Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
genealogii,atakżełączenieichwprocesdziejowyorazodkrycieprawidło-
wościnimirządzącychmogąmiećistotneznaczeniedlakształcenianauczy-
cieliwprzyszłości,nietylkonaŚląsku.
Wzwiązkuztym,wprezentowanejmonografiihistorycznoandragogicz-
nejdążyłamtakżedoukazaniadziedzictwakształcenianauczycieli(jako
grupyspołecznej)naŚląskuwbadanymokresie.Kwestięanalizowałam,
zestawiajączezjawiskamiżyciauczniównietylkowszkole,alewszer-
szymśrodowisku.Chodziłomibowiemoukazaniesposobu,wjakipostrze-
ganodawniejśląskichnauczycieli(zarównozperspektywyjednostki,jak
iponadregionalnejgrupyspołecznej).
Mającnauwadzezmianyhistoryczne,jakiedokonałysięwlatach
1865—1976,przedziałczasowywybranydobadańpodzieliłamnanastę-
pująceokresy:
lata1865—1914,awięcokresdowybuchuIwojnyświatowej,
lata1914—1922,czylidozakończeniaIIIpowstaniaśląskiego,
lata1922—1939,obejmującepoczątekfunkcjonowaniawojewództwa
śląskiego,
lata1939—1945,awięcczasIIwojnyświatowej,
lata1945—1976,czyliokresPRL-udoczasupowołaniaWydziałuPeda-
gogikiiPsychologiinaUniwersytecieŚląskimwKatowicach.
ZapunktwyjściaswychrozważańprzyjęłamważnedlaGórnegoŚląska
wydarzenie,jakimbyłouzyskanieprzezKatowiceprawmiejskich,conastą-
piłow1865roku
17
.DopołowyXIXwiekuKatowicebyłyosadąwiejską,
dopieropozałożeniuprzezrodzinęWinklerówwłaścicielatzw.państwa
mysłowickiegokopalń,bazującychnamiejscowychzłożachwęgla,zaczęły
spełniaćfunkcjęmiastapowiatowego,apopodzialepowiatubytomskiego
uzyskałytenżestatus.
DoKatowicnapływałaludnośćzróżnychokolicŚląska,przedewszyst-
kimpochodzenianiemieckiego,wceluznalezieniazatrudnieniawrozwijają-
cymsięprzemyślelubwzakładachjegoprzetwórstwa.Protestanciutworzyli
wKatowicachwłasnągminęiw1858rokuwybudowaliświątynię.Nato-
miastludpolski,zajmującysięuprawąroliwokolicznychwsiach,skupiony
byłwobrębieparafiikatowickiej,liczącejw1849roku5139katolików,awięc
znaczniewięcejwporównaniuzliczbąewangelików,którychbyłowówczas
zaledwie119618.JednakwdrugiejpołowieXIXwieku,szczególniepouzy-
skaniuprzezKatowiceprawmiejskich,przybyłotuwieluniemieckichurzęd-
nikówirzemieślników.Zaczęłasięutrwalaćakcjagermanizacyjna,któranasi-
17Katowice1865—1945.Red.J.Szaflarski.Katowice1978.
18Ks.F.Maroń:StulecieDekanatuMysłowickiegonatleproblemównarodowychispo‑
łecznychzwiązanychzrozwojemprzemysłu.W:DŚląskieStudiaHistoryczno-Teologiczne”
1970,T.3;Ks.J.Myszor:DuszpasterstwoparafialnenaGórnymŚląskuwlatach18211914.
Katowice1991.
11