Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Ekspozyturyiwpływy„Zetu”wokresiezaborów
53
określićprecyzyjnieliczbęnakielskichnfilomatów”.Władzepruskierele-
gowałyzmiejscowegogimnazjumconajmniejkilku.WnakielskimTTZ
współdziałalisynowieziemian,lekarzy,nauczycieli,kupców,rzemieślni-
kówichłopów.
ZkoleiwWałczuw1912r.nfilomaci”utworzylinietylkostrukturęTTZ,
aletakżedrużynęskautową.Kołowałeckiejakogłówneceleprzyjęłokrze-
wienieiutrzymaniejęzykapolskiego,jakteżzachowaniegoodzniekształ-
ceńnarzeczemkaszubskimijęzykiemniemieckim.Członkowieomawiali
równieżzagadnieniahistoryczne.Ważnąrolęwprogramiesamokształce-
niowymodgrywałkursgeografii.Jednakpodstawąbyłanaukaliteratury
ojczystej.WzestawielekturznalazłysięklasycznedziełaAdamaMickiewi-
cza:Grażyna,KonradWallenrod,Powróttaty,Świtezianka,LilieiOdadomło-
dości.Korzystanozespecjalnegokursuliteraturypolskiej,opracowanego
doużytkuszkół.CzłonkowieTTZmoglikorzystaćztajnejbiblioteki.Lekcje
literaturyłączonozdyskusjaminatematetyki.Wpracachpisemnychroz-
wijanozazwyczajmyślzawartąwwybranymcytaciezdziełwielkiejpol-
skiejliteratury84.
WgimnazjumwChojnicachtajnyzwiązekmłodzieżypolskiejnPolonia”
powstałjużokoło1830r.Wroku1870rozpoczęłodziałalnośćkołonMic-
kiewicz”.UschyłkuXIXw.tajnądziałalność-patriotycznąisamokształce-
niową-przejęliwChojnicachdziałaczeTTZ.Odbywaliregularniezajęcia
iuroczyścieobchodzilirocznicenarodowe.Organizowalitakżewycieczki
krajoznawcze.Wroku1896podjętorozmowyzczłonkamikółzChełmna
iStargarduwcelupołączeniadziałalności,leczostatecznieplanyte,woba-
wieprzeddekonspiracją,zarzucono.Wroku1901,wzwiązkuzzagroże-
niemaresztowaniami,kołochojnickiezostałorozwiązane.Jegodziałacze
pozostalijednaknadalzaangażowaniwpraceocharakterzekonspiracyj-
nym.OwysokimmerytorycznympoziomiepracyidużejaktywnościTTZ
wChojnicachmożeświadczyćfakt,żeośrodektenzostałwybranyjakomiej-
sceIzjazdudelegatówkółpomorskichTowarzystwTomaszaZana.Zjazdten
odbyłsięuproguIwojnyświatowej-2kwietnia1914r.85
CzłonkowieTTZprowadzilidziałalnośćwwarunkachgłębokiejkonspi-
racjiwobecnświatazewnętrznego”.Statutnakazywałimzachowanienaj-
wyższejostrożności.Obowiązywałyzakazygromadzeniasięwmiejscach
publicznych,rozmówikorespondencjiostowarzyszeniupozakółkiem
orazwstępowaniadoorganizacjiniemieckich,atakżenakazyniszczenia
ocenionychpracpisemnychoraznierzucającegosięwoczyzachowania
wszkołach.
84J.Szews,Filomacipomorscy…,s.112-124.
85Ibidem,s.65-74,173-186.
