Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Szczególneznaczeniemiałojednakodwoływaniesięwpolskiejliteraturzedo
tradycjirepublikańskichwustrojuRzeczypospolitej,jakżewyjątkowejnatle
wieluinnychsystemówpolitycznychpaństwStaregoKontynentu2.
Wydajesię,iżzewzględunauwarunkowaniawynikającezhistoriiustroju,
jakrównieżtradycjewolnościowenaroduurzeczywistniającesięwkoncep-
cjiprawobywatelskich,jakoszczególniepokrewnybyłpostrzeganywPolsce
ustrójangielski.Ztejmiędzyinnymiprzyczynystałsięonprzedmioteminte-
resującejanalizydokonanejprzezkilkupolskichautorów,spośródktórychna
szczególnąuwagęzasługujeIgnacy(Piotr)Łobarzewski(ok.1750-ok.1826).
Problematykatoczącychsięwokresieoświeceniawpolskiejliteraturzepraw-
niczejczyteżpublicystycedyskusji,sporów,polemikodnośniedoobcych
systemówrządów-wtymangielskiego-oddawnajestprzedmiotemzainte-
resowaniapolskiejnauki3.Poniżejpragnęsięzatemskupićjedynienawybra-
nychmateriachkonstytucyjnychopisanychwXVIIIw.przezI.Łobarzewskie-
go,abynatymprzykładzieukazać,wjakisposóbpostrzeganabyławPolsce
materialnakonstytucjaangielskaidlaczegotowłaśnieangielskisystemrzą-
dówstanowićmógłinspiracjędlareformrealizowanychuschyłkuXVIIIw.
wPolsce.Szkicniniejszymaprzetonaceluusystematyzowaniemateriikon-
stytucjiangielskiejwujęciuI.Łobarzewskiego.Ponadtowzarysieprzedsta-
wionazostanieinnarozprawadotyczącaangielskiegokonstytucjonalizmu,
jednaktymrazemnoszącajedynieznamionaekspertyzyodnośniedofunk-
cjonowaniaparlamentuangielskiego.Cointeresujące,pozbawionajestona
jakichkolwiekelementówwskazującychnaopinięwłasnąautoranatemat
analizowanegoprzezsiebiezagadnienia4.
II
WspomnianypowyżejI.Łobarzewskijestpostaciąconajmniejkontrower-
syjną.Wliteraturzewskazujesięnajegozwiązkizdworemrosyjskim,co
ostateczniemiałoprowadzićwczasieinsurekcjikościuszkowskiejdoskie-
rowanychprzeciwkoniemupostępowańkarnychzwiązanychzpodejrze-
2
Por.E.Rostworowski,RepublikanizmpolskiianglosaskiwXVIIIwieku,nMiesięcznik
Literacki”1976,nr8,s.94-103.
3
Zob.zwłaszczacytowanewniniejszymartykulepraceA.Grześkowiak-Krwawicz,
Z.Libiszowskiej,E.Rostworowskiego.
4
Ks.Petrykowski,Opisanieporządkusejmowaniawparlamencieangielskim,Warszawa
1790.
