Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Wnęk,Krakowskieśrodowiskohistoryczne1815-1860,Kraków2008
ISBN:978-83-7850-312-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
14
Tendencjerozwojowehistoriografiipolskiejwlatach1815-1860
odzagładypamiątkipolskiejprzeszłości,atakżezabytkipiśmiennictwa
podjęlisięwtedyzadaniaichzbieraniaigromadzenia.IzabelaCzartory-
skawzniosławPuławachŚwiątynięSybilliiDomekGotycki,wktórych
zostałyulokowanepamiątkihistoryczne24.Puławystałysięośrodkiem
polskości,centrumkulturynarodowej25.W1827rokuweLwowierozpo-
cząłdziałalnośćZakładNarodowyim.Ossolińskich26(ufundowanydla
NaroduPolskiegoprzezJózefaMaksymilianaOssolińskiego27),aw1829
roku-BibliotekaRaczyńskich28wPoznaniu.WKórnikupodPoznaniem
bibliotekęzałożyłhrabiaTytusDziałyński29.Wroku1841Aleksander
hrabiaPrzezdziecki30przeniósłswąbibliotekęiarchiwumdoWarsza-
wy,atrzylatapóźniejpowstałatamBibliotekaOrdynacjiKrasińskich31.
Gromadzeniezbiorówodbywałosięrównieżnamniejsząskalę.Trudten
podjęłowielejednostek.
Drugązewspomnianychtendencji,amianowiciedążeniedounau-
kowieniahistorii,zapoczątkowanojeszczewczasachoświecenia.Jej
inicjatorembyłAdamNaruszewicz32.Znalazłonswoichkontynuatorów
wtakichuczonych,jaknp.:IgnacyBenedyktRakowiecki33,Joachim
24A.Aleksandrowicz,IzabelaCzartoryska.Polskośćieuropejskość,Lublin1998,s.299-320;
Z.Żygulski,Puławy[w:]MuzeumCzartoryskich.Historiaizbiory,red.Z.Żygulski,Kraków
1998,s.20-93;idem,Dziejezbiorówpuławskich(ŚwiątyniaSybilliiDomGotycki),„Rozpra-
wyiSprawozdaniaMuzeumNarodowegowKrakowie”1962,t.7,s.5-265.
25Z.Kuchowicz,WizerunkiniepospolitychniewiaststaropolskichXVI-XVIIIwieku,Łódź
1972,s.410;A.Aleksandrowicz,WokółDomkuGotyckiegowPuławach,„Kamena”1959,
nr8-9;MuzeumNarodowewKrakowie.ZbioryCzartoryskich.Historiaiwybórzabytków,
red.M.Rostworowski,Warszawa1978.
26J.Trzynadlowski,ZakładNarodowyim.Ossolińskichijegoznaczeniewdziejachoświaty
wPolsce,„PrzeglądHistoryczno-Oświatowy”1968,nr1,s.80-87;J.A.Kosiński,M.Tural-
ska,OfiarodawcyBibliotekiOssolineum1817-1848,Wrocław1968.
27W.Jabłonowska,OssolińskiJózefKajetanPiotrMaksymilian(1748-1826),PSB,t.24,s.416-
-421;J.Kapuścik,Mecenasiuczony:JózefMaksymilianOssolińskiijegodziałalnośćhisto-
rycznoliteracka,Kraków1979;J.A.Kosiński,KsięgozbiórJózefaMaksymilianaOssolińskie-
go,„RocznikZakładuNarodowegoim.Ossolińskich”1970,t.6;idem,Bibliotekafundacyjna
JózefaMaksymilianaOssolińskiego,Wrocław1971.
28L.Słowiński,EdwardRaczyński,Poznań1983;B.Kosmanowa,EdwardRaczyński:człowiek
idzieło,Bydgoszcz1997.
29S.K.Potocki,B.Wysocka,TytusDziałyński1796-1861,Kórnik2002;B.,M.Kosmanowie,
TytusDziałyńskiijegodzieło:150latBibliotekiKórnickiej,Wrocław1978.
30A.Biernacki,PrzezdzieckiAleksanderNarcyzKarol(1814-1871),PSB,t.29,s.45-51;idem,
AleksanderPrzezdziecki(1814-1871).Życiorysuczonegomecenasa,„KwartalnikHistorii
NaukiiTechniki”1972,R.17,nr2,s.243-264;R.Przezdziecki,AleksanderPrzezdziecki:
historykliteraturyzXIXw.,Toruń1999.
31Zob.J.Dybiec,Nietylkoszablą.Naukaikulturapolskawwalceoutrzymanietożsamości
narodowej1795-1918,Kraków2004,s.71-136.
32AdamNaruszewiczihistoriografiaOświecenia,red.K.Bartkiewicz,ZielonaGóra1998;
M.Królikowska,SzkołanaruszewiczowskaijejmiejscewhistoriografiipolskiejXIXwie-
ku,Warszawa1989;A.F.Grabski,AdamNaruszewiczjakohistoryk,„WiekOświecenia”
1998,t.13;W.Zarzycki,BiskupAdamNaruszewicz,luminarzpolskiegoOświecenia,Lu-
blin1999.
33W.Sobociński,RakowieckiIgnacyBenedykt(1783-1839),PSB,t.30,s.506-508;A.F.Grab-
ski,IgnacyBenedyktRakowieckiijegobadanianaddawnąSłowiańszczyzną,„Slavia
