Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
KsięgaławniczaStarejWarszawyzlat1453–1471(1472)
Zgodniezprzepisamiprawaniemieckiego,doławynależałosądownictwo
wzakresiesprawkryminalnychicywilnych
19
.Wpisyzanotowanepodczas
posiedzeńwarszawskiejławyodzwierciedlająjejkompetencjewzakresie
jurysdykcjicywilnejspornejiniespornej.
Znaczącągrupęwśródsprawzanotowanychpodczasposiedzeńławy
stanowiązapiskizwiązanezprzeniesieniemprawawłasnościnieruchomości
itransakcjamikredytowymi.Pokaźnaliczbawpisówdotyczyróżnegorodzaju
sporów,protestacji,przedstawianiaśrodkówdowodowychwpostacizeznań
świadków,przysięgilubdokumentu,okazywaniazastawów,atakżewyroków
wydawanychwzwiązkuztymprzezławnikówirealizacjątychpostanowień.
Istotnągrupęzapisekstanowiąustanowieniapełnomocnikaprawnego,który
miałreprezentowaćstronybądźwkonkretnejsprawie,bądźpodczaswszyst-
kichsprawtoczącychsięprzedsądami.
Księgaławniczazlat1453–1471ijejpisarz
Księgazlat1453–1471zostaławcałościzapisanaprzezMikołajaHor-
lewayna,przezpewienczasprowadzącegotakżezapiskiradzieckie.Sam
siebieokreślałjakoNicolausaurifabernotarius,Nicolausaurifabernotarius
scabinorum,NicolausHurlwaynnotariusscabinorum20.Jegorękęmożnateż
zaobserwowaćwzapiskachradzieckichorazwewcześniejszejksiędzeławni-
czej,gdziepojawiasięporazpierwszyw1452r.21
Dokonaneprzezniegowpisywksiędzeławniczejsąwprzeważającej
większościkrótkie,lakoniczneinaogółniewychodząpozaramybardzo
prostegoformularza.Formazapisek,niestaranne,kursywnepismo,bardzo
liczneskreśleniaipoprawki(dopiski)orazpozostawionepustemiejscaza-
równonapojedynczewyrazy22,jakicałezapiski23mogąwskazywaćnato,że
sporządzanojenabieżącowczasieposiedzeńsąduławniczego.Wskazywałby
natowyraźnypośpiechpisarzaizwiązaneztymbłędy,np.mylenieimion
występującychprzedsądemosóbinanoszonewzwiązkuztympoprawki.
Częstopisarzdopisywałpominięteinformacje,bardzoistotne,np.dotyczące
osóbwystępującychprzedsądemczysumbędącychprzedmiotemtransakcji.
Nieulegajednakwątpliwości,żeczęśćzapisekpowstawałaexpost.Zwróć-
myuwagę,żepisarz(zwłaszczawpierwszymokresieprowadzeniaksięgi)
19Por.W
.Maisel,SądownictwomiastaPoznaniadokońcaXVIwieku,Poznań1961,
passim.
20Zapiskanr251;AGAD,Varia,sygn.26,k.2v.,24,25;A.Wolff,Wstęp,w:Księga
radziecka,s.XXV–XXVI.
21WpisysporządzonerękąHorlewaynapojawiająsięwaktachradyregularniewlatach
1451–1464,ado1472r.sporządzałonjeszczedopiskidonotek,A.Wolff,Wstęp,s.XXV
.
22Np.nr700,717,799,1066.
23Np.s.41,43,45,47,55.
