Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
KsięstwoWarszawskie(1807–1815)
znalazłsięwgronieoficerówwzywającychkolegówdodemonstracyjnego
porzuceniasłużby.Wkrótcepoopuszczeniuszeregówarmiipowróciłdokraju
wrazzniedawnopoślubionąfrancuskąpielęgniarką,któraopiekowałasięnim
podczaskuracjiDuwód”.
Zjakiminadziejamidymisjonowanykapitanprzybywałdozaborupru-
skiego?Wydajesię,żeniebyłyonewygórowane.Większośćemigrantówpodej-
mującychdecyzjęopowrociedokrajupociągałaprzedewszystkimperspektywa
spokojuiżyciowejstabilizacji.Dawnegokonspiratorailegionistępochłonęły
sprawyzupełnieinneodtychzczasówwojnyiemigracji–rodzina,poszuki-
waniezarobkuoraz,poczęściznimzwiązana,własnatwórczośćidziałalność
wydawnicza.WkrajuGodebskidokończyłpracenadGrenadierem-filozofem,
powieściązawierającąwątkiautobiograficzne,pisywałwierszeilekkiekome-
die,wrazzprzyjacielemzczasówlegionówkapitanemKsawerymKosseckim
redagowałiwydawałkilkutomoweZabawyPrzyjemneiPożyteczne,wktórych
czytelnikmógłodnaleźćbajki,anegdoty,utworyliterackieorazartykułyzdzie-
dzinyfilozofiiihistorii.Nikłezyskizliteraturyuzupełniał,pracującjako
nauczycieldomowy.Kłopotymaterialnewpewnymstopniurekompensowało
Godebskiemuuznaniezestronyautorytetówintelektualnych–w1805roku
byłykapitanzostałwybranydogronaczłonkówTowarzystwaPrzyjaciółNauk.
Małastabilizacjaprzynosiławięcejcieniniżblasków,wydajesięjednak,że
Godebskinieżałowałdecyzjiopowrocie.WliściedoAmilkaraKosińskiego,
kolejnegolegionistyrozczarowanegodoFrancji,zniepozbawionymrezygnacji
stoicyzmemzauważał:DJeśliograniczaćchcemynaszeżądzewżyciuspokoj-
nymiodprześladowaniawolnym,znajdziemytowszystkopodrządemtutej-
szym”.PozytywnaocenarządówFryderykaWilhelmaIIIpojawiałasięrównież
wpowstałymw1805roku,pełnymmelancholiiWierszudolegiówpolskich,
zawierającymapostrofę,wktórejpoetadziękujemonarszezaDschronienie”
znalezionepodjegoberłemiswobodęwyrażaniasmutkupoutracieojczyzny:
DKrólu!Naszychprzeznaczeńnietyjesteświną!/Tentylkobronipłakać,ktojest
łezprzyczyną”.Cociekawe,pułkownikKosiński,oficerznacznychzasługibez-
kompromisowychsądów(DGdybyBógwedługpodobnychzasadsądził,nikt
bychybazbawionymniebył”–wspominałpolatachjedenzjegoprzyjaciół),
początkowozdecydowanieodrzucałprzedstawianąmuprzezGodebskiegopozy-
tywnąocenępruskichrządów,wkrótcejednaksamosiedliłsięwWielkopolsce
idotegostopniaoswoiłzporozbiorowymirealiami,żew1805rokurozważał
możliwośćumieszczeniasynawpruskimkorpusiekadetów
54
.
54C.GodebskidoA.Kosińskiego,Poznań11XII1802r.,[w:]AmilkarKosińskiweWłoszech.
ZbiórmateriałówdohistoriilegionówpolskichweWłoszech,Poznań1877,s.344–345;dylematyemi-
grantówilegionistówwracającychdokrajupor.J.Czubaty,Zasada„dwóchsumień”…,s.131in.,
519–520.
