Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Ekspozyturyiwpływy„Zetu”wokresiezaborów
51
iBronisławKędzierski.Zetowcyinspirowaliikoordynowalirównieżpracę
poszczególnychplacówekTTZ.
Działalnośćorganizacjiregulowałprzyjętyw1913r.statut.Towarzy-
stwa,zwyczajowookreślanemianemkółsamokształceniowych,wrzeczy-
wistościbyłyelitarnąorganizacjąmłodzieżowązambitnymi,politycznymi
celami,silnąstrukturąiudoskonalonymiprzezlatadoświadczeńfor-
mamidziałalnościmerytorycznejorazkonspiracyjnej.Młodzieżywpajano
nzasadyżołnierzapolskiego”,abywprzyszłościofiarniestanęłandoświę-
tejwalkiorężnejoniepodległość”.KandydatnaczłonkaTTZskładałprzy-
sięgę:
WstępującdoorganizacjiFilomackiejTowarzystwaTomaszaZana,przysię-
gamnaBoga,OjczyznęihonorPolaka,żewszystkiesprawyorganizacyjne
wnajgłębszejzachowamtajemnicy,żeszczerymdążeniemprzyczynięsię,
abysięwychowaćnadzielnegoobywatela-żołnierzaPolaka,przezciągłą,
niestrudzonąpracęsamokształceniowąduchowąicielesną.Takmidopo-
móżBóg!
CzłonkowieTTZ(analogiczniedopetowców)przechodziliponadtoprzez
trójstopniowewtajemniczenie.Początkowo,jakonpromieniści”,mieliuświa-
damiaćsobienodrębnośćduszypolskiej”inwyrywaćjąspodwpływugerma-
nizacyjnego”.Jeżelingorliwiezajmowalisięsprawamipolskimi”,awansowali
nanfilaretów”,którzypowinninutrwalaćpodstawynarodoweimoralne
[…],stopniowoprzyzwyczajającsiędopracysamodzielnej”.Poukończeniu
dwuletniegokursuizdaniupisemnegoorazustnegoegzaminu,moglizostać
nfilomatami”,bynprzygotowaćsiędoprzyszłejpracyobywatelskiej”wwol-
nejPolsce81.
Grupasprawdzonych,najbardziejaktywnychiwartościowychideowo
działaczyorazczłonkówTTZonajwyższymstopniuwtajemniczeniabyła
traktowanaprzezzetowców-uczestniczącychwszakwpracachorganizacji
iposiadającychpełnąorientacjędotyczącąwartościposzczególnychwycho-
wankówTowarzystw-jakośrodowisko,wktórymwerbowanoprzyszłych
adeptówZMP,oferującimwstąpieniewszeregikonspiracjizetowej.
DziałalnościąTTZkierowałzarząd,składającysięznurzędników”:
prezesa,naczelnikafilomackiego,naczelnikafilareckiego,bibliotekarza
iskarbnika.Copółrokuodbywalioniwalnezebranie.Ważnymelementem
strukturyTowarzystwTomaszaZanabyłykomisjeegzaminacyjne,decy-
dująceoawansieczłonkówwhierarchiiorganizacyjnej.Wskładwyższej
komisjifilomackiejwchodzili:prezes,naczelnikfilomatówitzw.kółkowy.
Komisjęniższą-filarecką-stanowili:prezes,naczelnikfilaretówikół-
81Cyt.za:A.Markwicz,100lathistoriiTTZ,Londyn1975,s.99.
