Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Ekspozyturyiwpływy„Zetu”wokresiezaborów
49
czewski(prezesnCzerwonejRóży”uschyłkuXIXw.)iBronisławSzulczew-
ski.Pracekół,ichtematykęicharakterstaralisięnadzorowaćzetowcy.
W1901r.władzepruskiewykryłynCzerwonąRóżę”iwytoczyłyprocesy
filomatom,atakżeakademikomspodznakunZetu”,współpracującymzko-
łami,azarazemnadającymtonichpoczynaniom.
Równocześniejednakod1900r.strukturynCzerwonejRóży”zaczęły
powstawaćwGalicjiiKrólestwiePolskim.WKongresówcedziałałypo-
czątkowopodnazwąorganizacjinX”,aod1902r.jakoZwiązekMłodzieży
PolskiejnPrzyszłość”(nPet”).KierowałanimspecjalnaKomisjaGimnazjalna
ZMP.nPet”-organizacjaprogramowoogólnopolska-zajęłastopniowo
wKrólestwiePolskimiGalicjimiejsceosłabionejaresztowaniaminCzerwo-
nejRóży”75.
Donowegostowarzyszenianależeliwybitni,sprawdzeniinajbardziej
aktywniczłonkowieposzczególnychkółgimnazjalnych.ZadaniemnPetu”
byłopogłębianieideologiiniepodległościowejorazznajomościzagadnień
społecznychwśródmłodzieżyszkolnej,utrzymywaniekontaktupomiędzy
petowcaminatereniecałejPolskiwcelunadawaniapracypolitycznejisa-
mokształceniowejjednolitejlinii,wyrabianiesilnychcharakterówigoto-
wościdopoświęceńdlasprawynarodowejorazprzygotowaniemłodzieży
uczniowskiejdowalkizbrojnej,bezktórejodzyskanieniepodległościmiało
być-wedługdziałaczynPrzyszłości”ikoordynującychichpoczynaniaze-
towców-niemożliwe.
Trzebadodać,żeumiejętnościuzyskanewtokuzebrańpetowych-ana-
lizytekstów,wygłaszaniaprzemówień,argumentowaniaidokonywania
ocenysytuacjispołecznejipolitycznej-byłynastępnierozwijanenaostat-
nimszczebludrabinyorganizacyjnej,którąstanowićmiałydlapetowców
wprzyszłościzebraniakółakademickichnZetu”76.
Natajnychspotkaniachpetowcyczytalifragmentyidyskutowaliprze-
słaniepismpolitycznychzałożycielaLigiPolskiejTeodoraTomaszaJeża,
czyliZ.Miłkowskiego(m.in.traktatuRzeczoobronieczynnejiskarbienaro-
dowym),niepodległościowcaispółdzielcyStanisławaSzczepańskiego(Idea
Polski),RomanaDmowskiego(MyślinowoczesnegoPolaka),ZygmuntaBalic-
75BibliotekaZakładuNarodowegoim.Ossolińskich[dalej:BOss.],Rękopisy,sygn.15951
II,S.Szwedowski,nPoczątkipamiętnikaporazIV-ty”
,s.26-27;R.Wapiński,PokoleniaDrugiej
Rzeczypospolitej,Wrocław1991,s.153,157;J.Rakowski,Zetowcyipiłsudczycy(1)…,s.11-12,
18-19;T
.W.Nowacki,Zet-ideowykręgosłupZPMD,[w:]ZwiązekPolskiejMłodzieżyDemo-
kratycznejpodczasIIRzeczypospolitejiIIwojnyświatowej,red.J.Pietrusza,Kraków1998,
s.31-32;K.Ratajska,Dziedzicefilomatyzmu,Wrocław1987,s.195-200;B.Hillebrandt,Pol-
skieorganizacjemłodzieżowe…,s.21-22.OaktywnościnPetu”zob.np.J.Jaruzelski,Stanisław
Cat-Mackiewicz1896-1966.Wilno-Londyn-Warszawa,Warszawa1994,s.21.
76T
.W.Nowacki,Zwycięskawalkamłodzieżyoszkołępolską1901-1917,nNiepodległość
iPamięć”2007,nr2,s.45.
