Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wspołeczeństwachnowoczesnychsztukazajmujemiejsce
osobliwe.Zjednejstronywydajesięczymśmarginalnym.
Miłymdodatkiemdożycia.Rodzajemzabawyalborozrywki,
którejformyukładająsięwporządekhierarchiczny,
zarysowująckształtwertykalny(mówisięo„sztucewysokiej”,
przeznaczonejdlaelit,i„sztucepopularnej”,skierowanej
doszerokiejpubliczności),leczjeśliprzyjrzećsiębliżej,
przyjmująpostaćhoryzontalną–umieszczająctwórców
iodbiorcówsztukinaobrzeżachludzkiejwspólnoty.
Współcześnimalarzeikompozytorzytworządlanielicznych
iprzeznielicznychtylkomogąbyćzrozumiani.Sąezoteryczni.Jest
tooczywistość,alezgatunkutychzagadkowych,którychsensjestniejasny,
aźródła–ciemne.
Sztukajestzatemczymśmarginalnym,ażyciesamowsobie,życiewswoim
sednie,wydajesięniemiećzniąnicwspólnego.Jestczymśprozaicznym,
anawetwieprzowatym,ponieważPiękno,będąceostatecznymcelemsztuki,
wydajesięzkolei–teprzekonaniasązesobąpowiązane–zjawiskiem
subiektywnym,psychicznymdoznaniemalbozmysłowymwrażeniem,
zlokalizowanymwnierealnympsychicznym„wnętrzu”różnymodrzeczywistości
„zewnętrznej”.Takprzynajmniejuważałanowoczesnośćitojejprzekonanie
(urzeczywistnione)najlepiejwidaćwarchitekturze.Corbusierowskieblokowiska
mająsenspraktyczny.Sąmaszynamidomieszkania.Mogązaspokoićnaszą
potrzebęporządku,niemogąnatomiast–niemuszą–zadowolićnas
estetycznie,ponieważ(razjeszcze)pięknowydajesięczymśsubiektywnym,
psychicznym,ulotnym.
Architekturajestjednakmiejscem,wktórymwidaćwyraźniegranicętamtych–
nowoczesnych–przekonań.DoktrynaCorbusierowskaokazałasiębłędem.
Urzeczywistnionawkamieniuiwielkiejpłycie,poddanazostałanegatywnej
weryfikacji,sfalsyfikowana.Chcemyżyćwśródpięknychbudowliipięknych
przedmiotów.Takapotrzebajestczymśnaturalnym.Wkulturzeludowej
itzw.„kulturachprymitywnych”granicapomiędzysztukąażyciemnieistniała.
Nikomunieprzyszłobytamdogłowypozbawiaćbudynkiwalorówestetycznych.
Zdrugiejjednakstronywsztuceludowej–nieznośniepowtarzalnej–sztuka
stanowijedyniedekorację.Nieposiadaautonomii,niewymagasięodniej
oryginalności,nieświadomajestwreszciewłasnejhistoryczności,nawetjeśli
wgruncierzeczyjestfenomenemhistorycznym.
