Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
SEKCJAA–MAKROCZĄSTECZKIINFORMACYJNE
Strukturytypuharmonijkiβ(strukturyB)tworząsiępoprzezwiązaniawodorowe
pomiędzygrupamiN-HiC=Owiązańpeptydowychakomplemetarnymigrupami
wiązańpeptydowychznajdującychsięwinnychrejonachłańcuchapolipeptydowego
(rys.5b).Kilkaodcinkówłańcuchapolipeptydowegomożebyćułożonychjedenobok
drugiego,tworząctzw.strukturęB-dywanową,wktórejłańcuchyboczneresztamino-
kwasowych(R)występująnaprzemiennienadlubpodpłaszczyznąstruktury.Jeśli
ułożoneoboksiebieodcinkipolipeptydubiegnąwtymsamymkierunku(tzn.N→C
iN→C),totakąstrukturęnazywamyrównoległą.Jeżelinatomiastbiegnąwkierun-
kachprzeciwnych(tzn.N→CiC→N),strukturajestantyrównoległa.Czasami
występująrównieżmieszanestrukturyβ,wktórychspotykasięzarównostruk-
turyułożonerównolegle,jakiantyrównolegle.StrukturyB-dywanowesąstabilne,
sztywneiodgrywająważnąrolęwbiałkachstrukturalnych,np.wfibroinie.Kolagen
-białkotkankiłącznej-manietypowąstrukturędrugorzędowąpotrójnejhelisy,
wktórejtrzyłańcuchypolipeptydoweokręcająsięwokółsiebie,zapewniającbiałku
odpornośćnarozciąganie.
Strukturatrzeciorzędowa
Strukturętrzeciorzędowąpolipeptydutworzywzajemneprzestrzenneułożenie
głównychstrukturdrugorzędowych:helisα,strukturB,innychpomniejszychstruktur
drugorzędowychipętliłączącychwyżejwymienioneelementy(rys.6).Struktura
trzeciorzędowapolipeptyduwynikazestrukturypierwszorzędowej.Jeśliwarunkisą
odpowiednie,większośćpolipeptydówzwijasięspontaniczniewpoprawnąstrukturę
trzeciorzędową,jakożejesttozazwyczajstrukturaonajniższejenergiikonformacji
dladanejsekwencjiaminokwasowej.Proceszwijaniasiębiałkainvivoprzebiega
wobecnościbiałekzwanychczaperonami(białkamiopiekuńczymi),zapobiegają-
cychbłędnemuzwijaniusięnowychpolipeptydów,którychsynteza(strukturapierw-
szorzędowa)niezostałajeszczedokończona.Zwijaniesięprzebiegawtensposób,
żeresztyhydrofilowełańcuchówbocznychznajdująsięgłównienazewnątrzbiałka,
gdziemogąoneoddziaływaćzcząsteczkamiwodylubjonamiroztworu,podczas
gdyhydrofoboweresztyaminokwasówsąchowanedownętrzabiałkaulegającego
struktura
C
helisa
N
pętlałącząca
Rys.6.Schematfragmentutrzeciorzędowej
strukturybiałka
