Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Wędrówkaniemieckichromantykówkunieznanejprzyszłości
37
gdzieruinyzamkówwzbudziływnimresentymentwstosunkudoFrancji.Było
tojednymzmotywówjegopóźniejszegozaangażowaniawdziałaniaprzeciwko
napoleońskiejdominacjiwkrajachniemieckich.Szczególniemocnywyraztego
doświadczeniastanowiłanapisanaw1806rokuksiążkaDuchczasu(Geistder
Zeit),wktórejotwarcienamawianiemieckiechłopstwodobuntuprzeciwkona-
jeźdźcy.Spowodowałotozresztąkoniecznośćjegopowrotunaterenyszwedzkie.
Wpóźniejszymokresiedziękizaproszeniusłynnegodyplomatyimediewisty
HeinrichavomSteina,któregozostałsekretarzem,odbyłpodróżdoPetersburga
wceluorganizowaniakoalicjiantynapoleońskiej.Pozakończeniuwojenzostał
w1818rokuprofesoremuniwersytetuwBonn,zktóregozwolnionogozewzględu
nazbytreformatorskieżądaniawobecwładz,anawetnakrótkoaresztowano.
Ponownezatrudnienienastąpiłow1840roku,przybierającwręcztryumfalny
charakter,bowiemArndtawybranonastanowiskorektorauniwersytetu.Co
ciekawe,podobniejakJahn,zostałdeputowanymfrankfurckiegoParlamentu
Narodowego.Whistoriiniemieckiejmyślipolitycznejcieszyłsięzasłużonąsławą
największegobudzicielanarodudowalkiozjednoczenie.Formułęniemieckości
wrazzcałymsystemempolitycznegowartościowaniazawierajegosłynnywiersz
GdzieNiemiecmaojczyznęswą?(WasistderTeutschenVaterland?):
GdzieNiemiecmaojczyznęswą?
Czymżejest,powiedz,jegodom?
Czytym,coksiążątfałszijad
Cesarstwu,władcyjegoskradł?
Achnie,nietym!
Większejojczyznypragnąłbym
GdzieNiemiecmaojczyznęswą?
Gdziestoi,mówże,jegodom?
Kędyniemieckiejmowypieśń
RozbrzmiewagłoszącBożącześć:
Naszdomjesttam!
Takiejojczyznytrzebanam!31
ArndtowskieargumentywynikająbezpośredniozpoczuciarozdarciaNiemców
pomiędzylicznepaństwa,któregoniezdołałprzełamaćtakżekongreswiedeński,
powołującymglistyicałkowicienieskutecznywwymiarzekompetencjiZwiązek
Niemiecki.Teoretykwszechniemieckościdorastadouświadomieniarodakom
jednościludów,któreniegdyśstanowiłyintegralnączęśćjednolitegoCesarstwa.
Niemcyjakocywilizacja,jakonaród,sądlaArndtawszędzietam,gdzierozbrzmie-
31
Fragm.ArndtErnstMoritz,GdzieNiemiecmaojczyznęswą?,tłum.JacekS.Buras,
[w:]Państwoaspołeczeństwo.Wizjewspólnotniemieckichodoświeceniadookresurestauracji,
wyb.ioprac.TadeuszNamowicz,WydawnictwoPoznańskie,Poznań2001,s.350.
