Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Kontrolarealizacjizobowiązańpodatkowych...
wszczegółyzwiązanezestrukturamisystemupodatkowegochoćbywspół-
czesnychpaństw,alenietylko,swoisty„modelhandlowy”zdajesiędalece
niesłuszny.Ztegopunktuwidzeniawłaściwszawydajesiękoncepcjazdol-
nościpłatniczej.Państwowramachredystrybucjidóbrlokujeswojeusługi
wróżnychobszarachżyciaspołeczno-gospodarczegoiczynitowróżnych
proporcjach.Ciężkoznaleźćtutajnominalnesprzężeniemiędzytym,co
jednostkaoddajewpodatkach,atym,coodbierawformachdziałalności
państwa42.Możnajednakstwierdzić,żewspomnianybrakekwiwalentności
wbrewpozoromoddziałujewręczpozytywnienainteresjednostek.Codo
zasadyindywidualniezdziałańpaństwaodnosząonekorzyściprzewyższa-
jącekoszt,jakiponosząwformiepodatków.
Nagrunciekoncepcjizdolnościpłatniczejwyrastadośćwyraźniezasada
powszechnościopodatkowaniazwiązanazpowinnościąwnoszeniaprzez
wszystkichnarzeczwspólnegodobraodpowiedniejkwotypodatku43.Warto
zauważyć,jakmocnojestonascalonazideąumowyspołecznej,zgodnie
zktórąludzietworząpaństwo,ustalająregułygrydotyczącejwzajemnych
uprawnieńipowinnościorazprzestrzegajątychregułwszyscybezwyjątku.
Zmechanizmuponoszeniaofiarynarzeczutrzymaniapaństwarealizującego
świadczeniapubliczneleżącewinteresieogółuspołeczeństwawypływa
podstawowyargumentnarzeczznaczącejwagisystemukontrolirealizacji
zobowiązańpodatkowych.Względysprawiedliwościwymagająskutecznego
egzekwowaniapodatkuodkażdego,ktouchylasięodjegopłacenia44.Każ-
demurozsądnemuczłonkowidanegopaństwapowinnozależećnatym,by
państwoefektywniereagowałonawszelkieprzejawyniewypełnianiaprzez
innejednostkiokreślonychobowiązków,doktórychrealizacjiwzajemnie
sięprzedsobązobowiązały.Podstawowymwarunkiemtegopostulatujest
skutecznaidentyfikacjawszelkichzaniechańjednostekwtymzakresie.
Przywołanywyżejargumentmafundamentalneznaczenie,aleniejestjedyny.
Kontrolarealizacjizobowiązańpodatkowychjestbardzoistotnazperspek-
tywypodnoszonegonaprzestrzeniwiekówprzezposzczególnychmyślicieli
42Zob.tamże,s.80.
43Tamże.
44Poglądwyrażanym.in.przezJ.S.Milla.
31
