Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Onizgodnymgłosemmówiliokońcumetafizyki.Onchciałuzupełnić
metafizykęopojęciazasadniczedlanaszegonowoczesnegorozumienia
przyrodyinassamych.Dwaznichwydająsięnajważniejsze.Pierwszetopojęcie
„rozwoju”i„twórczości”.UważamyzaDarwinem,żeprzyrodajesttwórcza,że–
opisaneprzezArystotelesa–kołoponownychwcieleńformgatunkowychjest
wpisanewlinearnyczasewolucji.Drugimpojęciemjestkategoria
„indywidualności”.Uważamy–znowuponiekądwbrewArystotelesowi–żenasza
tuobecnośćjestniepowtarzalnymzaistnieniemipodobnezaistnieniawidzimy
wotaczającejnasprzyrodzie(wtymostatnimprzekonaniumożnadostrzec
rezultatnominalistycznejkrytykimetafizyki).
Dotejpróbytrudnonieczućsympatii.Pytaniejednak,czyinnejęzyki–inne
sposobyartykulacji–teuznającezapunktwyjściaswojąwłasnąułomność–nie
mająnamczegośważniejszegodopowiedzenia.OptymizmWhiteheadabrzmi
czasaminaiwnie.Ajegowiarawpostępwydajesięreliktembelleépoque.
NajważniejszaksiążkaWhiteheada,ProcessandReality,niezostałajakdotąd
przełożonanapolski.Zasadniczykrokwjejprzyswojeniuwykonałniedawno
ŁukaszLamża,proponując–wswoimtłumaczeniuSłownikapojęćWhiteheada
JohnaB.Cobba–polskiewersjenajważniejszychjegoterminów.Poniższym
tomemchcieliśmywłączyćsięwtępracę.Czytelnikznajdziewnimprzekład
fragmentudziełaWhiteheadaorazobszernyblokkomentarzyrozjaśniających
jegotrudnościiwprowadzającychdoaktualnejnadnimdebaty.
TomzamykafragmentksiążkiFilozofiaprzyrodyiteoriapoznania
A.N.WhiteheadaJoachimaMetallmannazroku1924.Polskarecepcjadzieła
Whiteheadarozpoczęłasiębłyskawicznie.Zostałajednakbrutalnieprzerwana.
Metallmann–profesorUniwersytetuJagiellońskiegoiautorsamodzielnychprac
natematfilozofiiprzyrody–zostałaresztowanyprzezNiemcówwtrakcie
SonderaktionKrakauizamordowanywBuchenwaldziewroku1942.Ledwo
przekroczyłpięćdziesiątkę.
WawrzyniecRymkiewicz
RedaktorNaczelny
