Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„dawnespo​łe​czeń​stwomusizgi​nąć”.
Okresdziesięciuczypiętnastulatprzedrewolucjąfrancuską
towEuropieokreswspaniałegorozkwitu.Wszędziepojawiałysię
pożyteczneprzedsięwzięcia,szerzyłsięsmaknieodłączny
odmaterialnegodobrobytu,kwitłyirozwijałysięprzemysłoraz
handel,pozwalającezaspokoićcorazbardziejwybujałepotrzeby.
Mogłobysięwydawać,żetam,gdziepanujązgiełkiprzyjemność,
umysłludzkiniechętnieoddajesięabstrakcyjnymrozważaniom
natematświataspołecznegoiraczejkierujeswojąuwagę
kusprawomdniacodziennego.Wnaszychczasachjest
toprawidłowośćażnazbytwidoczna,wówczasjednakowo
przypuszczenieokazałosiębłędne.Miałobowiemmiejscezjawisko
dokładnieodwrotne.WcałejEuropie,podobniejakwsamejFrancji,
klasywy​kształ​coneroz​ko​szo​wałysiędys​ku​sjamifi​lo​zo​ficz​nymi.Tam
gdzienajmniejmożnabysiętegospodziewać,ludzienamiętnie
filozofowali.WwielkichmiastachhandlowychNiemiec,
wHamburgu,LubeceiGdańsku,kupcy,handlarzeifabrykanci
spotykalisiępopracy,abyroztrząsaćwielkiepytaniadotyczącebytu,
kondycjiorazszczęściaczłowieka.Nawetkobietypośródswoich
drobnychdomowychzmartwieńdawałysięniejednokrotnieporuszyć
tymfun​da​men​tal​nympro​ble​mom.
Wydawałosię,żekażdy,kiedytylkomiałkutemuokazję,pragnął
uciecodswoichprywatnychspraw,byzająćsięnajważniejszymi
za​gad​nie​niamiludz​ko​ści.
WeFrancjikwestieliterackiezajmowałybardzoważnemiejsce
nawetuludzinajmocniejpogrążonychwwirzecodziennychdziałań.
Wy​da​nieno​wejksiążkibyłowy​da​rze​niemza​równowma​łychwsiach,
jakiwwielkichmiastach.Wszystkostawałosięzarazprzedmiotem
zainteresowania;wszystkobyłoźródłememocji.Wydawałosię,
żecorazwiększepokładynamiętnościgromadziłysięwkażdejklatce
pier​sio​wej,szu​ka​jąctylkooka​zji,bysięzniejwy​rwać.
Itaknaprzykładpodróżnik,któryzwiedziłcałyświat,stałsię
obiektempowszechnejuwagi.Kiedyw1774rokuForster[3],jeden
ztowarzyszykapitanaCooka,przyjechałdoNiemiec,zostałtam