Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŁukaszBiałkowski,Luźnekajdanyreżimuestetycznego…
33
WiększośćesejówopublikowanychwspólniepodtytułemEstetykarela-
cyjnaBourriaudnapisałokoło1995roku,akażdyznichoddzielnieukazywał
sięwcześniejwefrancuskichmagazynachpoświęconychsztucewspółczesnej,
główniewDocumentssurl’artBourriaudlansowałwnichtezę,żeostatnia
dekadaXXwiekustanowiłatłoistotnychzmianwpraktyceartystycznej
FrancuskikuratorikrytykwychodziłoddwóchprzesłanekPopierwsze,
przyjmowałAlthusserlowskątezę,zgodniezktórąsferaideologiinietyleod-
zwierciedlarzeczywistośćkulturową,ileraczejjąwytwarza;podrugie,stwier-
dzałzawielomateoretykamispołeczeństwaprzemysłowego,żetaformacja
społecznawswojejrozwiniętejformiegenerujerozpadwięzispołecznych,
zapośredniczającjepoprzeztechnologię,media,kapitał,stosunkisłużbowe
itpZtychpozycjiprzekonywał,żeopisywaniprzezniegoartyścizmierzali
niedoobrazowaniaczyteżilustrowaniazjawiskspołecznych,leczraczejdo
ichwytwarzania,dającwtensposóbodpóralienującymireifikującymjed-
nostkęprocesomspołecznymorazpróbującprzywracaćrelacjommiędzy-
ludzkimichspontanicznyiautentycznywymiarWjegoujęciusztukastano-
wiłarodzajflszczeliny”wsystemierelacjispołecznychgenerowanychprzez
postkapitalizmPoprzemysłowagospodarka,opartanawymianieinformacji
iusług,wykazywałatendencjędouprzedmiotowieniajednostekwytwarzają-
cychwzajemniedlasiebiewiedzęiświadczącychsobieusługi,dlategowłaśnie
stawkątwórczościartystycznejstałosięwypracowanieautonomicznegoob-
szaru,wktórymrelacjemiędzyludzkiemogłybyfunkcjonowaćpozareżimem
kapitalistycznejwymianyStądteż,opisującpraceartystówpojawiającychsię
nakartachEstetykirelacyjnej,Bourriaudczęstopodkreślałteichaspekty,któ-
reopierałysięnaspontanicznychreakcjachwidzówlubpolemizowałyzna-
rzucanąimprzeztradycyjnąsztukępozycją:dystansuwobecartysty(anie
współpracyznim),doświadczeniadziełasztukipoprzezindywidualnąkon-
templację(zamiastwypracowywaniategodoświadczenianazasadziewspół-
uczestnictwa),kontaktuzpracąopartegonazmyślewzroku(wmiejsceinte-
rakcjiuwzględniającejspecyfikęmiejsca,wktórymznajdujesięrealizacja)
Podobnenastawieniezdecydowałooradykalnejkrytycedziełasztukijako
obiektuwystawionegonaspojrzeniewidza–wtejoptycedziełosztukigene-
rowałozdystansowanąpozycjęodbiorcy,ponadtołatwostawałosiętowarem
przeznaczonymnasprzedaż,wikłającaktywnośćartystycznąwzapośredni-
czająceipetryfikującerelacjemiędzyludzkiemechanizmyrynkoweArtyści
mieliwięcwytwarzaćszczelinęwsystemiekapitalistycznejprodukcji,która
umożliwinawiązanierelacjimiędzyludzkichpozajejrygoremorazpoprzez
