Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wyróżnionewłaściwościszkołyiprocesuedukacjibyłybyniewystar-
czające,gdybyichpodstawowezałożenianiemiałyźródełwwiedzyprzed-
miotowej,psychologicznej,socjologicznejipedagogicznej.Najszerzejten
problempotraktowałprzedstawicielpedagogikisocjologicznej-J.Szcze-
pański.Napisał,iżnauczycieldowykonywaniaswojegozawodupowinien
byćodpowiedniowyedukowanyorazwmiaręmożliwościpowinienznać
„przyszłemiejscepracyiwarunkikształconychabsolwentów”13.Podane
przezautorarozumieniewynikałozdoktrynpolitycznychifilozofiimark-
sistowskiej,wyznaczającychporządekspołecznyioświatowy.Niezwracały
oneuwaginainnewymiaryludzkiegodziałania,funkcjonowaniaczykrea-
tywnośćnauczyciela.Faworyzowałyideekształceniarozumu,encyklopedy-
zmu,stałościprzyswajanejwiedzyprzeznauczycielaipracykolektywnej.
Okresideologicznejnowoczesnościprzeznaukowcówzinnychkrajów
byłspostrzeganymiędzyinnymiprzezpryzmatwiedzypedagogicznejrea-
lizującejsięjakoparadygmatbehawioralny.Wtakimzakresiezałożeńkon-
cepcyjnychwidziałagoK.M.Zeichner14,którawskazałanabierneprzeka-
zywaniewnimprofesjonalnej,wyuczonejwiedzyodtwarzającejistniejące
wartości,kulturęipanującyustrój.Stałosiętoprzyczynąszczegółowego
nakreśleniawypełnianiapowinnościzawodowychprzeznauczyciela,które
wnaszymkrajubezwzględnieobowiązywały.Łączyłysięonezwieloma
„obowiązkamiwszkole[ś]orazwspółpracąześrodowiskiem,dbaniem
ohonorszkołyigodnośćzawodunauczyciela,którejwyrazemjestpraca
zawodowa,społecznaipoprawnestosunkizludźmi,potrzebnedowspół-
uczestnictwawrealizacjizadańszkoły”15.
Podaneskładnikiparadygmatubehawiorystycznegookreślałysposób
realizacjiedukacjinauczyciela,wktórymznaczeniezyskiwałyprosteczyn-
ności,użytecznewsytuacjachdydaktyczno-wychowawczych,mającecechy
schematu.Utrwalanopoprzeztozdobywanedoświadczenieiinformacje,
niepopartejednakogólnąwiedząteoretyczną16.Zdrugiejstrony,eduko-
wanopodwzględemteoretycznym,traktującnaukęjakorealizacjęlinii
scjentystycznej.Scjentyzm„likwidowałwogólepojęciewartościirościłso-
bieprawodoudzielaniawszelkichinformacjiodyrektywachludzkiegopo-
stępowania,którewmyśltakpojmowanejnaukimiaływymagaćwyucze-
---
---
---
---
---
--
13J.Szczepański,Rzeczonauczycielachwwychowującymspołeczeństwiesocjalistycznym,War-
szawa1975,s.96.
14K.M.Zeichner,AlternativeParadigmsofTeacherEducation,„JournalofTeacherEduca-
tion”1983,Vol.XXXIV,No.3,s.27.
15S.Krawcewicz,Rolaspołecznanauczyciela,w:M.Godlewski(red.),Pedagogika,Warszawa
1978,s.648-649.
16Dziśrealizowanesąhasławiedzydlapraktykiipraktykidlawiedzy.
26
