiaru(rzetelnośćzawsze<1),wktóregowprze-
Wostatnichlatachdiagnostykapsychologiczna
dzialeufności”leżyokreślonawartośćtestowa.
nabraławyraźniewiększegoznaczeniawcało-
Ponadtoprzyinterpretacjiwynikunależywziąć
ściowymkontekściediagnostykizaburzeńpsy-
poduwagęczynnikizwiązanezsytuacjąbadania
chicznych(Stieglitziin.,2001).Odpowiednio
(np.hałas,gorąco)orazzosobąbadaną(np.mo-
doswoichzróżnicowanychcelówifunkcjidiag-
tywacja,gotowośćdopodjęciawysiłku).Ztegoteż
nostykapsychologicznamożestanowićprzyczy-
powoduprzyinterpretacjidanychdotyczących
nekdoróżnychzadań,np.opisu,klasyfikacji,pro-
osobowościisprawnościnależyuwzględnićpo-
gnozylubewaluacjidziałańterapeutycznych
ziomsprzedchoroby,doktóregomożnaodnieść
(Stieglitz,2000).
zawszetylkoaktualnyśredniwynik(np.spraw-
Nagrunciedługiejtradycjidiagnostykipsy-
ność:m.in.ukończenieszkołyipodjęciepracy).
chologicznejrozwinęłasięolbrzymialiczbametod
Dziękiistnieniuodpowiednichnarzędzimoż-
porządkowaniaiklasyfikacjiróżnychfenome-
nadziśzbadaćwieleważnychzakresówwzględnie
nów.Należywśródnichwyróżnićtrzygłównegru-
cząstkowychzakresówzaburzeńpsychicznych.
py:metodyklinicznewewłaściwymznaczeniu,
Jednakżeniektóreznich(np.omamy)niepod-
metodydiagnostykisprawności
iorazmetody
dająsięobiektywizacjizapomocąpsychologicz-
diagnostykiosobowości.Dlaprzykładuwymie-
nychmetodbadawczychlubpoddająsięzwiel-
13
Podstawyogólne
