Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dopierokwestiamniejwięcejostatniegopółwiecza,gdyzesceny
schodzą,zjednejstrony,resztkiświeckichreligiiróżnejmaści:
rewolucyjneeschatologielewicynarównizwszelkimimniejlub
bardziejradykalnymiprojektamiprzebudowyświatanamodłę
chrześcijańską.Współczesnademokracjaliberalna,zauważaGauchet,
całkowicietraciswojezakorzenieniewreligiiwtymsensie,żenawet
owaquasi-boskafigurazbiorowegopodmiotujestwniejcoraz
trudniejszadoznalezienia.Liberalnyindywidualizmostatecznie
zatriumfowałnadtotalitarnymikryptomesjanizmami,jednak
zaszczepiłzarazemdemokracjiniebezpiecznegobakcylapolitycznego
bezwładu,połączonegozroszczeniowościąjednostkowych
uprawnień.
POZARELIGIĄISEKULARYZMEM
TaGauchetowskadialektykadziejówreligiinasuwa,rzeczjasna,cały
szeregskojarzeń.Oinspiracjachklasycznymniemieckimidealizmem
spodznakuSchellingaiHeglabyłajużmowa–podobieństwa
napoziomieteoretycznychambicji,sposobumyślenia,ale
ikonstruowanianarracjisądośćoczywiste.Podobniesprawamasię
zeskojarzeniamizWeberem,choć„odczarowanie”zksiążki
Gaucheta(równoznacznez„wyjściemzreligii”)tocośrozumianego
szerzejodWeberowskiegoEntzauberung–nietyle„wyeliminowanie
magiijakotechnikizbawienia”,co„krespanowaniatego,
coniewidzialne”,czyliwistocie„przebudowaniecałejziemskiej
egzystencjiczłowieka,takbyuniezależnićjąodtego,
coboskie”[12].GauchetotwarcieprzyznajesiędofascynacjiWeberem,
choćzarazemzdecydowaniedystansujesięodkluczowegodla
Weberowskiejkonstrukcjipojęciaracjonalizacjijakoprocesu
opisującegom.in.przemianęreligiiwramachcywilizacjizachodniej,
przemianępozostającąwskomplikowanychzwiązkachzprzemianami
nainnychpoziomachrzeczywistości,przedewszystkim
ekonomicznej.UWeberaracjonalizacjareligii–rozpoczynającasię
powstaniemżydowskiegomonoteizmuikulminującawłaśnie
w„odczarowaniu”charakterystycznymdlaascetycznego
protestantyzmu–oznaczabudowaniewjejramachcorazbardziej
spójnegoteologicznieobrazuświata,którywkońcusprawia,żesama
