Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
RozdziałII.MaterialneaformalneobowiązywanieKonstytucjiRP
Podziałukształtowałsięwdwudziestoleciumiędzywojennymizostałrecypowanydo
polskiejnaukiprawakonstytucyjnegogłówniepodwpływemniemieckiejnaukiprawa
konstytucyjnego.Jegoproblematycznośćiużytecznośćwdyskursienaukowymwynikała
zdwóchczynników.Pierwszymbyławieloznacznośćsłowakonstytucja(niem.Verfas-
sung)odnoszącegosięzarównodoaktuprawapisanego,jakitakszerokichpojęćjak
porządekpolityczny,społeczny,ustrój(zaczymzkoleikryłasięmonarchia,republika,
państwoarystokratyczne,oligarchia,demokracja),anawetndynamicznestawaniesię
jednościpolitycznej”(C.Schmitt).ZresztąwPolscepoIwojnieświatowejrównież
niebyłozgodycodotego,czymjestkonstytucja,główniezasprawąsłabościrozdziału
naustawyzasadniczeiustawodawstwozwykłe(W
.Komarnicki,Polskie...,s.1iuwagi
wprzypisach).Drugimczynnikiemwzmacniającympopularnośćtegopodziałubyło
budowaniegozuwzględnieniembogatejhistoriiprawakonstytucyjnegoZjednoczone-
goKrólestwaWielkiejBrytaniiiIrlandiiPółnocnej.Sękwtym,żebyłatoklasyfikacja
opartanaekskursieprzyuwzględnieniuniemal800latewolucjitegounikatowego
porządkuprawnego,alenieprzewidzianychwówczasskutkachintegrowaniasiętego
systemuzprawemUEieuropejskimsystememochronyprawczłowieka.Owszem,
wIpołowieXXw.możnabyłotwierdzić,żeAngliatonsztandarowyprzykładkraju
bez«konstytucjiwsensieformalnym»[...],ponieważnierobisiętamróżnicymiędzy
istotnymiprzepisamidotyczącymiorganizacjipaństwa,np.stosunkówmiędzyizbą
wyższąaniższąparlamentu,ajakąśinną,wporównaniuztymzupełnienieważną
ustawą,np.owykonywaniuzawodudentysty.Wszystkieustawybezwyjątkusąuchwa-
laneprzezparlament,takwięckonstytucjaniebyłabydoodróżnieniaodprzepisów
dotyczącychdentystów”(C.Schmitt,Nauka...,s.47).SystemWielkiejBrytaniijako
przykładtzw.konstytucjiniepisanejtowarzyszył(inadaltowarzyszy)polskiejnauce,
podczasgdyprawokonstytucyjneWielkiejBrytaniiewoluowało,byosiągnąćkolejny
kamieńmilowy.OkazałsięnimwyrokWysokiegoSąduAdministracyjnegodlaAnglii
iWaliiz18.02.2002r.,StevenThoburnprzeciwkoRadzieMiastaSunderland.Wówczas
sąddokonałrozróżnianiadwóchrodzajówustaw,posługującsiękryteriumszczegól-
nejmateriiobjętejregulacji:ustawkonstytucyjnych(ang.constitutionalstatues)oraz
innychustaw,przyczymwoceniesądutepierwszeniepodlegajązmianomwdrodze
prawodawstwadelegowanegorządowi(udzielanegonapodstawiepopularnie,acznie
dokońcatrafniezwanychklauzulHenrykaVIII).Woceniesądutakieuchylenielub
zmianaprawazaliczonegodokategoriiconstitutionalstatueswymagałobybezpośred-
niejwypowiedziparlamentu(widaćtuukłonwstronębrytyjskiejzasadysuwerenności
parlamentu).Przypominatopodziałna(jedną)konstytucjęiustawodawstwo(zwykłe),
jednakpodkreślmy,iżdystynkcja(uzależnionaodanalizytreściowejspornejustawy)
niejestzakorzenionawjakimkolwiektekściekonstytucji,leczzostałaustalonaprzez
sąd.Obecniewbrytyjskimprawiekonstytucyjnymwskazujesię,żebardziejadekwatne,
uwzględniająceosobliwościWielkiejBrytanii,byłobyzastąpieniedotychczasowego
podziałukonstytucjipisanychiniepisanychnakonstytucjeskodyfikowanealbonie-
skodyfikowane.
