Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Kosztywekonomicetransportu
sieprzekształcania
31.Wliteraturzeanglosaskiejpojęcienakładówjestrozumianenaj-
częściejjakowydatkinapozyskanietrwałychśrodkówprodukcji
32.GłównyUrząd
Statystycznywpraktycenieużywajużpojęcianakładówbieżących(wyjątkiemjest
działalnośćrolnicza),ograniczającsiędopojęcianakładówinwestycyjnychnaśrodki
trwałe(ang.capitalexpendituresonfixedassets).OficjalnadefinicjaGUStychnakładów
jestnastępująca:nakładyinwestycyjnesątonakładyfinansowelubrzeczowe,których
celemjeststworzenienowychśrodkówtrwałychlubulepszenie(przebudowa,rozbu-
dowa,rekonstrukcjalubmodernizacja)istniejącychobiektówmajątkutrwałego,atak-
żenakładynatzw.pierwszewyposażenieinwestycji
33.
Nakładywtransporciemajązłożonąstrukturę,będącąpochodnącharakteruużyt-
kowanychwtymsektorześrodkówtrwałych.Wodróżnieniuodwielusektorów
igałęziprodukcjiprzemysłowej,budowlanejiusługowej,wtransporcieciężar
nakładównaśrodkitrwałejestpodzielonymiędzyróżnepodmiotyibardzodużezna-
czeniemająnakładynainfrastrukturę(ang.infrastructuralassets),stanowiącągłówny
składniksystemówtransportowych,asąoneponoszonewznacznejmierzepoza
przedsiębiorstwami.Oprócznakładówinfrastrukturalnychistniejąnakładynapro-
dukcyjneśrodkitrwałe(środkiprzewozowe,przeładunkowe,systemysterowaniaru-
chemiinne)–ponoszonewyłącznieprzezprzedsiębiorstwa–oraznakładynaśrodki
trwałeadministracjitransportowej.
Kosztjesttymelementarnympojęciemekonomicznym,którewodniesieniudo
transportujestrozpatrywaneianalizowanewdwóchaspektach:1)jakokosztypono-
szoneprzezpodmiotyprodukcyjnezaliczanedotegosektora(podobniejakkoszty
przedsiębiorstwprzemysłowych,producentówrolnychczyinnychprzedsiębiorców),
2)jakokosztyponoszoneprzezużytkownikówusługiinnychużytecznościmających
charaktertransportowy,czylijakokosztyczynnikatransportowegowprodukcji,dy-
strybucjilubkonsumpcji(obokkosztówtakichczynników,jak:energia,praca,kapitał,
surowceimateriały).Wpierwszymprzypadkunależałobyużywaćpojęcia„koszty
własnetransportu”,awdrugimprzypadku–pojęcia„wydatkitransportowe”.
Pojęcie„koszttransportu”mawieleformewidencyjnychikalkulacyjnych,któ-
rychanalizajestzawartawnastępnympodrozdziale.Specyfikakosztówwsektorze
transportuwidocznajestwwystępowaniunietylkokosztówwłasnychprzedsiębiorstw
transportowych,lecztakżekosztówużytkowaniapublicznejinfrastrukturytranspor-
towej.Niezależnieodtejspecyfikinależybezwzględnierespektowaćzasadę,żemoże-
myzakosztuznaćzmniejszeniewokresiesprawozdawczymkorzyściowiarygodnie
określonejwartościwformiezmniejszeniaaktywówlubzwiększeniazobowiązańire-
zerw,któredoprowadządozmniejszeniakapitałuwłasnegowinnysposóbniżwyco-
fanietychśrodkówprzezudziałowcówbądźwłaścicieli
34.Zasadatajeststosunkowo
31J.Penc:Leksykonbiznesu.Słownikangielsko-polski.WydawnictwoPlacet,Warszawa1997.
32Pojęcienakładów(capitaloutlays)jestnajczęściejwiązaneznabyciemlubtworzeniemśrodków
trwałych–zob.np.:www.jmu.edu/budgetmgmt/budgetglossary.shtml:capitaloutlays–expendituresto
acquire,significantlyexpand,repair,maintain,orrenovatefixedassetsoraz:Słownikbiznesuangielsko-polski.
PeterCollinPublishing–WydawnictwoWilga,Warszawa2000,s.266:outlay–moneyspentonfixed
assets(suchasproperty,machinery,furniture).
33Zob.RocznikStatystycznyRzeczpospolitejPolskiejGUS2007,działinwestycje,s.643.
34Kosztawydatek–http://mfiles.ae.krakow.pl/pl/index.php/koszt_a_wydatekorazABCra-
chunkowości–koszty–http://www.rzeczpospolita.pl/dodatki/firma_z_020711/firma_z_a_5.html.
