Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
S.Seul,Kontekstspołecznywpóźnymdzieciństwiearolaucznia,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-348-4,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
1-1-Emocje
13
Przeżyciaemocjonalnedzieckasąróżnorodne:afiliacja,bezpieczeństwo,
uznaniespołeczne,zadowolenie,przywiązanie(lublęk)wobecinnych,radość,
ciekawość,nuda,strach,gniew,przekora,smutek,zazdrość,bezbronność,rywa-
lizacja,współpraca,więźznauczycielem,takintelektualnajakiemocjonalna.
Dzieckopotrafiprzeżywaćjednakoweemocjewobecróżnychzdarzeń,anastęp-
nieuczysięwyrażaćdwieprzeciwstawneemocjewobecróżnychcelów,bypod
koniectegowiekuopanowaćumiejętnośćwyrażaniaemocjioodmiennejwarto-
ściwobectegosamegozdarzenia(Hurme,2002).
Oprzeżywaniuemocjipozytywnychinegatywnychwznacznymstopniu
decydujestopieńaktywacji,któryprzejawiasięwzachowaniudziecka.Poziom
aktywacjijestcechątemperamentuzdeterminowanąmechanizmamineurofizjolo-
gicznymi.Emocjenegatywneskorelowanesązneurotyzmem,apozytywnezeks-
trawersją(Eliasz,1995;Strelau,1996,1998;Watsoniin.,1999;Watson,Clark,
1997).Dzieckoowysokimpoziomieaktywacjidużoczasuspędzanaaktywności
ruchowej,którasprawiamuradość,cieszysię,gdywotoczeniunastępujązmia-
ny.Natomiastniskipoziomaktywacjiujawniasiępoprzezwybórzajęćoniskiej
stymulacjiruchowej,czylinp.spędzanieczasunaczytaniu,oglądaniutelewizji,
korzystaniuzInternetu,graniunakomputerzeczywszachylubscrabble.Spon-
tanicznośćjestosłabiona,ponieważdzieckoobejmujerefleksjąswojeprzeżycia,
analizujeiwybierazachowanie.Refleksjapomagatakżezdystansowaćsiędoprze-
żyć,bynieutrudniałyrealizacjizadań.Rozwójkompetencjiemocjonalnychwtej
fazieżycianastępujedziękiuświadamianiusobieprzeżyćiwyrażaniuichwsposób
akceptowanyspołecznie.Równieżwzrastatolerancjanastresiumiejętnośćzno-
szeniadłuższychnapięć(Appelt,2005).
Dzieciomowysokiejfizjologicznejreaktywnościtrudniejregulowaćemocje,
cowiedziejedoawersyjnychdoświadczeńspołecznych,krytykidorosłych.Nate
reakcjedorosłychdziecireagujązmartwieniem,nieśmiałościąizahamowaniem
wobecnowychbodźcówspołecznychiniespołecznych(Eisenberg,Fables,Mur-
phy,1995;Bell-Dolan,Forster,Christopher,1995;Rotbard,Posner,Zhetshey,
1995;Rothbartiin.,1992;Izardiin.,1993).Fizjologicznagotowośćdoreago-
wanianazmianyzachodzącewotoczeniujestwięcpołączonazuczeniemspołecz-
nym.Zahamowanedzieckopowściągarealizacjęswojegoplanu,antycypującne-
gatywnereakcjespołeczne.Wtensposóbunikakrytykiinieprzyjemnychdoznań
ocharakterzefizjologicznymjakodalszychkonsekwencji.Zkoleibrakćwiczeń
utrudniauczeniesięnowychsprawnościspołecznych,hamującoczekiwanyroz-
wójspołeczny,nabywanietypowychdlawiekuumiejętności.Jednocześniedziecko
zahamowanejestspostrzeganeprzezrówieśnikówjakosłaboradzącesobiezpro-
blemamispołecznymi,bezinicjatywyiasertywności.Zjawiskotoobserwujesię
wmłodszymwiekuszkolnym,gdydziecikrytykowanewklasieprzeznauczyciela
majątrudnościzzaprzyjaźnianiemsięlubsąnawetodrzucaneprzezrówieśników.
Dostająodrówieśnikównegatywnąocenę,tracąnapopularnościwgrupie(Eisen-
bergiin.,1997;Kochanska,Radke-Yarrow,1992;Hymel,Woody,Bowker,1993;
