Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KONTEKSTYSTYLISTYKI
Wracającdowspółczesnychujęćstylistykijakodyscyplinyjęzy-
koznawczej,wartojeszczeprzypomniećustaleniaStanisławaGajdy.
Wedługniegomożnawspółcześniedostrzecwspółistnienietrzech
paradygmatówwtejdyscyplinie:(1)stylistykęfunkcjonalną,nasta-
wionąnabadanieśrodkówstylowychiichfunkcji,traktującąstyl
jakoglobalnązasadęintegracyjnąwtekście;(2)stylistykępragma-
tyczną,nastawionąnabadanieintencji(obieorientacjeczęstosię
uzupełniają);(3)stylistykękognitywną,któradajemożliwośćbada-
niastyluprzezodwołaniesiędoudziałuróżnychstrukturreprezen-
tacjiwiedzywprocesachtworzeniairecepcjitekstu-inaczejmówiąc
-ujmujestyljakojęzykowysposóbreprezentacjiiużyciawiedzy
wtekście(Gajda2008,s.145-146).Wymienioneparadygmaty
współistniejąwbadaniachempirycznych.
Inspirowanekognitywizmemanalizystylistyczneobejmują
następującewłaściwościtekstu:metaforypojęciowe,orientację
czasowo-przestrzennąmówiącegopodmiotu,współistnieniewielu
przestrzenimentalnych(czas,nazwymiejsc,przysłówki,zaimki
iprzyimki),pokazywanieprzestrzeniprzedstawionejcałościowolub
sekwencyjnie,poziomabstrakcjilubszczegółowościobrazowania,
występowaniezjawiskaikonicznościjęzykowej,ascenywtekście
(por.Korwin-Piotrowska2006,s.12-14).Wanalizachuwidacznia
siępojmowaniestylujakoglobalnejzasadyintegrującejelementy
formalne,treścioweikontekstowe,cojestzwiązanezprzesunięciem
uwaginabadanietekstu-jegobudowę,podmiotmówiący,uwa-
runkowaniakontekstowe.Rozwójbadańnadtekstemigatunkiem
(wramachgenologiilingwistycznej)nanowokazałująćrelacjestylu
itekstu.Naróżnychpoziomachanalizystyljesttraktowanyjako
kategoriasłużącadyferencjacjitekstówobokkonstytutywnychcech
gatunkowych:„badaniestylutouchwycenieskładnikówtekstowych
wrelacjimiędzytym,cokonwencjonalneipowtarzalne(typowe),
atym,coodmienneioryginalne(jednostkowe)”(Witosz1998,
s.52).Stylistykapodejmowałabyzadanieodpowiedzinapytania:
10
