Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zkobietamiwłącznie,spędzaliczasnanieustającychdyskusjach
natematrządu,naukadotyczącaludzkichsprawpozostawała
nieznana.Cowięcej,władza,utrzymującnaródwstanieniewiedzy,
samarównieżwniąpopadła.
(Wtymmiejscuwkrótkimszkicunakreślić,wjakisposóbedykt
dotyczącyzgromadzeńwprowincjachzniszczyłcałysystem
politycznydawnejEuropy,wprowadzającwmiejscetego,
copozostałozestaregoustrojufeudalnego,republikędemokratyczną
izastępującarystokracjędemokracją,amonarchięrepubliką).
Nieoceniamtuznaczeniatejreformy.Staramsięjedynie
wskazać,żestanowiłaonatakradykalneibezpośredniezerwanie
zdawnymiinstytucjami,żedotyczącawdrażaniajejwżyciezgoda
międzykrólemiparlamentemsugeruje,iżżadnazestronniemiała
pojęcia,dokądwspólniezmierzają.Trzymającsięzadłonie,
kroczyływciemnościach...
Oileparlamentużywałnowychargumentów,abywyegzekwować
przestrzeganiestarychpraw,otylerządniewahałsięsięgaćponowe
środki,abybronićswoichdawnychprerogatyw...
(Tutajzawrzećwszystko,coodnajdęwprzemówieniachkróla,
ministrów,wpismachopublikowanychprzezichsprzymierzeńców,
cowskazujenatendencjędopodburzaniabogatychprzeciwko
biednym,pozbawionychprzywilejówprzeciwkouprzywilejowanym,
burżuazjiprzeciwkoszlachcie...)
Wkońcumożnabyłoodnieśćwrażenie,jakgdybyparlamentikról
podzielilisięrolamiwewspólnymprzedsięwzięciujaknajszybszego
ijaknajskuteczniejszegoedukowanialudu.Pierwszypouczał
gooprzywarachrodzinykrólewskiej,drugi–ozbrodniach
arystokracji.Pierwszyatakowałwładzę,którejbynajmniejnie
zamierzałzniszczyć;drugipowoływałsięnaokrutneprawa,których
niechciałstosować.
Wczasiegdydyskusjenatematzasadustrojupaństwatrwały
wnajlepsze,codziennemufunkcjonowaniujegoadministracjigroził
paraliż;brakowałopieniędzy.Parlamentodrzuciłzastosowanie
