Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Religiajakozjawiskospołeczno-kulturowe-ujęciateoretyczneaoperacjonalizacja
Agencisocjalizacjireligijneji„krzywaU”wwywiadach„pokoleniaprzełomu”
39
Stwierdzenie,jakiegorodzajukategoriebądźtypypostacikompensowały(amożepopro-
stuprzejmowały)terole,wramachktórychdokonywanomiędzypokoleniowejtransmisji
religii,wydajesięszczególnieintrygującewświetleteoriispołecznegouczeniasię(social
learningtheory),zgodniezktórąnrodzicestająsiępodstawowymimodelamiiagentamiso-
cjalizacji”
,anreligijnośćrodzinystanowinajsilniejszypredyktorreligijnościwwiekudoro-
słym”139.Możemyrównieżbadać,jakąrolęodgrywałowowymprocesiepokoleniedziad-
kówibabć,którenmożeprzejmowaćodpowiedzialnośćzasocjalizację”140.Figurababci
-jaksugerująpomiarydokonywanejeszczeprzedrozpoczęciemprojektu,októrymopo-
wiadaniniejszaksiążka-jestwprzypadkurespondentówzdużychmiast,pamiętających
jedynieostatniądekadęistnieniaZSRR,bardzoczęstoprzywoływanawkontekściereli-
gii141.Jednocześnieopisytransmisjiwiedzyreligijnejzostająwtychrelacjachzredukowane
dopojedynczychwspomnień,npowidoków”odchodzącego,utraconegoświata.Rodzice
tymczasem-odgrywającyzwyklekluczowąważnąrolęwsocjalizacji,alewwarunkach
radzieckichwyłączającyzniejzregułyelementyreligijne-pozbawienibylirównieżwdu-
żymstopniumożliwościnstrumieniowania”procesunabywaniakompetencjispołecznych
poprzezdobieranierówieśnikówiwyboruszkół(channelingthroughpeersandschools).
Prawieniemożliwebyłoto,coKeithRobertsiDavidYamanenazywająnwpływaniemna
pozarodzinnychagentówsocjalizacji”142.
Należywięcstwierdzić,żezjednejstronypolitykawymuszonejsekularyzacji(awkon-
sekwencji:równieżrzeczywistośćspołecznapoosłabieniuizaniechaniutejpolityki)zmie-
niaławznaczącysposóbwstępnewarunkireligijnejsocjalizacjiwporównaniuzpodręczni-
kowymiprzykładamipochodzącymizinnychczęściświata.Zdrugiejstrony,jeślizgodzić
sięzErikiemEriksonem,żenaszrozwójmacharakterepigenetyczny,awięcżenaszeżycie
składasięzfazróżniącychsięjakościowo143,torównieżwprzypadkuomawianejrzeczywi-
stościrespondenciwczasieswojegodojrzewania(awięc-jakpodająnp.YamaneiRoberts
-wwieku13-19lat)144musielinokreślaćwłasnątożsamośćidefiniowaćzło(ś)uznając
sięzaczłonkajakiejśwspólnotylubtradycji”145,amającanaturalizowaćprawidłowościspo-
łeczne146ibiologiczneodpowiedźnbotakijestświat”
,udzielananakolejnepytaniandla-
czego”
,przestawałaimwystarczać147.Możemywięcpróbowaćbadać,kiedywspomniane
procesywprzypadkuopisywanejprzeznaskategoriirespondentówsiępojawiałyijakbyły
139
K.A.Roberts,D.Yamane,Religioninsociologicalperspectiveś,s.95.
140
Tamże.
141
Por.:J.Morawiecki,Syberyjskasekta„wissarionowców”ś,s.132.
142
K.A.Roberts,D.Yamane,Religioninsociologicalperspectiveś,s.97.
143
M.Libiszowska-Żółtkowska,Prolegomena[w:]Tożsamościreligijnewspołeczeństwiepolskimś,s.8.
144
K.A.Roberts,D.Yamane,Religioninsociologicalperspectiveś,s.98.
145
M.Libiszowska-Żółtkowska,Prolegomenaś,s.10.
146
P.Berger,T.Luckmann,Tesocialconstructionofreality:atreatiseinthesociologyofknowledge,New
York1967,s.52.
147
C.Martin,Acriticalintroductiontothestudyofreligionś,s.93.
