Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Pojęcietworzeniaprawa
Prawomusiobowiązywaćprospektywnie,przypadkijegostosowania
musząbyćpowtarzalne.Niezdeterminowaneorzekanieniestanowi
tworzeniaprawa,jeśliniezdeterminowanedecyzjenieobowiązują(ani
nawetniesąstosowane)jakodeterminantykolejnychdecyzji.
Nawetprawotwórczeorzeczenianiezawszeustanawiająjednak
zupełnienowereguły.CzęstodokonywanaprzezTrybunałzmiana
normobowiązującychpoleganazmianietreścinormatywnejprzepisu
(awięcinnejreguły),naprzykładprzezzdefiniowaniejakiegośwystę-
pującegownimterminulubprzesądzenieojegostosowaniuwstanie
faktycznymdanegorodzaju.Możnazresztąuznać,żetakazmiana
normrównieżpoleganaustanowieniunowejcałościowejreguły,na-
kazującejodczytanieprzepisówwokreślonysposób.
Nowośćnormatywnaorzeczeńbywarozumianawróżnysposób.
M.Balcerzaknaprzykładrozumiejąjakozmianęzakresuczynów
zakazanych,nakazanychlubdozwolonych61.Trafniejszawydajesię
wszakżeprzytoczonaprzezeńdefinicjaZ.Ziembińskiego,wktórej
głosi,żeprecedensowamożebyćrównieżprecyzacjanormy:
nprecedensprawotwórczypolegawistocienatym,iżzfaktemwydania
przezokreślonyorgandecyzjiwjakiejśsprawiebezwyraźnychpodstaw
wdotychczasprzyjętymsystemienormprawnych-doktrynaprawnicza
wiążeuzasadnienie,żedecyzjatakajestprzejawemuznaniazaobowią-
zującąpewnejnormygeneralnejiabstrakcyjnej,niesformułowanejdotąd
wsposóbwyraźny”62.
Takrozumianeprecedensyniekonieczniesąprawotwórczewsen-
sieścisłym-niekonieczniesąźródłamiprawa.Brakujebowiempod-
stawyprawnej,dziękiktórejnietylkowywierałybyfaktycznywpływ
nadziałaniesądówiorganów,lecztakżemiałybywobecnichmoc
wiążącą.Precedensyperswazyjneniestanowiąnormprawnych,po-
nieważnieobowiązują.
Drugiwarunekbyciaprawem(charakterabstrakcyjnyigeneralnyda-
nejregułyzachowania)wiążesięzogólnymformułowaniemreguł,aleteż
zichfunkcjonowaniempozakontekstemsprawy.Poświęconytejkwestii
jestrozdziałIII.Rozdziałtenpokazujerównież,żenormystanowione
61M.Balcerzak,Zagadnienieprecedensuwprawiemiędzynarodowymprawczło-
wieka,Toruń2008,s.39.
62Za:ibidem,przypis35.
39
