Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
CzęśćI.Teoriekryminologiczne
syntezy,efektemktórejbyłmultikauzalizm,łączący
podejściesocjologiczne,zarównopozytywistyczne,
jakimarksistowskie,znurtemindywidualnymantro-
pologiiLombrosa.
ZdaniemFerriegoprzyczynprzestępstwanależy
upatrywaćwwielkiejliczbieczynników,którepozostają
zesobąwrozmaitychinterakcjach.Wśródbezpośred-
nichjegouczniówwskazaćmożnabezwątpieniaLeona
Radzinowicza(1906–1999),jednegoznajwybitniejszych
kryminologóweuropejskichXXwieku,któryFerriego
uważałzaswegomistrza.Dopolskichprzedstawicieli
podejściamultikauzalistycznegonależyteżzaliczyć
LeonaWachholza(1867–1942),wybitnegomedyka
sądowego.
Takżewspółcześnienaukazwracauwagęnato,
żeostreoddzielenieczynnikówbiologicznychodspo-
łecznychniejestmożliwe,niesątobowiemczynniki
wpełniodsiebieniezależne.Cechydziedziczysiępo
przodkach,aleprzecieżwcywilizacjizachodniejdobór
rodzicówczęstoniejestzupełnieprzypadkowy,azde-
terminowanykulturowoiśrodowiskowo.Wniektórych
innychkulturachjestdziśjeszczezdeterminowany
silnieklasowo(kastowo),religijnie,rasowoitd.
2.5.Socjologicznypozytywizm
amerykański.Szkołachicagowska
Szkołąchicagowskąokreślamygrupębadaczyskupio-
nąwokółprofesorówUniwersytetuChicagowskiego–Ro-
bertaEzryParka(1864–1944)iErnestaBurgessa
(1886–1966),podzielającychichpoglądyteoretyczne,
prowadzącychbadaniaempiryczne,komplementarne
względemsiebieiweryfikujące,zgodniezduchem
pozytywizmu,postawionewcześniejhipotezybadaw-
czenatematprzyczynprzestępczościidemoralizacji
społecznej.Szkołaodrzucałateżnieweryfikowalne
empiryczniehipotezyiwyjaśnienia.Pionierzytej
szkoły,ParkiBurgess,zwróciliuwagęnato,żeorga-
nizmwielkiegomiasta,takiegojakChicago,niejest
jakimśjednolitymtworem,aleskładasięzwielu
Badaczeszkołychicagowskiejzauważyli,żewChi-
cagomożnawydzielićkilkaokręgów,dochodzących
koncentryczniedojezioraMichigan.W1925roku
opisywalijewnastępującysposób:Centrummia-
sta(strefacentralna–loop,downtown),przyległe
dojeziora,jesttonajelegantsza,reprezentacyjna
dzielnicamiasta.Stanowicentrumbiznesu,kultury,
urzędów.Strefacentralnaotoczonajestkoncen-
trycznąstrefąprzejściową(zoneintransition),która
wprzeszłościpełniłafunkcjębliskiegozapleczadla
centrum,gdziemieściłysięobiektyhandloweiusłu-
gowe,którepodwpływemrozrostumiastaprzenio-
słysięwinnemiejsca.Strefaprzejściowatostrefa
upadkumiasta.Znajdująsiętamzaniedbane,popa-
dającewruinębudynkiiresztadawnejinfrastruk-
tury.Wśladzaopuszczającymitęstrefęzakładami
imałymifirmamiopuszczająjątakżedotychcza-
sowimieszkańcy,którzyzasiedlająlepszeosiedla
naperyferiachmiasta.DotejUopuszczonej”strefy
Doniesieniazbadań
przejściowejprzenosząsiępotemprzedstawiciele
najniższych,najuboższychwarstwspołecznych
iwkonsekwencjipowstajedzielnicanędzyislum-
sów.Jesttozarazemnajbardziejniebezpieczna
dzielnicamiasta.Następnajeststrefamieszkań
pracowniczych(zoneofworkingmen)shomes),czyli
domówmieszkalnychzamieszkiwanychprzezuboż-
sząklasęśrednią.Tuteżnastępujerotacjamiesz-
kańców.Ci,którzysięwzbogacili,przenosząsiędo
strefywillowej,rezydencjibogatszejklasyśredniej
(residentialzone).Tazkoleiotoczonajeststrefąpod-
miejską(commuterszone)–osiedlamipozagranicami
miasta,zamieszkanymiprzezludnośćdojeżdżającą
dopracywmetropolii.Opistychstrefiichspecyfiki
dokonanyzostałwpracyR.E.Parka,E.W.Burgessa
iR.D.McKenziegoTheCity(Miasto)opublikowanej
porazpierwszywroku1925.
Rycina2.6.StrefykoncentrycznewChicago
Źródło:opracowaniewłasne.
t
s
r
e
f
a
p
o
d
m
i
e
j
s
k
a
e
t
s
r
f
a
w
il
l
o
w
a
ń
a
p
k
r
z
s
a
c
e
i
o
w
m
n
a
f
i
c
e
z
j
ś
e
z
r
r
c
y
i
t
p
o
a
s
w
c
f
e
h
a
r
s
t
r
t
e
s
f
a
r
t
n
a
e
l
n
c
a
