Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
S.Seul,Kontekstspołecznywpóźnymdzieciństwiearolaucznia,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-348-4,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
1-1-Emocje
15
Rodzice,oceniającźródłazahamowaniawszkole,uważają,żedzieckoodobrym
poziomieregulacjiemocjizachowujesięadekwatnie,dobrzekoncentrujeuwagęna
odpowiednioukierunkowanychispójnychdziałaniach.Ponadtotewłaśniedzieci
reagujązahamowaniemspołecznymnatrudności.Rodzicewskazują,żezahamowa-
niespołecznejestjedyniereakcją,aniestałącechąosobowościowądziecka.Inaczej
natomiastszacująnieśmiałośćnauczyciele.Uważają,żejestonapozytywniezwią-
zanazinternalizacjąnegatywnychemocji.Ponadtowiążesięzniskimpoziomem
wyrażaniapozytywnychemocji,aleniejestzwiązanazwyrażaniememocjinegatyw-
nych.Widzimy,żedzieckonieśmiałehamujeekspresjęswoichemocji,przeżywając
jednocześniewięcejnegatywnychniżpozytywnych.Teróżnicewregulowaniuiin-
ternalizacjiemocjidecydująostyluradzeniasobiewkonfliktachzrówieśnikami,
awkonsekwencjiotrwaniuwnieśmiałości.Wykazanowbadaniach,żetesame
dzieci,któreskłonnedointernalizowanianegatywnychemocji,będąnieśmiałe
takżewprzyszłości.Dzieckowsytuacjidyskomfortulubwnieznanychwarunkach
społecznych,którewyuczyłosię(np.wskutekwzmocnieńdorosłych)internalizo-
wanianegatywnychprzeżyć,matrudnościzwchodzeniemwsatysfakcjonującein-
terakcjespołeczne.Wyższypoziomnieśmiałościjestskorelowanyzniskąregulacją
emocjonalnąibehawioralną.
Zależnieodrozumieniakontekstuspołecznegoinaczejpojmowanejestza-
hamowanie.Nauczycieleopisująjezwyklejakorezultatkoncentracjinaocenie
społecznej,lękuprzednią.Natomiastrodzicetychdziecipodkreślają,żezahamo-
wanietoreakcjananoweosobyimiejscaiżeniewystępujewrelacjachzeznanymi
rówieśnikamiiwznanychmiejscach(Eisenbergiin.,1998;Rubin,Asendorph,
1993;Kochanska,Radke-Yarrow,1992).Nieśmiałośćdzieckamożemiećwięc
różneprzyczyny.Autorzybadańniewspomnieli,żespostrzeganieróżnicwzacho-
waniudzieckaprzeznauczycieliirodzicówmożnawyjaśnićbłędematrybucyj-
nym.Polegaonnaprzecenianiucechosobowychwreakcjinasytuacjęidotyczy
nauczyciela,którywidziuczniazwyklewograniczonymspektrumsytuacji.Na-
tomiastrodziceprzeceniająudziałsytuacjiwreagowaniudziecka,aniedoceniają
cechosobowych,gdyżznająswojedzieckowróżnychsytuacjach.
RoląemocjonalnościiemocjonalnejregulacjizajęłasięEisenberg(Eisenberg
iin.,2000)wbadaniachpodłużnych.Powtórzonojepodwóchlatachnadzieciach
7,5-i9,5-letnich.Rodziceinauczycieleszacowalikontrolę,koncentracjęiprze-
rzutnośćuwagi,elastycznośćreakcji,kompetencjespołeczne,emocjonalność.Na
podstawieobserwacjidzieckarozwiązującegozadanieukładankępodpresjączasu
ustalanopoziomregulacjiemocjonalnej.Statussocjometrycznydzieckaobliczono
napodstawiewyborówrówieśników.Uzyskanewynikiwskazują,żenegatywne
emocje(internalizowaneiwyrażane)czynnikiempośredniczącymwregulacjiza-
chowaniaocharakterzespołecznym.Internalizacjanegatywnychemocjijestczyn-
nikiemryzykawyzwalającymzachowaniaproblemoweikonfliktyinterpersonalne.
Jeślidzieckoniewypracujeumiejętnościregulowaniaemocji,częściejujawniapro-
blemyzzachowaniem.Natomiastdziecko,którehamujezachowania,dalejinter-