Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czytelnikfilozofiidawnejjestwrozdwojeniu.Dzieła,zktórymi
obcuje,zostałynapisanesetki,anawettysiącelattemu.
Tedzieławiążąsięjednakzdoświadczeniami,które
dodzisiajsąaktualne.Natympolegaichznaczenie.Dlatego
jeczytamy.FilozofnaukiczytaArystotelesa.Chrześcijanin–
św.TomaszazAkwinu.Ktośzainteresowanymoralnością
będziestudiowałNietzschego.
Doświadczeniaiodkryciazłożoneupodstawtychtekstów
niesąjednakstatyczne.Myślisążywe–mówimy,mając
nauwadzeruchomośćdoświadczeńiposzerzającesiępola
naszejwiedzy.Stądwłaśniewynikawspomnianerozdwojenie.Rzeczywistość
złożonaupodstawtekstówfilozoficznychwybiegapozanie,przekraczając
graniceihoryzontydawnychjęzyków.Czytelnikstajedlategozawszeprzed
problememinterpretacji.CopowiedziałbyArystoteles,widzącfizykęnowożytną?
Jakabyłabyodpowiedź
św.Tomaszanareformację?JakzareagowałbyNietzschenaAuschwitz?
Takiealbopodobnepytaniasąkołemzamachowymmyśleniafilozoficznego.
Ustanawiająruchomąstałość(albostałąruchomość)tradycji,która,
choćniezmienna,ciąglesięodnawiaiodmładza.Aniekiedy–jakwprzypadku
bohaterategotomu,AlfredaNorthaWhiteheada–wydajesiędźwigaćdonowej
formyinowejartykulacji.
MetafizykaWhiteheadajestpomyślanązwielkimrozmachempróbą
ponownegoprzemyśleniaPlatońskiegoTimajosaizakorzenionejwnimFizyki
Arystotelesa.Ontologiaprzedmiotówwiecznychwkraczającychwbytyaktualne,
procesówiideałów,podmiotówinadmiotówjestnowąwersjądawnejdoktryny:
platońskiegodualizmu,dlaktórejsformułowaniazostałyużytenietylko
najnowsze–jaknatamtenczas–środkipojęciowenaukprzyrodniczych
(Whiteheadbyłwielkimmatematykiem),aletakżefilozofiiradykalnejpoczątku
XXwieku(chodzituzwłaszczaoBergsonaiJamesa).
Ocenategoprzedsięwzięciazależy–wmoimprzekonaniu–odocenycałego
XXstulecia.Jegozasadniczymgestembyłozerwanietradycji.Dokonałosięono
nietylkowdziedziniesztuki(zasprawąawangardyartystycznej)ipolityki(przez
rewolucje),lecztakżewfilozofii.MetafizykaWhiteheada–wporządku
chronologicznym–stajeobokantyfilozofiiWittgensteinaipostfilozofii
Heideggera,aonsamjawisięprzynichjakprzybyszzjakiejśinnejepoki.
