Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Spadkobiercaumarłychautorytetów.Naródjakosuwerennowejgeneracji
uchwaliłojakżedoniosłąwskutkachDeklaracjęPrawCzłowiekaiObywatela,
zktórejdowiadujemysię,że:nŹródłowszelkiejwładzyzasadniczotkwiwna-
rodzie.Żadneciało,żadnajednostkaniemożesprawowaćwładzy,któraby
wyraźnieodnaroduniepochodziła”
2
.TreśćtrzeciegoartykułuDeklaracji,aczkol-
wiekzgodnazduchemznanejkręgomintelektualnymUmowyspołecznejJeana-
-JacqueslaRousseau,jeszczeprzedrokiemwzbudziłabyniedowierzanie,abyć
możenawetuśmiechpolitowania.Chociażdobudzącejodrazęnaeuropejskich
dworachegzekucjiLudwikaXVIbyłowówczasjeszczedaleko,wrzeczywistości
zmieniłosięwszystko,albowieminnybyłjużsuwerenpaństwa:
Wrazzpostępamirewolucjiwzrastałpowszechnyzapał.Przyjętonową,trójkolo-
rowąflagę,atakżenowąpieśńnarodową,Marsyliankę,któranastępniestałasię
hymnemnarodowym.Tytułkrólewskizostałzmienionyz:nLudwik,zbożejłaski
królFrancjiiNawarry”na:nLudwik,zbożejłaskiikonstytucyjnegoprawapaństwa,
królFrancuzów”
.Ograniczonoregionalizmpolityczny,abystworzyćnlarépublique,
uneetindivisible”
.(ś)
Codokładnieświętowałofrancuskiemieszczaństwo?Nietylkodojściedowładzy
ikoniecprzywilejówszlachtyiduchowieństwa.Świętowałorównieżnarodziny
nowegonaroduFrancuzówwpostaciRepublikiFrancuskiej3.
Owozwięzłeicelneuchwycenieistotyfundamentalnejzmianypolitycznej
przezAnthonylegoSmithamówiwieleopoczątkudrogikunowejrzeczywistości,
przedewszystkimzaśonowymrozumieniupojęcianaroduwEuropie.Tekst
Deklaracjiniepozostawiażadnejwątpliwości:chociażpojawiąsięibędąciągle
pojawiaćsporynatematznaczeniapojęcianarodu,jegorelacjidonludu”etc.,
wsamymdokumencieoryginalnyterminbrzmilaNation4,nielepeuple,zatem
mówimyjużonarodziedojrzałym,nowoczesnymiświadomymswejjedności
orazpraw.
Od1789rokunaródstałsiętytularnymsuwerenemFrancji,podłuższymczasie
staniesiętakrównieżwniektórychinnychkrajacheuropejskich.Trzebawszakże
pamiętać,żepierwszymmocarstwemnowożytnym,którepowstałonabazie
oderwaniaodmonarchiiistworzeniaodrębnejrepublikiopartejdeklaratywnie
nawładzyludu,byłyleżącepodrugiejstronieAtlantykuStanyZjednoczone.Po
DeklaracjiniepodległościiKonstytucji,rozpoczynającejsięodnWethePeopleś”
5
,
2
DéclarationdesDroitsdel’HommeetduCitoyende1789,art.3,[on-line:]http://www.
conseil-constitutionnel.fr/conseil-constitutionnel/francais/la-constitution/la-constitution-
-du-4-octobre-1958/declaration-des-droits-de-l-homme-et-du-citoyen-de-1789.5076.html
(1.03.2013).
3
SmithAnthony,Nacjonalizm.Teoria,ideologia,historia,tłum.EwaChomicka,Wydawni-
ctwoSic!,Warszawa2007,s.64-65.
4
Tekstoryginalnydostępnyon-line:http://www.constitution.org/constit_.html(29.09.2012).
5
ConstitutionoftheUnitedStatesofAmerica.Preamble,[on-line:]http://www.usconstitution.
net/const.html#Preamble(29.09.2012).
