Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
średniowieczaniemiałjużczegooczekiwaćwtymwzględzieodwydarzeń
dziejowych(pozasamąparuzją),acałajegonadziejamiałakoncentrowaćsię
natym,co„niebiańskie”iponadhistoryczne.Procesyspołeczneireligijne
powstrzymywałwtymokresiepanującypogląd,że„podsłońcem”niezajdziejuż
nicistotnienowego,aeklezjalneipolitycznestatusquojeststanem
po​żą​da​nym.
TenhistoriozoficznyidziejowyimpaszostałprzełamanywXIIwiekuprzez
JoachimazFiore.Dokonującwswejdoktrynie,opartejnaoryginalnej
hermeneutycePisma,podziałuhistoriinatrzywielkieepoki:Ojca,SynaiDucha,
JoachimukazałdziejepoChrystusiejakowciążbrzemiennewważne
wydarzeniareligijneispołeczneiprzekonywał,żewniedalekiejprzyszłości
należyspodziewaćsiękolejnegodziejowegoprzełomu,nadejściaepokiDucha,
zasadniczozmieniającejkondycjęludzkąiobliczeKościoła,acentralnym
wymiaremtychprzemianmabyćdoświadczenieduchowejwolności.Następnie
głosił,żewłaśniewepoceDucha,pozabiciuAntychrysta,leczjeszczeprzed
paruzją,wwynikutychwszystkichprzemiannastąpiwdziejachokres
doskonałegopokojuispołecznejharmonii,nazywanyzaApokalipsączasem
„wytchnieniaświętych”.Takiechwilowewcielenieeschatonuwdziejejeszcze
mocniejpodkreślałowartośćprocesuhistorycznego,któryprzedswym
zakończeniemmiałdoprowadzićdopozytywnegodoczesnegospełnieniasię
dziejów,oddającegosprawiedliwośćwszystkim„świętym”,którzytrudzilisię,
bydoprowadzićjedocelu.WtensposóbJoachimnanowo,itozsiłąwiększą
niżkiedykolwiekwcześniej,tchnąłduchawideędziejowegopostępuoraz
związanezniąeschatologicznenadzieje.Tenduchniezagościłjednaknadługo
wortodoksjichrześcijańskiej.Wygaszanywniejwswychnajbardziej
„wybuchowych”formachprzezobrońcówtradycyjnegoreligijno-politycznego
porządku,odżywałzezdwojonąsiłąwcorazbardziejheterodoksyjnychruchach
teologicznychiludowychpóźnegośredniowiecza–uspirytuałów,dulcynian,
husytów,rzeszchłopskichThomasaMüntzera–pragnącychczynem,
niejednokrotniezbrojnym,przybliżyćepokęwolności,wktórejKościółcielesny
zostaniezastąpionyKościołemduchowym,apoddaństworównością;jeszcze
potemodradzałsię–jużwświeckichszatach–wnowożytnychhistoriozofiach
iruchachrewolucyjnych,pragnącychdoprowadzićdziejowąwędrówkęludzkości
doszczęśliwego„końca”woparciuosamoświadomośćhistorycznąklas
uci​ska​nychina​ukęode​rwanąodre​li​gij​negoba​la​stu.
JoachimowizFiorepoświęciliśmynumer„Kronosa”w2014roku.Pięćlat
późniejw„Kronosie”2019nr4zostałyukazanelosyimyślbezpośrednich
średniowiecznychspadkobiercówJoachima–franciszkańskichspirytuałów.
WobecnymnumerzeprezentujemypoprzednikówJoachimazFiore–
średniowiecznychmyślicieli,którzywswejteologiihistoriiprzygotowywaligrunt
dlajegodoktryny.WXIIwiekuRupertzDeutz,HonoriuszzAutun,Anzelm
zHavelberguiinniuruchomiliprocespodważaniahistoriozoficznych
paradygmatówAugustynazHipponyizastępowaniaichnowymi,
umożliwiającymiocenępostępu,jakidokonałsięwpoprzednichwiekach
chrześcijaństwa,orazpozwalającymioczekiwaćjegokolejnejodsłony
wprzyszłości.Możnapowiedzieć,żewprowadzilionidośredniowiecznego